گرمای آخرین روزهای زمستان
دفاعمقدس مقولهای است که در تلویزیون نسبت به آن کمکاری شدهاست.
نمیتوان گفت که تلویزیون در این مورد سریال یا مستند تولید نکردهاست، حتی میتوان گفت که تلویزیون تولیدات زیادی در زمینه دفاعمقدس داشته، اما آنچنان که باید و شاید حق مطلب را ادا نکرده است یا کارها چنان ضعیف بوده که نکتهای به اطلاعات مخاطب اضافه نکرده و یا چنان شعاری که چیزی جز دلزدگی مخاطب را بهدنبال نداشتهاست.
اما این روزها تلویزیون مستند «آخرین روزهای زمستان» را پخش میکند. این سریال در 10قسمت 50دقیقهای و در گروه حماسه و دفاع شبکه یک تهیه شده و راوی زندگی شهید حسن باقری با نام واقعی غلامحسین افشردی از جوانترین فرماندهان ایران در دوران جنگ ایران و عراق است. شهید حسن باقری بهعنوان فرمانده قرارگاههای نصر و کربلا نقش بسیاری در موفقیت نیروهای ایران در عملیاتهای فتحالمبین، رمضان و همچنین بیتالمقدس و آزادسازی خرمشهر داشت. وی هنگام شهادت، سمت قائممقامی فرمانده نیروی زمینی سپاه را برعهده داشت.
این اثر به نویسندگی و کارگردانی محمدحسین مهدویان و تهیهکنندگی حبیبالله والینژاد تهیه و تولید شده است. مهمترین و جذابترین بخش این کار استفاده از تصویربرداری 16میلیمتری است که به سبک و سیاق برنامههای «روایت فتح» ساخته شده است. تصاویر قدیمی و سیاه و سفید یادآور مستند روایت فتح است که با صدای سیدمحمد آوینی برادر شهید مرتضی آوینی همراه است.
شاید بزرگترین مشکل تولیدات دفاعمقدس در تلویزیون و سینما را باید در قهرمانپروری شخصیتها جست اما نویسنده و کارگردان با هوشمندی از شهید باقری، نه یک قهرمان و نه یک قدیس میسازد. در این مستند ما شاهد زندگی مردی هستیم که پله پله راهش را پیدا میکند، حتی اگر در کودکی پرجنب و جوش بوده، در مدرسه نمره خوبی نیاورده و مثل هر آدم عادی دیگری زندگی کرده، او کسی است که سرانجام راهش را در زندگی پیدا میکند، بهعبارت دیگر گروه سازنده خیلی هوشمندانه از کلیشهسازی دوری میکند. از دیگر نکات قوت این سریال متن قوی و منسجمی است که به همراه تخیل فیلمنامهنویس باعث شده که آخرین روزهای زمستان اثری دیدنی شود. فیلمنامهنویس با انتخاب برشها و تولید و پرورش زوایایی از زندگی شهیدحسن باقری و استفاده بجا از صوتهای زمان جنگ و صدای شهید باقری و همرزمان او تصاویر بازسازی و امروزیشده را به واقعیت نزدیک کرده است.
انتخاب بازیگران و بازی خوب بازیگران باعث شده که این مستند دیدنیتر شود. میتوان حدس زد که کارگردان و گروه برای انتخاب بازیگران شخصیتهایی همچون شهید همت، محسن رضایی، متوسلیان، سردار جعفری و سردار رشید با چه محدودیتهایی مواجه بودهاند اما نتیجه کارشان نشان میدهد که بازیگران انتخاب شده علاوه بر فاکتور شباهت چهره، بازیهای قابلقبولی را هم به نمایش گذاشتهاند. این موارد را به انتخاب لوکیشنهای این مستند اضافه کنید تا به این نکته برسیم که با همه سختیهای تولید کارهای ژانر دفاعمقدس، خلق یک اثر قابل دیدنی نیاز به تلاش و البته خلاقیت دارد. بهعبارت دیگر کیفیت بالای بازسازی حوادث و شخصیتهای دفاعمقدس باید در شأن حکایت باشد که این اتفاق در این مجموعه به خوبی افتاده است.
پخش این مجموعه از هفتم مهرماه در شبکه اول سیما جمعهها ساعت۲۰ و تکرار آن روز سهشنبه ساعت ۲۳ و همچنین از شبکه مستند، پنجشنبهها ساعت ۲۲ و تکرار آن جمعهها ساعت ۶:۳۰ صبح و ۱۴:۳۰ بعد از ظهر، آغاز شده است.