اين غذاها را در سفرهاي نوروزي نخوريد!
فارغ از هر علتي، در تعطيلات نوروز، ممکن است انتخاب برخي مسافران، اقامت در چادر يا کمپ‌هاي اسکان باشد. در چنين شرايطي آشپزي و پخت و پز نيز يکي از گزينه‌هاي مسافران است و البته برخي خانواده‌ها به منظور صرفه جويي در هزينه‌ها و امتناع از خريد کالا بيش از قيمت واقعي آن، مواد غذايي مورد نياز را همراه خودمي برند.اين موضوع درباره مواد خشک هيچ اشکالي ندارد، اما درباره مواد فسادپذير، مي‌تواند مشکل ساز باشد و سلامت مسافران را با مخاطراتي مواجه کند.
اگر مي‌خواهيد در طول سفر سالم باشيد و از سفرتان لذت ببريد، پيشنهاد مي‌کنيم به توصيه‌هاي دکتر محمد رضا نوروزي، ميکروبيولوژيست که خود نيز بسيار اهل سفر است، توجه کنيد.وي درباره استفاده از يخچال‌هاي سفري توسط برخي مسافران مي‌گويد: اين يخچال‌ها براي نگهداري غذاي پخته، گوشت و مرغ به واسطه فسادپذيري، مناسب نيست و بهتر است مسافران ريسک نکنند. غذاهاي کنسروي سالم و استاندارد حتما مناسب‌تر هستند. هر چند بايد به شرايط نگهداري و جوشاندن آنها قبل از مصرف نيز توجه داشته باشند.نشانه‌هاي غذاي فاسدگاهي شناخت غذاي فاسد حتي از طريق چشايي، بويايي و بينايي سخت است. به گفته دکتر نوروزي، توجه به رنگ و قوام (شل يا سفت بودن) مواد غذايي، از نشانه‌هاي خوب درباره سلامت غذاست.اين ميکروبيولوژيست درباره عوامل موثر در فساد غذا مي‌گويد: در تخريب ماده غذايي ميکروارگانيسم‌هايي مانند قارچ‌ها و باکتري‌ها عامل فساد هستند و ويروس‌ها دخالتي ندارند. مواد شيميايي نيز به دو شکل در فساد مواد غذايي موثر هستند؛ يکي محصولاتي که فرآيند توليد آنها باعث توليد و رشد باکتري‌هاي سمي همچون بوتوليسم مي‌شود. اين سم که در کنسرو ماهي و مواد پروتئيني بيشتر توليد مي‌شود، بسيار کشنده است. همچنين استفاده از مواد شيميايي در خود ماده غذايي نيز مي‌تواند باعث فساد غذا در حرارت بالا يا رطوبت شود.وي نحوه مراقبت از کنسروها را در پيشگيري از فاسد شدن آنها بسيار موثر مي‌داند و مي‌گويد: در صورتي که قوطي کنسرو در اثر گازهاي مختلفي همچون co2 باد کرده باشد، حتما از مصرف محتويات قوطي خودداري شود.علاوه بر اين گرما، رطوبت و تاريکي در رشد باکتري‌ها و عوامل ميکروبي بسيار موثر هستند. به همين دليل نگهداري کنسروها در دماي مناسب بسيار ضروري است.مصرف غذاهاي مانده ممنوعدر تعطيلات نوروز مصرف پروتئين‌هاي حيواني گوشت و مرغ به شکل کبابي بيش از پروتئين‌هاي گياهي است. در مواقعي ممکن است بخشي از غذا مصرف نشود و افراد آن را براي وعده شام نگه دارند. در صورتي که در چادر اقامت داريد، توصيه مي‌کنيم از اين کار اجتناب کنيد چراکه غذاهاي پخته شده نبايد بيش از دو ساعت در دماي محيط نگهداري شوند و در صورتي که فضاي اتاق يا محيط بيش از اندازه گرم باشد، نگهداري غذا بيش از يک ساعت در فضاي خارج از يخچال نيز نادرست است.دکتر نوروزي با تأييد اين اظهارات پيشنهاد مي‌کند باقيمانده غذا براي کمک به حيوانات محلي، دور از چادر در گوشه‌اي قرار داده شود تا حيوانات نيز از خوردن آنها لذت ببرند.وي با بيان اين که بخش بزرگي از تجربيات سفرهاي ايشان به حضور در طبيعت و ساکن بودن در چادر برمي‌گردد، تأکيد مي‌کند: اين توصيه رسمي نيست، اما اگر به هر دليل مجبور به نگهداري مواد غذايي شديد، حتما به شرايط نگهداري آن توجه کنيد. اگر در نزديکي خود آب رواني داريد، غذا را با قرار دادن در چند کيسه پلاستيکي خوب بسته‌بندي کنيد و در آب قرار بدهيد تا خنک بماند. توجه داشته باشيد اين پيشنهاد براي آخرين مرحله است.اين ميکروبيولوژيست در پاسخ به اين پرسش که نگهداري موادغذايي چه مخاطراتي دارد، مي‌گويد: در صورت بي‌توجهي نسبت به سلامت غذا، مسموميت يکي ازدستاوردهاي آن است. دل پيچه، اسهال، استفراغ و تب تا شرايط خيلي شديدتر از نشانه‌هاي مسموميت است. تحت هر حالتي، بهترين کار اين است که خيلي سريع خود را به مرکز درماني برسانيد. در همان فاصله رفتن به درمانگاه مهم‌ترين کاري است که مي‌توانيد انجام دهيد، بالا نگه داشتن سطح الکتروليت‌هاي بدن از طريق مصرف قند و نمک، مايعات زياد و آب آشاميدني سالم است.وي خاطرنشان مي‌کند: يکي از توصيه‌هاي هميشگي‌ام براي سفر، همراه داشتن پودرهاي اوآراس (ORS) است.ريسک مصرف لبنيات محليطعم لبنيات هر منطقه مطابق با شرايط جغرافيايي متفاوت است و ممکن است شما هم جزو افراد علاقه مند به نوشيدن لبنيات با طعم‌هاي مختلف باشيد، اما مراقب باشيد اين علاقه کار دستتان ندهد.دکتر نوروزي درباره مصرف لبنيات محلي و متفاوت بودن مسموميت آن با مسموميت غذايي مي‌گويد: بزرگ‌ترين ريسک مصرف لبنيات محلي، ابتلا به تب مالت است. متاسفانه بيماري تب مالت يا بروسلوز يکي از بيماري‌هاي عفوني قابل انتقال‌بين انسان و حيوان است که باکتري اين بيماري از طريق لبنيات قابل انتقال است. اين باکتري در اثر حرارت معمولي از بين نمي‌رود به همين دليل مي‌تواند افراد را مبتلا کند.وي تنها راه از بين بردن اين باکتري را پاستوريزه و استرليزه کردن شير عنوان مي‌کند و ادامه مي‌دهد: با توجه به ريسک مصرف لبنيات محلي، افراد مي‌توانند از محصولات بسته‌بندي شده استفاده کنند.لذت مصرف غذاهاي بوميدکتر نوروزي مي‌گويد: يکي از توصيه‌هاي هميشگي من به ديگران، مصرف غذاي محلي هر منطقه است. غذاها در هر منطقه مطابق با فرهنگ آنجا با طعمي متفاوت طبخ مي‌شود. مثلا ماهي در مناطق شمال و جنوب کشورمان متفاوت طبخ و خورده مي‌شود. در جنوب در کنار مصرف ماهي، خرما، شيره و انگور قرار مي‌گيرد تا مکمل يکديگر باشند. به همين دليل خوردن ماهي در اين منطقه طعمي ديگر دارد. اين ميکروبيولوژيست ادامه مي‌دهد: همسفرگي، همدلي مي‌آورد. وقتي غذاي محلي منطقه‌اي را مي‌خوريد، با فرهنگ آن منطقه نيز آشنا مي‌شويد. ضمن آن که خريد غذاي محلي با قيمت مناسب باعث کمک به اقتصاد گردشگري آن منطقه نيز مي‌شود و لذت سفر را چند برابر مي‌کند.توصيه‌هاي مفيد براي سفرفهرستي از غذاهاي کنسروي نيمه آماده و غذاهاي قابل نگهداري بيرون از يخچال تهيه کرده و ضمن توجه به تاريخ توليد و مصرف، آنها را به ميزان مورد نياز تهيه کنيد. توجه داشته باشيد از کنسروهايي استفاده کنيد که تاريخ توليد آنها جديد و تاريخ انقضاي آنها در حال پايان نباشد.از آنجا که خورشت جزوغذاهايي است که مي‌توان چند بار گرم کرد و تازه نبودن آنها بسختي قابل تشخيص است، به همين دليل از مصرف خورشت تا حد امکان خودداري کنيد مگر آن که نسبت به تازگي آن اطمينان داشته باشيد.تا حد امکان از جوجه کباب به جاي کباب کوبيده استفاده کنيد.در رستوران‌ها از سالاد و سبزيجات استفاده نکنيد.با خوردن ليمو و پياز به جنگ ميکروب‌ها برويد.از شستن ظروف غذا با آب رودخانه امتناع کنيد.هميشه مقداري نان همراه داشته باشيد.
