حیات کشاورزی منوط به مدیریت آب است

مدیریت مصرف آب در شرایطی که تداوم خشکسالی و بهره برداری بیش از اندازه منابع آبی، حیات کشاورزی را با چالش و اما و اگر روبرو ساخته، اسم رمز حفظ و بقای فعالیت های این بخش به شمار می رود.
به گزارش ایرنا، استان قزوین با دربرگیری کمتر از یک درصد مساحت ایران نزدیک به 5 درصد محصولات کشاورزی کشور را تولید می کند.
وجود دشت حاصلخیز قزوین در این استان کمک کرده تا این دیار با وجود وسعت کم یکی از نقاط مستعد کشور برای انجام فعالیت های مختلف کشاورزی از کشت محصولات زراعی و باغداری گرفته تا دامپروری، شیلات و صنایع تبدیلی باشد با این وجود حیات این فعالیت ها وابسته به آب است و کم آبی بر این فعالیت سایه انداخته و خطری بالقوه برای ادامه حیات آنهاست.
کاهش بارندگی، تشدید خشکسالی، برداشت بی رویه آب از چاه ها، حفر چاه های غیرمجاز، کشت محصولات پرآب بر به همراه روش های سنتی آبیاری همگی از موضوعاتی است که تداوم آنها از چندین دهه قبل تاکنون کشاورزی استان قزوین را با معضل روبرو ساخته است.
انسداد چاه های غیرمجاز، گسترش اجرای روش های نوین آبیاری، توسعه کشت گلخانه ای، اجرای طرح اصلاح الگوی کشت از مهم ترین راهکارها برای حفظ حیات کشاورزی در استان قزوین به شمار می رود.

** لزوم اصلاح الگوی مصرف آب
معاون هماهنگی امور اقتصادی استاندار قزوین گفت: باید برای تداوم فعالیت کشاورزان در استان، اصلاح الگوی مصرف آب را با جدیت دنبال و پیاده کنیم.
منوچهر حبیبی با اشاره به کاهش نزولات آسمانی و تشدید خشکسالی که موجب شده تا قزوین با کمبود آب دست و پنجه نرم کند، افزود: 90 درصد آب مصرفی در استان به کشاورزی اختصاص دارد بنابراین برنامه ریزی در حوزه مدیریت مصرف این بخش ضروری است.
معاون هماهنگی امور اقتصادی استاندار قزوین با بیان اینکه دوام کشاورزی در استان طی سالیان آینده در گرو مدیریت مصرف آب است، ادامه داد: در چنین شرایطی دولت همه تلاش خود را به کار گرفته است تا با همراهی کشاورزان و بخش خصوصی زمینه اصلاح الگوی مصرف در کشاورزی را فراهم کند.
حبیبی، توسعه کشت گلخانه ای و گسترش آبیاری نوین را از این دسته اقدامات یاد کرد و گفت: با حمایت های دولت تدبیر و امید اجرای سامانه های آبیاری مدرن در سطح 20 هزار هکتار از اراضی استان در دست اجراست و قزوین را باید در اجرای این طرح ها در کشور پیشتاز دانست.
وی با بیان اینکه باید برنامه های اصلاح الگوی مصرف در بخش کشاورزی با قوت هرچه بیشتر ادامه داشته باشد که یکی از این موارد می تواند اجرای روش های مدرن آبیاری باشد، اظهار داشت: در اجرای روش های نوین آبیاری در اراضی کشاورزی استان توسط دولت تدبیر و امید انقلابی بوجود آمد چرا که حجم عملیات و طرح های اجرا شده در این حوزه در استان قزوین نسبت به دوره های قبل بی نظیر بود.
حبیبی گفت: با همکاری کشاورزان باید سرعت اجرای طرح های نوین آبیاری را بالا ببریم چرا که این طرح ها ضمن اینکه مصرف آب در بخش کشاورزی را تا حد زیادی کاهش می دهد، تولید محصولات را نیز افزایش خواهد داد.معاون هماهنگی امور اقتصادی استاندار قزوین یکی دیگر از راه های حفظ حیات کشاورزی در استان را توسعه مجتمع های گلخانه ای عنوان کرد و گفت: با هدف کاهش مصرف آب و ارتقای بهره وری باید بخش قابل توجهی از کشت محصولات زراعی از جمله در بخش سبزی و صیفی جات از فضای باز به بسته منتقل شود.
وی با بیان اینکه با توجه به اهمیت این موضوع در جریان سفر رییس جمهوری به قزوین ایجاد شهرک گلخانه ای به تصویب رسید، اظهار داشت: در حال حاضر فاز نخست مجتمع گلخانه ای نودهک تاکستان به مساحت 71 هکتار با 80 درصد پیشرفت فیزیکی در حال احداث است.
معاون هماهنگی امور اقتصادی استاندار قزوین با بیان اینکه بخشی از مشکل کم آبی در استان بر اثر فعالیت های چاه های غیرمجاز که توسط افراد سودجو حفر و مورد بهره بردار قرار گرفته اند، ایجاد شده ، گفت: سیاست انسداد چاه های غیرمجاز آب مانند سال های اخیر همچنان با قوت و با جدیت دنبال و اجرا می شود.

** آغاز دور جدید مطالعات الگوی کشت در قزوین
رییس سازمان جهاد کشاورزی قزوین نیز با اشاره به نقش اصلاح الگوی کشت در کاهش مصرف آب و ارتقای بهره وری در این بخش، گفت: مرحله جدید مطالعات الگوی کشت مناسب در دشت قزوین با هدف الگوی مصرف آب در کشاورزی استان از سال جاری آغاز شده است.
فاطمه خمسه اظهار داشت: بدنبال ایجاد محدودیت برای کشاورزان نیستیم بلکه می خواهیم آنان با توجه به کمبود منابع آبی همچنان به فعالیت های خود مشغول باشند و به کشت محصولاتی روی بیاورند که ضمن مصرف آب کمتر، درآمد زایی مناسبی برای آنان به همراه داشته باشد.
وی گفت: مطالعات الگوی کشت شامل سه مرحله کوتاه، میان و بلند مدت است که چشم انداز استان را برای فعالیت کشاورزی مشخص می سازد.
رییس سازمان جهاد کشاورزی قزوین گفت: در این مطالعات به همه مسایل و ابعاد حتی امور معیشتی کشاورزان نیز پرداخته می شود تا کار اصلاح الگوی کشت در قزوین کارشناسی شده و بسیار دقیق پیش برود.خمسه با بیان اینکه با تشدید خشکسالی و کمبود آب ناگزیریم تا شیوه های کشت خود را تغییر دهیم، یادآور شد: یک برنامه زمانی 10 ساله برای کاهش کشت محصولات پرآب در قزوین تدوین شده است که دفتر برنامه ریزی الگوی کشت سازمان جهاد کشاورزی پیاده سازی آن را دنبال می کند.

**الگوی کشت بهترین راه برای حفاظت از کشاورزی قزوین
مسئول دفتر برنامه ریزی الگوی کشت سازمان جهاد کشاورزی قزوین نیز گفت: برنامه های الگوی کشت را که منطبق بر مطالعات و کار کارشناسی شده است را باید بهترین راه برای حفاظت از فعالیت های کشاورزی استان بدانیم.
تورج بنیادی با بیان اینکه انتظار داریم تا کشاورزان نسبت به اجرای برنامه های الگوی کشت همکاری لازم را داشته باشند و در مقابل آن مقاومت نکنند، افزود: برنامه های اصلاح الگوی کشت به کشاورزان راهکارهایی ارایه می دهند که با کم ترین آب، بیشترین محصول را تولید کرده و از درآمد مناسبی نیز برخوردار شوند.
وی با بیان اینکه نتایج حاصل از مطالعات الگوی کشت در استان را به کشاورزان منتقل می کنیم، خاطرنشان کرد: الگوهای کشت جایگزین را به کشاورزان معرفی می کنیم تا از این طریق ضمن حفاظت از منابع آبی ، بهره برداران این بخش بتوانند بدون دغدغه همچنین به کشاورزی بپردازند.
مسئول دفتر برنامه ریزی الگوی کشت سازمان جهاد کشاورزی قزوین اظهار داشت: کار اجرای اصلاح الگوی کشت در اراضی کشاورزی استان همزمان با پیشبرد مرحله جدید مطالعات الگوی کشت دنبال و اجرا می شود.

**کاهش کشت محصولات پرآب بر در قزوین
مدیر زارعت سازمان جهاد کشاورزی قزوین نیز گفت: به دلیل کمبود آب، کشت سبزی و صیفی جات در استان طی چهار سال گذشته هفت هزار هکتار کاهش یافته است.
فرزاد خوش اخلاق افزود: در سال جاری با توجه به محدودیت های آبی و بدنبال تغییر الگوی کشت، برای کاهش یک هزار و 370 هکتار از سطح کاشت هنداونه و خربزه در استان برنامه ریزی شده است.
وی اظهار داشت: ضمن اینکه معتقد به اجرا و پیشبرد سیاست های اصلاح کشت هستیم اما برخی صحبت ها در خصوص اینکه باید کشت صیفی، سبزیجات، هندوانه و خربزه در استان قزوین به صفر برسد را قبول نداریم چرا که کارشناسی شده و تخصصی نیست.
خوش اخلاق همچنین گفت: با اجرای روش های نوین آبیاری، میزان مصرف آب استان در اراضی که به کشت سبزی و صیفی جات اختصاص یافته، 50 درصد کاهش یافته است که رقم بسیار خوب و امیدوارکننده ای است.
مدیر زراعت سازمان جهاد کشاورزی قزوین همچنین با اشاره به فعالیت مزارع الگویی در سطح استان در خصوص محصولات مختلف، گفت: در این مزارع ارقام جدید کشت کرده که مقاوم به کم آبی هستند و در صورت جواب دادن، برای سال های آتی در اراضی کشاورزی استان مورد استفاده قرار می گیرند.
استان قزوین دارای 489 هزار هکتار اراضی کشاورزی است که از میان 75 هزار باغ و سایر زراعی هستند.این بخش در استان قزوین دارای 80 هزار بهره بردار است.
با بهره برداری از طرح های در حال اجرای آبیاری نوین به میزان حدود 10 هزار هکتار، میزان اراضی کشاورزی استان قزوین که از روش های آبیاری مدرن بهره مند هستند به حدود 55 هزار هکتار افزایش می یابد.