هر آنچه که باید در مورد دوپامین بدانید
دوپامین یک انتقال دهنده ی عصبی است که به انتقال سیگنال ها در مغز کمک می کند. انتقال دهنده های عصبی، مواد شیمیایی ساخته شده توسط سلول های عصبی هستند که به آنها نرون گفته می شود.
این نرون ها برای تبادل اطلاعات در قسمت های مختلف مغز و همچنین بین مغز و دیگر اعضای بدن، استفاده می شوند. کار دوپامین عمدتا در کنترل حرکت است و تولید ناکافی دوپامین در بخشی از مغز می تواند منجر به بیماری پارکینسون شود.
بیماری پارکینسون یک اختلال سیستم عصبی غیر قابل درمان است که بر حرکات بدن اثر می گذارد. این بیماری ممکن است سبب کرختی، لرزش، تکان دادن و سایر علائم شود.
دوپامین چگونه درون سیستم پاداش مغز کار می کند
دوپامین در سیستم پاداش مغز نقش دارد و سبب تقویت رفتارهای خاصی می شود که منجر به پاداش می شود. به عنوان مثال افزایش ناگهانی دوپامین در یک موش آزمایشگاهی سبب می شود که یک اهرم را به طور مکرر فشار دهد تا به یک قطعه غذا دست پیدا کند.
به تازگی دانشمندان نشان داده اند که دوپامین می تواند به فراموش کردن ترس ها کمک کند. محققان اعلام کرده اند که نقش دوپامین در کاهش واکنش های ترسناک در طول زمان، جزء مهمی در درمان افراد مبتلا به اختلالات اضطرابی مانند ترس و یا اختلال استرس پس از سانحه است.
تاثیر دوپامین بر مغز
دوپامین به گردش اطلاعات به مناطقی از مغز که مسئول تفکر و احساسات است، کمک می کند. با توجه به گزارشات موسسه ملی سلامت روان، کمبود دوپامین و یا مشکل در روشی که مغز از دوپامین استفاده می کند، ممکن است در به وجود آمدن اختلالاتی نظیر اسکیزوفرنی و یا اختلال بیش فعالی کمبود توجه، نقش داشته باشد.
دوپامین و پاسخ به استرس بدن
در قسمت های دیگر بدن، دوپامین به عنوان نوعی هورمون که با کاتکولامین شناخته می شود، عمل می کند. کاتکولامین ها در غدد آدرنالین (کارخانه ی کوچک تولید هورمون که در بالای کلیه قرار دارد) ساخته می شوند. سه کاتکولامین اصلی وجود دارد:
دوپامین
اپی نفرین (آدرنالین)
نوراپی نفرین
این هورمون ها زمانی که بدن از لحاظ فیزیکی و یا ذهنی دچار استرس می شود، به درون جریان خون رها می شوند و سبب تغییرات بیوشیمیایی می شوند که به کار انداختن به اصطلاح پاسخ به جنگ و یا پرواز است. این واکنش طبیعی بدن به استرس واقعی و یا حس شده است.
دوپامین عملکرد های زیادی خارج از مغز دارد. این عمل به عنوان یک وازودیلاتور به منبسط کردن و گسترش عروق خونی، افزایش تولید ادرار در کلیه ها و به کاهش تولید انسولین در پانکراس کمک می کند.
دوپامین و هضم غذا
دوپامین همچنین نقش مهمی در سیستم گوارش ایفا می کند و سبب اطمینان از این موضوع می شود که محتویات داخل دستگاه گوارش خیلی سریع از بین نمی رود. نقش دوپامین در سیستم ایمنی بدن کاهش التهاب است و به طور طبیعی به جلوگیری از نوعی پاسخ ایمنی به فرار در بیماری های خود ایمنی کمک می کند.
گیرنده های دوپامین چیست؟
گیرنده های دوپامین، پروتوئین های موجود در مغز و اعصاب در سرتاسر بدن هستند. اگر انتقال دهنده های عصبی فرستنده های شیمیایی سلول های عصبی هستند، بنابراین گیرنده ها نیز، گیرنده های شیمیایی سلول های عصبی هستند. به عنوان یک سیگنال دوپامین، نزدیک به نورون مجاور می شود و آن را به گیرنده ی نورون متصل می کند.
گیرنده و انتقال دهنده عصبی مانند قفل و کلید عمل می کنند. دوپامین به گیرنده دوپامین متصل می شود و پیام شیمیایی را به وسیله ی ایجاد تغییر در سلول عصبی دریافت می کند.
چرا گیرنده های دوپامین برای توابع عصبی و فیزیکی، نقش کلیدی دارند؟
گیرنده های دوپامین نقش مهمی در بسیاری از فرآیندهای عصبی مانند هماهنگی حرکات، کنترل خوب، لذت، شناخت، حافظه و یادگیری دارند. عملکرد غیر عادی گیرنده های دوپامین، ممکن است در چندین بیماری عصبی و روانپزشکی نقش داشته باشند.
بنابراین گیرنده های دوپامین یک هدف طبیعی برای بسیاری از داروها است. برخی از مواد مخدرها از جمله هروئین، کوکائین و متامفتامین بر روی گیرنده های دوپامین در مغز عمل می کنند. آنها می توانند منجر به افزایش تولید دوپامین توسط سلول های عصبی و یا مانع از بازیافت دوپامین پس از اینکه کار خود را انجام داد، شوند.
حس لذت و دوپامین
دوپامین حس لذت در بدن را ایجاد می کند. بعضی از داروها مانند کوکائین می توانند مقدار زیادی از دوپامین را برای ایجاد حس لذت و یا افزایش میل مصرف کننده، تولید کنند. برای رسیدن به اثرات لذت بخش این داروها در طول زمان، فرد باید میزان مصرف دارو را افزایش دهد که به این پدیده، مقاومت در برابر دارو گفته می شود.
داروهای دوپامین
چند نوع از داروهای مختلف وجود دارد که بر روی مسیرهای دوپامین در مغز برای درمان بیماری، اثر می گذارد. این داروها عبارتند از:
لوودوپا
آگونیست های دوپامین شامل میراپکس (رامیفسول)، نپرو (روتیگوتین) و رکوئیپ (روپینیرول)
