چراتحریم‌های جدید آمریکا فشار بیشتری بر اقتصاد ایران وارد نمی‌کند؟
تحریم‌های جدید آمریکا بیشتر جنبه رسانه‌ای دارد و فاقد کارایی لازم برای افزایش فشار بر جمهوری اسلامی است.
به گزارش شفاف، دونالد ترامپ رئیس‌جمهور آمریکا روز جمعه در جریان دیدارش با «اسکات موریسون» نخست‌وزیر استرالیا از قرار گرفتن نام بانک مرکزی ایران و صندوق توسعه ملی ایران و شرکت اعتماد تجارت پارس در فهرست تحریم‌های وزارت خزانه‌داری آمریکا خبر داد.
دولت ترامپ همزمان با خروج از برجام در اردیبهشت ۹۷ تاکنون محدودیتهای مختلفی را علیه ایران وضع کرده و برای همراه کردن سایر کشور‌ها با تحریم‌های غیرقانونی خود به تهدید و ارعاب متوسل شده است.
هرچند این بار اعمال محدودیت جدید آمریکا علیه بانک مرکزی ایران تحت ادعاهای واهی حمایت از تروریسم مطرح شده، اما در عمل فرقی با تحریم‌های گذشته آنها ندارد؛ چراکه این بانک در گذشته نیز با محدودیت هایی روبه‌رو بوده است و واشنگتن پیش از این هم به صورت یک جانبه علیه نهادها، بانک‌ها و موسسات پولی کشورمان دست به اعمال فشار زده که تاثیر چندانی نداشته است، لذا به غیر از واشنگتن دولت های بسیاری از جمله اروپایی ها همچنان تمایل به برقراری تعاملات در حوزه های مختلف اقتصادی، تجاری و مالی با ایران را دارند، به همین دلیل از نظر بسیاری تحلیلگران اقدام کاخ سفید تنها نمایشی است و در عمل هیچ گونه تاثیری روی روند تبادل مالی و ارزی بین تهران و سایر کشور‌ها نخواهد داشت.
طی ۲ ماه گذشته اقتصاد ایران از جمله بازار ارز به ثبات نسبی رسیده است و ایران توانسته با برخی دولت‌ها مانند ترکیه، روسیه، چین و سایر کشور‌ها با یک سیستم شبه سوئیفت وارد مبادله تجاری شود. کشور‌هایی مانند روسیه به صورت رسمی اعلام کرده اند که تحریم‌های ملی ایالات متحده آمریکا ضد جمهوری اسلامی ایران را به رسمیت نمی‌شناسند و به همین دلیل هیچ تاثیر تعیین کننده‌ای روی مبادله تجاری آنها با تهران نخواهد داشت.
تحریم بانک مرکزی ایران و دستان خالی آمریکا
در همین رابطه عبدالناصر همتی رئیس کل بانک مرکزی در واکنش به تحریم مجدد واشنگتن گفت که اعمال این محدودیت ها توسط دولت آمریکا نشان می‌دهد که دست آنها برای پیدا کردن اهرم فشار علیه ایران تاچه حدی خالی است و موفقیت‌های اخیر بانک مرکزی و ثبات بازار نشان می‌دهد که خوشبختانه تجارت و مبادلات مالی کشور از راه‌هایی انجام می‌شود که از سوی آمریکا غیر قابل تحریم است.
نکته مثبت این است که از دوره دور زدن تحریم‌ها به دوره تحریم ناپذیری تجارت خارجی عبور کرده ایم و وقت آن رسیده است که دولت آمریکا از واقعیت‌ها درس بگیرد. ناکامی‌های مکرر دولت آمریکا در یک سال و اندی گذشته نشان می‌دهد که این تحریم‌ها بی اثرتر از هر زمان دیگری شده اند و اقتصاد ایران، تاب آوری خود در مقابل تحریم‌ها رابه همگان اثبات کرده است.
ایران با برخی از کشور‌های همسو یا هم پیمان خود سازوکاری شبیه به سوئیفت را در دست بررسی دارد، تحقق این امر می‌تواند راه گریزی از تحریم‌ها باشد، همچنین می‌تواند به نقش دلار در تجارت بین المللی صدمه‌ای بزند، درنتیجه به نظر می‌رسد که تحریم‌های جدید آمریکا بیشتر جنبه رسانه‌ای دارد و فاقد کارایی لازم برای افزایش فشار بر ضد جمهوری اسلامی باشد. در واقع چین و روسیه برای عبور اقتصاد خودشان از فشار‌های آمریکا راهکار‌هایی را دنبال می‌کنند، که یکی از آنها عدم وابستگی به دلار است و ایران هم در همین راستا پیش می‌رود.
تحریم بانک مرکزی کشورمان از سوی ایالات متحده آمریکا نشان داد که آنها به دنبال بزرگ کردن موضوعاتی هستند که برای رسانه ها قابل توجه بوده و برایشان جنبه تبلیغاتی داشته باشد، چراکه هیچ تحریم تازه‌ای علیه جمهوری اسلامی ایران باقی نمانده که پیش از این وضع نشده باشد، همچنین باتوجه به اینکه بانک مرکزی کشورمان پیش از این هم امکان انتقال پول در حوزه‌های مرتبط با آمریکا را نداشت، تحریم بانک مرکزی رویدادی جدید و فشار تازه‌ای به اقتصاد کشور وارد نخواهد کرد.
بسیاری از بانک‌های ایران تحت تحریم واشنگتن هستند، ولی کشور‌های جهان همچنان با این بانک‌ها تعامل می‌کنند، همچنین تحریم قطعات یدکی هواپیما، دارو، قطعات پیشرفته مربوط به پتروشیمی و دستگاه‌های سنگین حفاری نفتی جزئی از سیاست‌های فشار اقتصادی آمریکا علیه ایران است.
در طول ۳ سال اخیر از سوی ترامپ تحریم پتروشیمی، نفتی و فروش برخی از محصولات ایرانی به خارج بر کشور ما اعمال شده که تاثیر چندانی نداشته است. همچنین شخصیت‌های زیادی در حوزه نظامی و سیاسی در لیست تحریم کاخ سفید قرار دارند، ایالات متحده آمریکا اولین دور از تحریم‌ها بر ضد جمهوری اسلامی ایران را از ۱۸ آبان ماه سال ۱۳۵۸، حدود ۸ روز بعد از فتح لانه جاسوسی اعمال کرده است که بر ضد خرید فروش سلاح بود سپس در دوران هیلاری کلینتون موضوع مربوط به سرمایه گذاری در حوزه‌های نفت و گاز شامل تحریم شد، همچنین بعد از آن به سمت کشتیرانی هم کشیده شد.
تتهایی واشنگتن در میان هم پیمانانش
می‌توان گفت که در طول ۳ سال گذشته روزی نبوده است که آمریکا علیه کشورمان تحریم جدید اعمال نکرده باشد، لذا ترامپ بعد از خروج از برجام تلاش کرد تا از ایران به عنوان یک برگ برنده انتخاباتی برای مذاکره آینده استفاده کند، ولی با شکست مواجهه شد و اکنون هم نگران شکست انتخاباتی است.
با این تفاسیر می‌توان گفت هیچ گونه تحریمی وجود ندارد که پیش از این آمریکایی‌ها انجام نداده باشند، همچنین واشنگتن بیش از این نمی‌تواند به اقتصاد ایران فشار وارد کند، به همین دلیل مقامات آمریکایی در گفت‌وگو با برخی از هم پیمانان خود از این موضوع تعجب می‌کنند، چراکه علی رغم فشار حداکثری واشنگتن بر ضد اقتصاد ایران، کشور ما همچنان سرپاست، چراکه گستره اقتصاد ایران بسیار زیاد است، اما این سیاست‌های ماجراجویانه ترامپ منجر شد که نه تنها رقبا بلکه هم پیمانان واشنگتن هم حاضر به دنبال روی از سیاست‌های آنها نباشند، بنابراین تحریم‌ها علی رغم اینکه تمام حوزه‌های مالی و تجاری کشور را در بر گرفته، ولی تاثیر تعیین کننده‌ای نداشته است و تحریم‌های اعمال شده ترامپ نتوانست او را به اهدافش برساند، به نظر می‌رسد که اگر این وضعیت استمرار یابد، اقتصاد کشورمان به ثباتی می‌رسد و به آرامی می‌توان از این فشار‌ها عبور کرد.
محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه کشورمان برای حضور در نشست‌های هفتاد و چهارمین مجمع عمومی سازمان ملل متحد و همراهی با آقای روحانی رئیس جمهوری ایران، جمعه وارد نیویورک شد. دیدار آقای ظریف با وزرای خارجی کشور‌های۱+۴می‌تواند فرصت مناسبی برای افزایش همکاری‌های مالی و اقتصادی بین ایران و کشور‌های اروپایی همچنین تهران با چین و روسیه تلقی شود. ایران با طرف‌هایی مانند چین، روسیه و برخی دیگر از کشور‌ها به یک تعامل نسبی رسیده است، چراکه خود این کشور‌ها هم تحت فشار تحریمی آمریکا هستند و شواهد نشان می‌دهد که واشنگتن به تحریم معتاد شده است.
علاوه براین پکن و مسکو در حوزه هسته‌ای هم از سیاست‌های ایران حمایت می‌کنند، ولی کشور‌های اروپایی اراده و توان لازم برای مقاومت در برابر ایالات متحده را ندارند، بنابراین نمی‌توانند مستقلا سیاستی را در قبال برجام دنبال کنند، در نتیجه اروپا تاثیر چندانی روی سیاست‌های هسته‌ای ایران نداشته باشد و ممکن است در صورت ادامه این روند کشورمان در گام بعد کاهش تعهدات، مرحله چهارم خود را عملیاتی کند و بدون شک اروپا در این زمینه متضرر می‌شود، چراکه آنها را به دید یک مجموعه مستقل از آمریکا نگاه نخواهد کرد.
تحریم های جدید علیه تهران٬ تلاشی برای برداشتن فشار از دوش عربستان
با این تفاسیر می‌توان گفت که تحریم‌های واشنگتن تاثیری بر ملت ایران ندارد و این تحریم متعاقب حمله ارتش یمن به شرکت آرامکو عربستان سعودی صورت گرفته است. در واقع آمریکایی‌ها به دلیل ناتوانی در اقدام نظامی علیه ایران به تحریم‌ها متوسل می‌شوند و این اقدام ترامپ جنگ روانی بیش نیست تا فشار سیاسی عربستان را از دوش خود بردارند.
این اقدام اخیر آمریکا در تناقض کامل با ادعاهای رئیس جمهور این کشور در رابطه با مذاکره با جمهوری اسلامی ایران است چرا که نمی‌شود همزمان با این درخواست جمهوری اسلامی را تحت فشار حداکثری قرار دهند. به طور کلی دیگر برای آمریکا تحریمی نمانده که بخواهد علیه ایران به کار بگیرد، لذا در حال برگشت به لیست تحریم‌های ابتدایی و تشدید آنهاست.
سید عباس موسوی سخنگوی وزارت امور خارجه در واکنش به تحریم‌های جدید ایالات متحده آمریکا گفت که تحریم اعلام شده موضوع جدیدی نبوده و تحریم‌های قدیمی به شکل دیگری بیان شده است. ایران از اولین تحریم‌ها که در نوع خود از سخت‌ترین تحریم‌ها بوده عبور کرده است و با اتکای به توانایی‌های داخلی و همکاری با کشور‌های دوست به رشد و توسعه خود ادامه خواهد داد.
