صهیونیست ها با انتشار زوهر مخالفند

محتوای اصل کتاب زوهر بحث توحید و آفرینش هستی از سوی خداوند یکتا است. مهم ترین اشتراکات دین اسلام و یهود اعتقاد به توحید و یگانگی خداوند است و تاکنون هیچ کدام از علما و دانشمندان اسلام از نظر توحیدی ایرادی به دین یهود نگرفته اند.

به گزارش ایسکانیوز، اخیرا در شبکه های اجتماعی در خصوص کتاب زوهر که ناشری آن را چاپ و توزیع نموده مواردی مورد ایراد قرار گرفته و به ارتباط این کتاب با افکار صهیونیست، جادوگری، خرافه پرستی و لزوم نظارت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به مجوز های صادره پرداخته شده است. به همین منظور به سراغ جناب آقای دکتر علی اکبر افراسیاب پور دانشیار عرفان و ادیان دانشگاه شهید رجایی رفتیم و درباره این اتفاقات گفتگو کردیم.

به نظر شما ضرورت انتشار کتاب زوهر که این روزها حواشی زیادی به همراه داشته، چیست؟

اهمیت کتاب زوهر در این است که در دانشگاه درسی داریم به اسم «دین یهود» که یکی از منابع مهم این درس کتاب زوهر است. بدون این کتاب نمی‌توان این دین را فهمید و عالمانه آن را نقد و بررسی کرد.

متاسفانه ترجمه ای از این کتاب در ایران موجود نبود و چند ترم که من در دانشکده ادیان دانشگاه شهید بهشتی این درس را تدریس می کردم به دلیل عدم ترجمۀ کتاب زوهر، متن انگلیسی کتاب را به دانشجویان می دادم ترجمه کنند تا بتوانیم به عنوان متن درسی از آن استفاده کنیم و منتظر بودم این کتاب ترجمه شود. طبق سرفصل وزارت علوم این کتاب از منابع درسی رشتۀ ادیان است و واجب بود توسط ناشری مهم منتشر و ترجمه شود که ارزش و اعتبار علمی داشته باشد و ترجمه نادرست یا ضعیف سبب راه یافتن خطاها و تصورات نادرست خوانندگان به ویژه جوانان نشود.

آیا کتاب زوهر به نظر شما یک کتاب انحرافی به شمار می‌آید؟

من بسیار تعجب می­‌کنم از افراد فرهیخته ای که نسبت به متون مقدس ادیان آسمانی نامهربان هستند. یکی از ادیان رسمی کشور ایران دین یهود است و در قانون اساسی ما به رسمیت شناخته شده و یهودیان در مجلس شورای اسلامی نماینده دارند و در ایران بسیار محترم و ارزشمند هستند. اختلاف افکندن در این شرایط عملاً کاری است که صهیونیست‌ها خیلی از آن خوشحال می‌شوند و منتظر سوء استفاده از آن هستند. همان کاری که وهابیت مشغول انجام آن در ایران است. خوشبختانه تا کنون پیروان ادیان الهی زندگی در جهموری اسلامی را پذیرفته‌اند و خودشان را یک ایرانی تمام عیار می‌دانند.

از سوی دیگر، در دین یهود که شاید نزدیک ترین دین الهی، از منظر اعتقاد به توحید، به اسلام است، تفاسیری بر کتاب تورات نوشته شده که مهم ترین آنها تفسیر عرفانی تورات به نام کتاب زوهر است. این کتاب در قرن 13 میلادی گردآوری شده و یکی از متون مقدس دینی مربوط به چندین قرن پیش است؛ یعنی زمانی که اصلاً صهیونیسم در کار نبوده است. دقیقاً این موضوع به معنای آن است که صهیونیسم یک فرقه ساختگی و جعلی است و با خود کتابهای اصلی دین یهود در ستیز است. واقعیت این است که بنیادگرایان اسرائیل و صهیونیست‌ها با خود کتابهای اصلی یهودیت در ستیز هستند و اجازه چاپ آنها را نمی دهند.

نظر صهیونیست‌ها در بارۀ کتاب زوهر چیست؟

دین یهود مثل همۀ ادیان دیگر اهل ظاهر و بنیادگرایانی دارد که به ظاهر دین اکتفا می­کنند. در مقابل گروهی اهل باطن و معنویت‌گرا هستند که به باطن و حقایق دین توجه می­کنند که ما در اسلام هم همین قاعده را داریم. در یهودیت بخش تندرو و بنیادگرا به طور رسمی صهیونیست ها هستند که به ظاهر شریعت یهود اکتفا کرده اند.

اما بخش عمدۀ یهودیان باطن گرا و معناگرا هستند که تمایل آنها به عرفان را هم شامل می­شود. در عرفان یهودی عده ای به نام «قبالا» یا «کابالا» معروف هستند که مهم ترین تفسیر عرفانی تورات متعلق به آن هاست و این تفسیر همین کتاب زوهر است. این ها عرفای یهودی هستند.

اهل ظاهر مانند صهیونیست ها با زوهر مخالفند و اجازۀ انتشار آن را نمی دهند. مانند حنبلی ها و داعش که اجازه انتشار کتاب شیعی و عرفانی را نمی دهند. اما کتاب زوهر توسط این گروه کابالا نوشته شده است. سراسر این کتاب راجع به این است که خداوند چگونه در تمام هستی حضور دارد و نوعی نگاه وحدت وجودی، اگر این تعبیر درست باشد، در این کتاب دیده می‌شود. البته، این کتاب مربوط به هفتصد سال پیش است و ممکن است امروز کسانی آن دیدگاه را قبول نداشته باشند. ولی حداقل از دیدگاه عرفان تطبیقی جای بررسی این گونه نگاه ‌های عرفانی با نگاه عرفان غنی اسلامی از ابن عربی گرفته تا دیگران وجود دارد، و اهل دانشگاه حتماً باید از منظر تطبیقی این موضوع را بررسی کنند. برای حوزه های علمیه که می خواهند به شبهات جوانان پاسخ دهند، این موضوع خیلی جدی است.

محتوای کتاب زوهر چیست؟

محتوای اصل کتاب زوهر بحث توحید و آفرینش هستی از سوی خداوند یکتا است. مهم ترین اشتراکات دین اسلام و یهود اعتقاد به توحید و یگانگی خداوند است و تاکنون هیچ کدام از علما و دانشمندان اسلام از نظر توحیدی ایرادی به دین یهود نگرفته اند.

یعنی دین یهود دین توحیدی است و زوهر موضوع اصلی اش خداپرستی و آفرینش و تفسیری عرفانی از توحید است. به این صورت که خداوند توسط ده سفیروت (فرشته) مقرب مانند جبرائیل و میکائیل عالم هستی را خلقت کرده و این ارادۀ الهی است که در آفرینش اجرا می­‌شود. ماجرای این خلقت در کتاب زوهر در 18 فصل(صحیفه) آورده شده است.

نقش توحید در ادیان اسلام و یهود چیست ؟

در ادیان الهی شامل اسلام، یهود، مسیحیت و چند دین دیگر که بر اساس اعتقاد به وجود خدا استوار شده اند، مهم‌ترین عقیده ای که ابراز شده توحید و یگانگی خداوند است که در ادیان مختلف با مخالفت‌ها و موافقت‌ها و نظرات متفاوتی مواجه شده است. اما در اسلام و یهود یگانگی و یکتایی خداوند به طور مطلق مورد تایید است و هر دو دین الهی از هر نوع شرک کاملاً دوری کرده اند و بلکه مهم ترین اصل دین خود را توحید قرار داده اند و از این نظر هرگز توحید یهودیت مورد انتقاد واقع نشده و اگر انتقادی بوده در جنبه های دیگر این دین بوده است.

چرا در دوران جدید انتقادهایی به آیین شده است؟

در دوران جدید گروهی به عنوان شیطان‌پرست در غرب و به ویژه امریکا پیدا شدند که از علائم و نشانه‌های ادیان گذشته سوء استفاده می‌کنند و در مراسم انحرافی خود آن علائم را نصب می کنند؛ مثل خالکوبی که به هیچ عنوان مورد تایید ادیان اسلام و یهودیت نیست.

همین افراد از برخی از علائم دین یهود و عرفان یهودی استفاده کرده و در علائم خود آن ها را به کار برده اند. اما این امر نباید باعث شود که اندیشمندان ادیان معتبر کشور را به جرم اینکه شیطان پرست‌ها از علائم آن ها استفاده کردند مورد سرزنش قرار دهند. به هر حال، به نظر می‌رسد که نباید در کشور فضایی به وجود آوریم که به جای نقد عالمانه و بررسی‌های تطبیقی آب به آسیاب دشمن بریزیم و در فضایی که بنیادگرایانی چون وهابیت و داعش علیه جمهوری اسلامی عمل می کنند، به تفرقه دامن بزنیم و موضوعی که در سطح دانشگاه و حوزه تا کنون مورد بررسی قرار می گرفته به عرصه عمومی بیاوریم و جنجال بر سر آن راه بیندازیم. نه تنها در این مورد کتاب‌های متعددی به صورت ناقدانه و عالمانه نوشته شده بلکه مقاله های دانشگاهی متعددی هم در بررسی تطبیقی عرفان در ادیان دیگر و اسلام نوشته شده است و متخصصان بسیاری در این زمینه وجود دارد. بدون دسترسی به منابع اصلی نمی توان تحقیقی عالمانه و ناقدانه انجام داد.