باورهای نادرست تغذیه‌ای برای پیشگیری و درمان انواع آنفلوانزا

باور عمومی در طب سنتی مبنی بر مستعد بودن افراد با طبع سرد به ابتلا به ویروس آنفلوانزا توجیه علمی ندارد.

صرف‌نظر از این که فرد چه طبعی دارد، قرار گیری در معرض ویروس و مقاومت بدنی فرد که خود تابعی از سن، بیمارهای زمینه‌ای و درجه سلامتی فرد به لحاظ عملکرد سیستم ایمنی است، مشخص می‌کند که پاسخ فرد نسبت به بیماری‌زاهای مختلف چگونه خواهد بود.

در این مقاله قصد داریم باورهای نادرست در خصوص بهبود پاسخ سیستم ایمنی بدن را مورد بررسی قرار دهیم. توصیه کلی برای تقویت سیستم ایمنی پیروی از یک برنامه غذایی متنوع و متعادل است، بطوری که از تمام گروه‌های غذایی در آن گنجانده شده باشد.

مصرف مکمل‌های غذایی که مختص بهبود عملکرد سیستم ایمنی فرموله شده است برای عموم افراد ضرورتی ندارد، مگر این که فرد شرایط خاصی داشته باشد که در این صورت بسته به شرایط فرد توصیه‌ها متفاوت خواهد بود.

 نکته مهم در این زمینه انتخاب‌های غذایی سالم است که در شرایط همه‌گیری بیماری‌های ویروسی از اهمیت خاصی برخوردار است. لازم است به خاطر داشته باشیم که اقلام غذایی معجزه‌آوری برای بهبود پاسخ ایمنی وجود ندارد، بلکه مجموعه‌ای از مواد غذایی می‌تواند در بهبود عملکرد سیستم‌های مختلف بدن از جمله سیستم ایمنی مؤثر باشد.

اگر چه نقش بعضی از ریز‌مغذی‌ها مانند: ویتامین‌های D، E،C،A،B6، B12، B9‌، آهن، روی، مس، سلنیوم و اسیدهای چرب امگا 3 در تأمین عملکرد مطلوب سیستم ایمنی بارزتر است، اما همین مواد مغذی برای این که بتوانند بیشترین تأثیر را داشته باشند نیاز به وجود مواد مغذی دیگری دارند. از این رو تاکید این مقاله بر مصرف تمام گروه‌های غذایی است تا نیاز بدن به کلیه مواد مغذی که به طور مستقیم یا غیر مستقیم در ایمنی بدن موثرند، تأمین شود.

عملکرد مناسب سیستم دفاعی بدن به عملکرد مطلوب سایر سیستم‌ها از جمله سیستم گوارش، قلب و عروق، تنفس و غیره نیز وابسته است. از این رو به منظور بهبود عملکرد سیستم ایمنی بدن، باید هدف تأمین سلامت کلی بدن با پیروی از شیوه زندگی سالم و نه فقط تمرکز بر مصرف چندین مواد غذایی خاص باشد.

گروه شیر و لبنیات
برخلاف باور عموم که در زمان ابتلا به سرماخوردگی و آنفلوانزا نباید از لبنیات مخصوصاً ماست استفاده کرد؛ مصرف ماست بویژه ماست پروبیوتیک بدلیل داشتن باکتری‌های مفید مانند: لاکتوباسیلوس اسیدوفیلوس و بیفیدوباکتریوم لاکتیس می‌تواند در بهبود دفاع ایمنی بدن، هضم و جذب و پیشگیری از بروز اسهال و یبوست نقش مهمی را ایفا کند.

با توجه به این که به طور کلی مصرف لبنیات در کشورمان کمتر از میزان دریافت توصیه شده روزانه می‌باشد؛ اهمیت مصرف آن به عنوان منبع غنی پروتئین (اسیدهای آمینه ضروری)، ویتامین‌ها و املاح معدنی مانند کلسیم، فسفر، روی، منیزیم، پتاسیم، ریبوفلاوین و ویتامین B12 مشخص می‌شود.

گروه گوشت و جایگزین‌های آن
مصرف انواع گوشت‌ها از جمله ماکیان، ماهی، گوشت قرمز در تأمین اسیدهای آمینه ضروری و ریز مغذی‌ها از جمله روی، آهن، و ویتامین‌های B1، B12،B6 نقش بسزایی دارد. مصرف ماهی‌های چرب نیز نقش مهمی در تأمین اسیدهای چرب امگا 3 دارد.

لازم به یادآوری است که تأمین مقادیر کافی املاح معدنی مانند آهن، سلنیوم و روی می‌تواند در افزایش مقاومت بدن در برابر میکروارگانیسم‌های مختلف از جمله ویروس‌ها مؤثر باشد.

نکته قابل توجه در این خصوص این است که مصرف انواع پروتئین‌های گیاهی مانند انواع حبوبات (از جمله لوبیا، سویا، نخود، عدس، ماش و ….) تخم‌مرغ و مغزها نیز می‌تواند علاوه بر پروتئین مورد نیاز بدن، قسمتی از نیاز بدن به ریز مغذی‌های مذکور را تأمین کند.
گنجاندن مغزها به عنوان یکی از منابع غنی ویتامین E و پیش‌ساز اسیدهای چرب امگا 3 در برنامه غذایی روزانه می‌تواند در بهبود عملکرد ایمنی بدن مثمر‌ثمر واقع شود.

 گروه سبزی‌ها و میوه‌ها
سبزی‌ها و میوه‌ها منبع غنی ویتامین‌های مختلف و املاح معدنی مانند ویتامین‌های C، A، K، پتاسیم، اسید فولیک و فیبر هستند. مصرف مقادیر متنابه میوه‌ها و سبزی‌ها می‌تواند در تأمین عملکرد مطلوب سیستم ایمنی نقش مهمی داشته باشد. باور نادرست حذف مصرف انواع مرکبات، سالاد و غیره مخصوصاً هنگام ابتلا به بیماری‌های ویروسی، می‌تواند باعث اختلال عملکرد سیستم‌های مختلف بدن از جمله سیستم ایمنی شود.

 گروه نان و غلات
توصیه کلی در این زمینه مصرف سهم بیشتر از غلات سبوسدار در برنامه غذایی روزانه است. به طوری که حداقل نیمی از کل غلات مصرفی اعم از نان، برنج، ماکارونی و … از غلات سبوسدار تهیه شده باشد.
به خاطر بسپارید که همیشه می‌توانید با افزودن سبوس گندم و یا برنج به غلات تصفیه شده (مانند برنج سفید) آن‌ها را از ویتامین‌های گروه B، منیزیم و دیگر مواد مغذی، غنی و به بهبود عملکرد سیستم گوارش کمک کنید. توجه داشته باشید که بهبود هضم و جذب مواد مغذی مورد نیاز بدن می‌تواند به تبع خود باعث بهبود عملکرد سیستم‌های مختلف بدن از جمله سیستم ایمنی شود.

مصرف انواع محصولات کربوهیدراتی که دارای مقادیر زیاد قند و شکر افزوده شده هستند در همه اوقات مخصوصاً زمان همه‌گیری بیماری‌ها توصیه نمی‌شود زیرا مصرف این مواد غذایی می‌تواند جایگزین انتخاب‌های غذایی سالم مانند غلات سبوسدار شود، هم چنین مصرف زیاد مواد غذایی حاوی قند و شکر ساده می‌تواند در بروز اضافه وزن و چاقی نیز نقش داشته باشد که این مورد به نوبه خود باعث کاهش عملکرد سیستم ایمنی می‌شود.

مصرف انواع تنقلات، غذاهای چرب و سرخ شده و فست فودها
مصرف انواع تنقلات، غذاهای چرب، سرخ شده و فست فودها باید همیشه محدود شود، این موضوع مخصوصاً زمانی اهمیت پیدا می‌کند که بدن با چالش‌های دیگری از جمله مبارزه با ویروس مواجه است.
مصرف این نوع غذاها و هم چنین استعمال دخانیات می‌تواند نیاز بدن به مصرف انواع آنتی‌اکسیدان‌ها را بیشتر کند. ذکر این نکته حائز اهمیت است که بیشتر آنتی اکسیدان‌ها نقش موثری در تأمین ایمنی بدن نیز دارند و افزایش نیاز به مواد مغذی مذکور می‌تواند ایمنی بدن را با چالش روبرو کند.

 مصرف انواع ادویه‌جات
مصرف متعادل انواع ادویه‌جات و طعم‌دهنده‌های گیاهی و چاشنی‌ها در برنامه غذایی روزانه در صورتی که محتوی مقادیر زیادی نمک و یا شکر نباشند بلامانع است.