آکادمیسین برجسته عیسی حبیب‌بیگلی…

عصر خبر: دانشمند برجسته و آکادمیسین عیسی حبیب بیگلی هم در میان مردم و هم در میان جامعه علمی کشور یک شخصیت با نفوذ و محترمی هستند. وقتی که به توصیه های علمی عیسی حبیب بیگلی محترم که هنگام برگزاری جلسه دفاع از رساله دکتری اولین استاد داور من و در عین حال رئیس مؤسسه علمی ما بودند، عمل می کنیم، موفقیتمان بیشتر شده و برای خلق آثار علمی جدید الهام می گیریم. دانشمند آکادمیسین عیسی حبیب بیگلی هم در جمهوری آذربایجان و هم در بسیاری از کشورهای خارجی یک چهره شناخته شده است و در همه جا با احترام عمیق مواجه می شود. ایشان به معنای واقعی کلمه شخصیتی با دقت و مراقب، دارای خلق نیک، خیرخواه و میهن دوست بوده و در عین حال، دانشمند برجسته ایی است که با تمام وجود خود وابسته و قدردان آذربایجانمان، دولتمدار و نیز وابسته به فرهنگ و ارزشهای ملی مردممان می باشد.
دانشمند آکادمیسین عیسی حبیب بیگلی در 16 اکتبر 1949 (مصادف با ۲۴ مهر ۱۳۲۸) در روستای «دانزیک» در منطقه «شرور» جمهوری خودمختار نخجوان چشم به جهان گشود. وی با درجه ممتاز از دانشکده زبان و ادبیات مؤسسه آموزشی دولتی آذربایجان شعبه نخجوان فارغ التحصیل شد. از سال 1975 (1354) در دانشگاه دولتی نخجوان به عنوان معلم، دانشیار و معاون علمی، همچنین از سال 1996 (1375) تا 2013 (1392) به عنوان رئیس دانشگاه دولتی نخجوان مشغول به کار بودند.ایشان در انسیتیتوی ادبیات «نظامی گنجوی» وابسته به آکادمی علوم ملی آذربایجان در رشته تخصصی «نظریه ادبی»  تحصیلات عالی (دکتری) خود را گذرانده (1974-1978) و در سال در سال 1980 (1359) از رساله دکتری (PHD) خود با موضوع «غزل عاشقانه آذربایجانی در اوایل قرن بیستم»، همچنین در سال 1996 (1375) از رساله فوق دکتری خود با موضوع «محیط و معاصران جلیل محمدقلی زاده» دفاع نموده است.وی عضو ناظر پژوهشگاه فرهنگ، زبان و تاریخ آتاتورک جمهوری ترکیه (1999) و نیز عضو حقیقی آکادمی بین‌المللی اطلاع‌رسانی وابسته به سازمان ملل متحد (2006) است.عیسی حبیب‌بیگلی برای نخستین بار سه نمایشنامه به نامهای «شوهر»، «لعنت» و «بازیگوش»، 176 قطعه شعر طنز، 35 مقاله، 2 ترجمه، 9 نامه و 14 قطعه شعر از اندیشمند بزرگ جلیل محمدقلی زاده را کشف و منتشر نموده است. وی به جستجوی نوادگان ناشناخته نویسنده (جلیل محمدقلی زاده) که سال ها ناشناخته و در خارج از کشور زندگی می کردند، پرداخته و شجره نامه نویسنده را نوشته و منتشر کرده است. او آثار جلیل محمدقلی زاده و معاصرانش را با پیشگفتار خود در کشورهای روسیه، پاکستان، تاجیکستان، جمهوری عربی مصر، ازبکستان، مجارستان، بلغارستان و لیتوانی منتشر کرده است. در عین حال، از نزدیک در تأسیس موزه های خانگی نویسنده بزرگ جلیل محمدقلی زاده در شهرهای باکو، «نِهرَم» و «باش نوراشِن» (روستای جلیل فعلی جمهوری خود مختار نخجوان) مشارکت داشته است. همچنین مشاور علمی نمایشهای به صحنه رفته با عنوان «دستگاه چای»، «کشمش بازی» و «کمانچه» در تئاتر نمایشی نخجوان، همچنین مشاور علمی نمایش به صحنه رفته «مرده» (2018) در تئاتر درام ملی آکادمی دولت آذربایجان در باکو بوده است.عیسی حبیب بیگلی مولف و تهیه کننده و نیز شرح کننده «آثار» 4 جلدی جلیل محمد قلی زاده در سال 2004 در شهر باکو هستند. ایشان همچنین شجره نامه و زندگی نامه ادیب برجسته جلیل محمد قلی زاده را به زبانهای ترکی آذربایجانی و روسی تهیه و منتشر نموده است. زمانی که در دانشگاه دولتی نخجوان مشغول به کار بودند، دوره های آموزشی ویژه در خصوص آموزش میراث ادبی جلیل محمد قلی زاده و نیز مجله «ملا نصرالدین» را برگزار نموده است.دانشمند آکادمیسین عیسی حبیب بیگلی برای مجموعه 10 جلدی مجله «ملا نصرالدین» که با خط لاتینی منتشر شده است، مقدمه نوشته و در خصوص آموزش ماهیت «ملا نصرالدین» بودن یک مقاله جداگانه ای را ارائه داده است. ایشان در عین حال، صاحب ایده و مسوول تدوین «دانشنامه ملا نصرالدین» هستند.آثار علمی و ادبی منتشر شده دانشمند برجسته عیسی حبیب‌بیگلی به شرح ذیل می باشد:1. «امکانات غزل‌های عاشقانه»، انتشارات «یازیچی» باکو، 1984؛2. «نظریه ادبی»، انتشارات دانشگاه دولتی آموزشی آذربایجان، باکو، 2005؛3. «جلیل محمدقلی زاده»، انتشارات «ایشیق»، باکو، 1987؛4. «زندگی‌نامه‌ نویسندگان آذربایجانی در اوائل قرن بیستم»، دانشگاه آتاتورک ارزروم، ترکیه، 1992؛5. «محیط و معاصران جلیل محمدقلی زاده»، انتشارات «آذرنشر»، باکو، 1997؛ (نسخه جدید با ویرایش تکمیلی این کتاب در سال 2009 در جمهوری خودمختار نخجوان توسط انتشارات «عجمی» منتشر شده است).6. «مَمَّد آراز: شاعر مردمی»، انتشارات «علم»، باکو، 1999؛7. «جلیل محمد قلی زاده (ملا نصرالدین)»، به زبان روسی، انتشارات «نائوکا»، مسکو، 1999؛8. «استاد محمد حسین شهریار»، انتشارات «علم»، باکو، 1999؛9. «دنیای شهریار»، انتشارات «ضحی»، ایران، 1381؛10. «اسکار اشمرلینگ: استاد کاریکاتوریسک ملا نصرالدین»، انتشارات «گمی قایا»، نخجوان، 2002؛11. «جلیل محمدقلی زاده: متفکر برجسته آذربایجانی با آثارش»، اسلام آباد، پاکستان، 2004؛12. «نویسندگان آذربایجانی اوایل قرن بیستم»، انتشارات «نورلان»، باکو، 2004؛13. «ادبیات»، کتاب درسی کلاس یازدهم، (گروه مولفان)، باکو، 2006، 2008 و 2010؛14. «حافظه ادبی-تاریخی و مدرنیته»، انتشارات «نورلان»، باکو، 2007؛15. «ادبیات آذربایجان در اوائل قرن بیستم»، انتشارات «تری آدا»، به زبان روسی، مسکو، 2008؛16. «جلیل محمدقلی زاده: متفکر و نویسنده آذربایجانی»؛ (به زبان عربی). (ترجمه: پروفسور جلال حفنوی)، قاهره، مصر، 2008؛17. «جلیل محمدقلی زاده» (کتاب مقدماتی)، (به زبان های آذربایجانی، انگلیسی، روسی و فرانسوی)، انتشارات «عجمی»، نخجوان، 2009؛18. «جلیل محمدقلی زاده»، انتشارات «دلتا»، سواستوپل، اوکراین، 2010؛19. «جلیل محمدقلی زاده»، ارومیه، ایران، 1389؛20. «جلیل محمدقلی زاده» (داستان های منتخب)، تدوین کننده و نویسنده پیشگفتار: عیسی حبیب بیگلی، بوداپست، مجارستان، 2011؛21. «محمدآقا شاهتختلی»، انتشارات «علم و تحصیل»، باکو، 2011؛22. «آکادمیسین صمد وورغون وکیل اف»، انتشارات «علم و تحصیل»، باکو، 2015؛23. «جاده‌ها از اشعار آغاز شده بود»، انتشارات «علم و تحصیل»، باکو، 2016؛24. «شخصیت ادبی و زمان»، انتشارات «علم و تحصیل»، باکو، 2017؛25. «ادبیات آذربایجان: مراحل دوره بندی و توسعه»، انتشارات «علم»، باکو، 2019؛شایان ذکر است که مجموعه آثار ده جلدی دانشمند آکادمیسین عیسی حبیب‌بیگلی طی سالهای 2011-2016 (1395-1390) در کشور جمهوری آذربایجان منتشر گردیده است.این دانشمند برجسته نویسنده بیش از 30 عنوان کتاب و بروشور و نیز مولف بیش از 100 مقاله علمی است. تا کنون بیش از 200 اثر علمی در خارج از کشور منتشر کرده است. هر یک از آثار او، حاوی نوآوری و اصالت علمی می باشد. عیسی حبیب بیگلی از سال 2013 (1392) ریاست انستیتوی ادبیات «نظامی گنجوی» وابسته به آکادمی علوم ملی آذربایجان را بر عهده دارد. او همچنین نایب رئیس آکادمی علوم ملی آذربایجان می باشد.دانشمند آکادمیسین عیسی حبیب بیگلی که با نوآوری در کارهای علمی خود، توجه دیگران را به خود جلب می کند، با مهارت و سازماندهی بالای خود کمک شایانی به توسعه علم آذربایجان می کند.عیسی حبیب بیگلی با تاسیس شعبه های «نظامی شناسی»، «ادبیات مهاجر آذربایجان»، «نقد ادبی»، «تاریخ مطبوعات و روزنامه نگاری»، «روابط بین المللی»، «روابط ادبی آذربایجان-ازبکستان-ترکمنستان»، «روابط ادبی آذربایجان-آسیا» و نیز با تاسیس شعبه های «ادبیات کودکان» و «جریان های ادبی»، نقش موثری در خصوص پژوهش در زمینه های مختلف ادبیات و نیز تربیت پرسنل علمی دارد.به مناسبت هفتادمین سالگرد تولد این دانشمند بزرگ، بر اساس برنامه عملی بنیاد دانش زیر نظر ریاست مجلس عالی جمهوری خودمختار نخجوان، همایش علمی «دانشمند آکادمیسین عیسی حبیب‌بیگلی-70» در محل دانشگاه دولتی نخجوان برگزار شده است. تلویزیون نخجوان نیز به همین مناسبت فیلمی را با عنوان «شمع افروخته شده در راه دانش هرگز خاموش نمی شود» ساخته است.
همچنین، بر اساس تصمیم شماره 11/25 هیئت رئیسه آکادمی علوم ملی آذربایجان در مورخ 27 ژوئن سال 2019، سالگرد تولد این دانشمند به طور گسترده در رسانه های کشور پوشش داده شد. علاوه بر این، صفحه شخصی ایشان در پایگاه اینترنتی ایجاد شده و نمایشگاهی از آثار وی در کتابخانه مرکزی علمی وابسته به آکادمی علوم ملی آذربایجان دایر شده است.خدمات علمی دانشمند آکادمیسین عیسی حبیب بیگلی از سوی دولت جمهوری آذربایجان نیز مورد قدردانی فراوان قرار گرفته است. بطوریکه در همین خصوص تا کنون از سوی ریاست جمهوری کشور نشانهای «شهرت» (2007)، «نشان شرافت» (2009) و نیز نشان «درجه اول در خصوص خدمت به میهن» (2019) را دریافت نموده است.