شفاف باشید! درحال احرای صیانت هستید؟ / آتش‌سوزیی که ایران را شبیه به کره شمالی کرد!

 فناوری قفل کودک به والدین این امکان را داده تا نتایج جست‌وجوهای فرزندان‌شان در اینترنت را رصد کرده و از نمایان شدن محتوای نامناسب برای آنها در نتایج جست‌وجوهای‌شان جلوگیری کنند.

در یکی، دو هفته گذشته، بسیاری از کاربران اعلام کردند که به هنگام جست‌وجوی مطالب مورد علاقه خود متوجه شده‌اند که امکان قفل کودک برای آنها به صورت «پیش‌فرض» اجرایی شده و قادر به تغییر و غیرفعال‌سازی آن‌هم نیستند، اقدامی که بعد از ماه‌ها اختلال و افت کیفیت اینترنت، موج تازه‌ای از اعتراضات و انتقادات به نحوه سانسور محتوای اینترنت برای ایرانیان را به همراه داشت. مجید نصیرایی، سخنگوی کمیسیون فرهنگی مجلس و از موافقان طرح صیانت در واکنش به قفل شدن تنظیمات جست‌وجوی گوگل گفته است: «من هم شنیده‌ام که چنین اتفاقی افتاده است. ولی جزییاتش را فرصت نکرده‌ام پیگیری کنم که علتش چه بوده و از چه طریقی بوده است.»

البته اپراتورهای عرضه‌کننده اینترنت می‌گویند تغییراتی که در جست‌وجو رخ داده از سمت این شرکت‌ها نبوده و از لایه‌های بالاتری صورت گرفته است. کارشناسان اینترنت نیز بر این باورند که در حال حاضر این اتفاق که از داخل کشور رخ می‌دهد حالتی دارد که گویی تمامی کاربران اینترنت کشور «کودک» هستند. اتفاقی که موجب می‌شود ترافیک زیادی به سمت یک IP خاص هجوم ببرد و به خاطر این محدودیت‌های زیاد، کیفیت سرویس اینترنت باز هم به‌طور محسوسی کاهش پیدا کند.

به نظر می‌رسد اراده‌ای جدی برای اعمال محدودیت‌های ارتباطی بر بستر اینترنت وجود دارد و گواه آن کاهش مداوم کیفیت و سرعت اینترنت است. تغییرات اعمال‌شده بر سیستم فیلترینگ در نهایت باعث شده است که دسترسی به سایت‌هایی که در خارج از کشور میزبانی می‌شوند بر بستر پروتکل HTTPS مسدود شده و مشکلاتی را برای ارایه‌دهندگان خدمات میزبانی، صاحبان سایت‌ها و کاربران ایجاد کند.

برخی فعالان حوزه مجازی و کارشناسان اینترنت معتقدند که کند شدن اینترنت، اجرای برنامه‌ای است که نزدیک به دو دهه است در ایران برنامه‌ریزی و پیاده‌سازی شده و حالا در نقطه شروع آن قرار گرفته‌ایم. هفدهم تیرماه سال جاری بود که نامه‌ای با امضای محسن خاکی مشاور وزیر کشور، خطاب به یکی از مقامات وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات در فضای مجازی منتشر شد که نشان می‌داد این مقام وزارت کشور از وزارت ارتباطات درخواست کرده که «اجرای طرح صیانت تسریع شود.» در بخشی از این نامه آمده بود: «به‌طور ویژه بر اساس بند ۳ ذکر شده خواهشمند است وزارت ارتباطات ضمن توجیه اپراتورها و شرکت‌های‌دهنده خدمات اینترنتی (ISP) با هدف به‌روزرسانی DNS Server‌های VPN‌ها و انواع فیلترشکن‌ها Proxy)، راه‌های دور زدن فیلترینگ قانونی را بیش از پیش مسدود ساخته و نسبت به جلوگیری از تضعیف فیلترینگ قانونی اقدام نمایند.»

البته انتقادات به کندی اینترنت و حتی قطع شدن آن یک مدعی همیشه مخالف هم دارد. وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات که روی کاغذ، باید «مدافع» دسترسی آزادانه به اطلاعات باشد. در یکی، دو ماه گذشته، وزارت ارتباطات درباره شرایط اینترنت کشور یا سکوت کرده یا هر زمان که صحبتی شده از وضعیت «گل و بلبل» داد سخن داده شده است. به این اظهارات وزیر ارتباطات توجه کنید: «کسی که برنامه دارد تا فیبرنوری را در خانه مردم ببرد، هیچ‌وقت به دنبال این نیست که سرعت اینترنت را کم کند. سال گذشته فرکانس ۲۳۰۰ را به اپراتورهای همراه واگذار کردیم. طبق گزارشی که از سرعت اپراتورهای همراه منتشر شد، مشخص است که اپراتوری که تجهیزات را وارد و نصب کرده، در سه ماه اخیر توانسته سرعت بیشتری را در اختیار کاربرانش قرار دهد.»

واقعا حق با چه کسی است؟ مجموعه وزارت ارتباطات که پاسخگوی اختلال در اینترنت نیستند و فقط با اطلاعیه‌های رسمی با مردم حرف می‌زنند و کندی اینترنت را به گردن آتش‌سوزی و قطع برق می‌اندازند یا کاربرانی که هر روز از کند شدن اینترنت گلایه دارند و صدای‌شان هم به جایی نمی‌رسد؟ آیا بهتر نیست اگر طرح ضد اینترنتی مجلس موسوم به صیانت در حال اجرا توسط وزارت ارتباطات است این موضوع به صراحت با مردم در میان گذاشته شود و پایانی باشد بر توجیهات و دلایل عجیب و غریب؟

اختلال‌های اخیر در شبکه اینترنت با واکنش توأم با نگرانی بسیاری از کاربران در شبکه‌های اجتماعی همراه شده است. آنها معتقدند که با اجرای این طرح دسترسی آنها به شبکه آزاد جهانی محدود خواهد شد. در مقابل، دولت تأکید دارد که هدف اصلی از اجرای این طرح «صیانت از حقوق کاربران فضای مجازی» است.‌کیوان نقره‌کار، کارشناس فناوری اطلاعات و ارتباطات، با انتقاد از اطلاع‌رسانی غیرشفاف درباره این مسئله به گفت که در این فضا هر احتمالی می‌تواند درست باشد