تغییر کاربری تا ۶۰ تکیه در تهران / تعزیه ها مکان مناسب اجرا ندارند
ایسنا نوشت:داود فتحعلی‌بیگی، هنرمند باسابقه نمایش‌های ایرانی می‌گوید: زنده‌یاد عنایت‌الله شهیدی، از حدود ۵۰ تا ۶۰ تکیه در تهران نام برده که حالا همه آنها تغییر کاربری داده‌اند.
این هنرمند درباره وضعیت مبهم تکیه‌های تهران که اغلب آنها دیگر محل اجرای تعزیه نیستند، می‌افزاید: بسیاری از تکیه‌های تهران خیلی وقت است تغییر کاربری داده‌اند و به حسینیه تبدیل شده‌اند که بخشی از این وضعیت به ممنوعیت اجرای تعزیه در دوره پهلوی اول برمی‌گردد و بخشی هم به تصمیم متولیان خود تکیه‌ها.
او درباره جایگاه تاریخی تکیه نیاوران که از جمله تکایایی است که تغییر کاربری داده است، توضیح می‌دهد: این تکیه خیلی وقت است تغییر کاربری داده چون هیات امنای آن عوض شده‌اند. در زمان مدیریت آقای حسین سلیمی در مرکز هنرهای نمایشی، به همراه زنده‌یاد آقای هاشم فیاض، چند اجرایی در آن تکیه داشتیم.
فتحعلی‌بیگی یادآوری می‌کند: تکیه نیاوران از تکیه‌های تاریخی دوره قاجار است که آقای فیاض می‌گفت دیده‌ام که احمد شاه در این تکیه به تماشای تعزیه می‌آمده است. خوشبختانه این تکیه به عنوان یک اثر تاریخی حفظ شده و هنوز تعدادی از تابلوهای نقاشی ارزشمند دوره قاجار در آن نگهداری می‌شود.
این کارگردان و بازیگر تئاتر ادامه می‌دهد: اما سال‌هاست که تکیه نیاوران محل اجرا تعزیه نیست و برای عزاداری استفاده می‌شود. اگر هم قرار باشد در آن تعزیه اجرا کرد، کار راحتی نیست چون دور تا دور سکوی تعزیه را نرده کشیده‌اند و برای اجرای تعزیه باید این نرده‌ها را بردارند. البته این نکته هم وجود دارد که باید دید ساکنان آن منطقه چقدر به تعزیه علاقه‌مندند.
فتحعلی‌بیگی در پاسخ به این پرسش که با توجه به قدمت تکیه نیاوران چرا موزه تعزیه در این تکیه راه‌اندازی نمی‌شود، توضیح می‌دهد: این موضوع به تصمیم متولیان و گردانندگان این تکیه برمی‌گردد. آنها نمی‌توانند محل کسب و کار خود را به موزه تبدیل کنند.
او با بیان اینکه آنچه تا به حال تعزیه را زنده نگه داشته، عشق مردم به این هنر است، ادامه می‌دهد: چندی پیش برای برگزاری چند کارگاه آسیب‌شناسی تعزیه به محلی در نزدیکی عسلویه دعوت شدم. جالب است که در آن گرمای شدید، مردم عصرها به تماشای تعزیه می‌آمدند. اما متاسفانه بسیاری از نهادها از جمله تلویزیون به این هنر اعتنای چندانی ندارند.
او با اشاره به اینکه بسیاری از کارهای کارشناسی در حوزه تعزیه برآمده از کوشش‌های فردی است، یادآوری می‌کند: چند سال پیش در همین تکیه نیاوران، تعزیه حضرت مسلم به همت یک موسسه خصوصی که مدیرش به تعزیه علاقه‌مند بود، ضبط شد. این تعزیه به عنوان یک نمونه فاخر ارایه شد که برای آماده‌سازی آن ابتدا نسخه اصلاح‌شده‌ای تهیه شد و بعد اجرا و ضبط صورت گرفت.
فتحعلی‌بیگی تاکید می‌کند: تهیه نسخه‌های فاخر نیازمند کار کارشناسی و تخصصی و اصلاح نسخه تعزیه کار بسیار دقیقی است؛ چون نسخه تعزیه را باید از چهار منظر تاریخی، عقیدتی، هنری و عرفانی بررسی کرد و بی‌توجهی به هر یک از این منظرها، کار را با اشکال مواجه می‌کند. بنابراین اصلاح و ضبط مجالس تعزیه در قالب یک اثر هنری فاخر نیازمند گروهی از کارشناسان و متخصصان و تخصیص بودجه است و تامین همه این شرایط، کار بسیار دشواری است و به همین دلیل کمتر در این زمینه اتفاقی می افتد.
