مرکز آمار ایران میانگین وزنی قیمت یک متر آپارتمان در شهر تهران در دی‌ماه امسال را ۵۴میلیون‌و۹۲۶هزارتومان اعلام کرده که تا اینجای کار، بالاترین رقم در طول تاریخ بازار مسکن ایران محسوب می‌شود. با احتساب این قیمت، میانگین قیمت یک آپارتمان ۷۵متری در شهر تهران به ۴میلیاردو۱۲۰میلیون‌تومان رسیده است.

سبقت مسکن از قطار تورم

شاخص قیمت مسکن شهر تهران در حالی با جهش ۹.۸درصدی در دی‌ماه مواجه شده که نرخ تورم ماهانه مصرف‌کننده در این‌ماه ۴.۳درصد بوده است. از نگاهی دیگر، تورم مصرف‌کننده در دی‌ماه ۲.۴درصد بالاتر از آذرماه بوده است درحالی‌که تورم ماهانه بازار مسکن در همین بازه زمانی ۵.۷درصد بیشتر شده است. این شتاب تورمی قابل‌توجه که سرعت آن به ۲.۴برابر تورم عمومی می‌رسد، بیش از آنکه ناشی از تبعات تورمی اقتصاد باشد، ریشه در جهش تورم انتظاری بازار و همچنین نگرانی صاحبان سرمایه ریالی از تنش‌های ارزی دارد و به‌نظر نمی‌رسد جز با رفع ریشه‌ای این نگرانی‌ها، بتوان مانع از تکرار آن شد.

مسکن امسال ۶۶درصد گران‌تر از پارسال

اطلاعات مرکز آمار ایران نشان می‌دهد: در دی‌ماه، میانگین قیمت هر مترمربع زیربنای مسکونی در شهر تهران ۶۶درصد نسبت به دی‌ماه سال قبل افزایش پیدا کرده که این میزان، ۱۳.۹درصد بالاتر از تورم نقطه‌به‌نقطه آذرماه است. در اثر این اتفاق، میانگین ارزش یک آپارتمان ۷۵متری در شهر تهران که در سال‌گذشته ۲میلیاردو۳۶۱میلیون‌تومان بود، یک میلیارد و ۷۵۸میلیون تومان افزایش پیدا کرده و به ۴میلیاردو۱۲۰میلیون‌تومان رسیده است. به‌عبارت‌دیگر، خریداران یک آپارتمان متوسط در دی‌ماه امسال باید یک میلیاردو۷۵۸میلیون‌تومان بیش از کسانی که در دی‌ماه سال قبل همین آپارتمان را خریده‌اند، پول پرداخت کنند.

از تورم مسکن تا بدمسکنی

تبدیل شدن مسکن به‌عنوان یک نیاز ضروری به رؤیایی دست‌نیافتنی، مستقیماً بر کیفیت زندگی خانوارهای ایرانی اثرگذار است و در ابعاد گوناگون آنها را دچار بدمسکنی می‌کند؛ چراکه بسیاری از خانوارها، ناگزیر به حضور در بناهایی با حداقل سرانه فضا و زیربنا هستند.

علاوه بر این در بازار اجاره، بسیاری از خانوارها به‌واسطه ناتوانی در جبران رشد قیمت اجاره، ناچار به کوچ به مناطق پایین‌تر از محل سکونت، حاشیه شهرها یا حتی خروج از شهر محل سکونت خود خواهند بود و این مسئله به‌واسطه اختلاط فرهنگ‌ها و دگرگونی جایگاه اجتماعی خانوارها می‌تواند به بروز آسیب‌های اجتماعی برای آنها منجر شود.

سیگنال تورمی مسکن به بازار اجاره

فارغ از عوامل و دلایل جهش متوالی قیمت مسکن درسال‌جاری، این رشدهای نجومی به سوخت تورمی برای بازار اجاره تبدیل شده است؛ به‌گونه‌ای که حتی در کسادی فعلی این بازار نیز قیمت اجاره برای متقاضیان انگشت‌شمار موجود در بازار با رشدهای قابل‌تأمل مواجه بوده است.

متأسفانه، تمایل متولیان حوزه مسکن به گفتاردرمانی بازار اجاره و بی‌عملی طولانی‌مدت آنها در اجرای طرح‌ها و بسته‌های ساماندهی این بازار باعث شده هیچ ابزار کارآمدی برای مهار بازار اجاره در ایران وجود نداشته باشد و مستأجران در برابر امواج تورمی در این بازار به‌معنای واقعی کلمه بی‌پناه باشند.

در شرایط فعلی و با فرض حفظ فاصله موجود میان درآمد اجاره و ارزش مسکن در بازار، تورم نقطه‌به‌نقطه ۶۶درصدی مسکن نسبت به سال قبل به‌معنای ظرفیت افزایش ۶۶درصدی میانگین قیمت اجاره در همین بازه زمانی است؛ درحالی‌که هم از منظر افزایش دستمزد و حقوق و هم ازلحاظ حاشیه سود کسب‌وکارها، احتمال افزایش ۶۶درصدی میانگین درآمد خانوارهای مستأجر در همین بازه زمانی بسیار بعید به‌نظر می‌رسد.