لیز تراس، نخست‌وزیر سابق انگلیس امروز (چهارشنبه) ماهیت تایوان را «نکوهش پابرجای استبداد» دانست و از ریشی سوناک، نخست‌وزیر کنونی انگلیس خواست تا در مسائلی مانند مناقشه تایوان، رویکردی سفت‌وسخت در مقابل چین اتخاذ کند.

تایوان جزیره‌ای خودگردان است که چین آن را بخشی از خاک خود دانسته و حمله نظامی را یکی از راه‌های پس گرفتنش می‌داند. پکن ارتباط دیپلماتیک مستقل کشورها با تایوان را مردود می‌داند.

لیز تراس که دوشنبه برای سفری پنج‌روزه به تایوان رفت، ریشی سوناک و دیگر دولت‌های غربی را به «تلاش برای امید داشتن» به این ایده متهم کرد که «می‌شود در مسائلی مانند تغییرات اقلیمی با چین همکاری داشت، انگار که این کار هیچ ایرادی ندارد!»

او تصریح کرد: بدون آزادی و دموکراسی، هیچ چیزی وجود ندارد. می‌دانیم که در دولت‌های تمامیت‌طلب که حقیقت را بیان نمی‌کنند چه بر سر محیط زیست یا سلامت جهان می‌آید. هیچ کدام از حرف‌های آن‌ها (چین) را نمی‌شود باور کرد.

این نخست‌وزیر سابق انگلیس که در دولت بوریس جانسون وزیر خارجه کشورش هم بود، از سوناک خواست تا به وعده خود در کارزار رهبری حزب محافظه‌کار در سال گذشته میلادی عمل کرده و چین را یک تهدید استراتژیک اعلام کند.

سوناک سند سیاست‌گذاری یکپارچه بریتانیا در سیاست خارجی و دفاعی را در ماه مارس مورد بازنگری قرار داد و چین را یک «چالش دوران‌ساز و ساختاری» دانست.

اما تراس به این راضی نبوده و گفت که سوناک باید دوباره این سند را به نحوی منتشر کند که در آن به صراحت چین یک تهدید معرفی شده باشد.

او گفت: تایوان تعیین‌کننده‌ترین جای جهان در تعیین‌کننده‌ترین درگیری دوران ماست. غرب نمی‌تواند از یک جنگ سرد دیگر، این بار با چین اجتناب کند. تنها انتخابی که باید بکنیم این است که آیا با چین مدارا و سازش کنیم، یا همین حالا اقدامی اتخاذ کنیم که از مناقشه جلوگیری شود.

او همچنین خواستار تعطیلی فوری موسسات فرهنگی چین در بریتانیا و جایگزینی آن‌ها با مراکز فرهنگی هنگ‌کنگ و تایوان شد.

لیز تراس در دوران نخست‌وزیری خود که دوام چندانی هم نداشت و با روی کار آمدن ریشی سوناک به پایان رسید، رویکردی سفت‌وسخت علیه چین اتخاذ کرده بود؛ اما سوناک با آغاز به کارش از این مواضع سخت دولت سابق عقب‌نشینی کرد.

تراس از زمان کناره‌گیری به دلیل آسیب‌هایی که سیاست‌های مالی‌اش که به ثبات اقتصاد انگلیس وارد کرد، کوشیده تا وجهه از دست رفته را با سفرها و سخنرانی‌های خارجی برگرداند، از جمله سخنرانی در توکیو،‌ واشنگتن و کپنهاگ.

واکنش چین

«این نمایش سیاسی خطرناک، چیزی جز ضرر برای انگلیس ندارد.»

دولت چین سفر تراس به تایوان را «یک نمایش سیاسی خطرناک» دانست که «هیچ چیز جز ضرر» عاید انگلیس نخواهد کرد.

سخنگوی سفارت چین در لندن پیش از آغاز سخنرانی لیز تراس در تایپه او را به «دسیسه‌چینی با نیروهای جدایی‌طلب استقلال تایوان برای برانگیختن رویارویی» متهم و بیان کرد که این سفر دست تراس را بیش از پیش به عنوان یک سیاستمدار شکست‌خورده رو خواهد کرد.

در بیانیه‌ای که در وبسایت این سفارتخانه منتشر شد، آمده است: از این سیاستمدار انگلیسی می‌خواهیم اشتباهاتش را اصلاح کرده، به نمایش‌های سیاسی با مسئله تایوان پایان داده و دست از حمایت از نیروهای جدایی طلب استقلال تایوان بردارد.

لیز تراس برجسته‌ترین شخصیت انگلیسی است که از زمان سفر مارگارت تاچر، نخست‌وزیر سابق انگلیس در دهه ۱۹۹۰ به تایوان، به این جزیره سفر کرده‌است.

انتقادات داخلی از تراس

«این بدترین نمونه دیپلماسی اینستاگرامی است!»

این انتقادات نه تنها از سوی چین، بلکه در خود انگلیس هم متوجه تراس هستند. برخی او را به این متهم می‌کنند که می‌خواهد با قدرت‌نمایی‌های نسنجیده، موضوعیت سیاسی خود را حفظ کند.

یک عضو کمیته روابط خارجه مجلس عوام انگلیس اخیرا با بیان اینکه احتمالا مشکلات تایوان بعد از این سفر تشدید می‌شود، به روزنامه گاردین گفت: «سفر تراس به تایوان نمایشی است و مایه‌ای ندارد. این بدترین نمونه دیپلماسی اینستاگرامی است». اشاره این قانون‌گذار انگلیسی به فعالیت‌های خستگی‌ناپذیر تراس در فضای مجازی برای مطرح کردن خودش است.

سخنگوی تراس در واکنش به این اظهارات مدعی شد که این سفر به دعوت دولت تایوان صورت گرفته و گفت: آن‌ها خودشان بهتر (از این قانون‌گذار) می‌دانند چه چیزی در راستای منافع مردم تایوان است.

در ۲۰۲۲ بود که با سفر نانسی پلوسی، رئیس وقت مجلس نمایندگان آمریکا به تایوان، تنش‌ها میان پکن و غرب افزایش یافت و چین رزمایش‌های گسترده‌ای پیرامون این جزیره خودگردان برگزار کرد.

علاوه بر این، در سال میلادی جاری هم دیدار تسای اینگ ون، رئیس‌جمهوری تایوان با کوین مک‌کارتی، رئیس کنونی مجلس نمایندگان آمریکا در کالیفرنیا خشم شدید چین را برانگیخت و به برگزاری رزمایشی سه روزه پیرامون تایوان منجر شد که چندین روز پس از پایان آن، هنوز ادوات نظامی چین آب‌های پیرامون این جزیره را ترک نکرده بودند