میراث فرهنگی، بیمار بدحال تصادفی است

عصرخبر: قائم‌مقام سازمان میراث فرهنگی و گردشگری با بحرانی دانستن وضعیت فعلی میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری، بر لزوم انجام اقدامات اورژانسی برای جلوگیری از وارد شدن خسارت بیشتر به جایگاه و منزلت سازمان تأکید کرد.

به گزارش ایسنا، سیدمهدی حجت در نخستین نشست مدیران کل استان‌ها اظهار کرد: براساس گزارش‌های ارائه‌شده از وضعیت موجود در استان‌ها و نظرات صاحب‌نظران و کارشناسان، باید گفت که در مجموع، حال میراث فرهنگی خوب نیست.

سازمان میراث فرهنگی شبیه بیمار بدحال تصادفی است

او با بیان این‌که شرایط برای بهبود این وضعیت بحرانی فراهم نیست، ادامه داد: با توجه به امکانات محدود و کاهش سهم اعتبارات سازمان در بودجه‌ی سال 1392 و همچنین وضعیت نابسامان پرسنل و کارشناسان برای انجام مأموریت‌های سنگین سازمان، در شرایط مساعدی به سر نمی‌بریم. در چنین شرایطی، باید گفت وضعیت سازمان میراث فرهنگی به یک بیمار بدحال تصادفی شبیه است که پیش از هر اقدامی باید به فکر پانسمان و جلوگیری از خونریزی اولیه‌ی او باشیم.

به اجرای پروژه‌های نیمه‌تمام فکر نکنید

وی خطاب به مدیران کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان‌ها گفت: باید برای انجام اقدامات اولیه و اضطراری به توافق برسیم. به همین دلیل و در چنین وضعیتی نمی‌توان به اجرای پروژه‌های نیمه‌تمام اندیشید، بلکه باید نخست جلوی خونریزی را بگیریم و سپس برای گرفتن امکانات و اعتبارات بیشتر و بهتر اقدام کنیم. در این صورت شاید بتوانیم از ابتدای سال 1393، شأن و جایگاه واقعی و از دست‌رفته‌ی سازمان را در کشور بازسازی و احیا کنیم.

بزرگ‌ترین مخاطره از دست رفتن جایگاه میراث فرهنگی است

قائم‌مقام سازمان میراث فرهنگی و گردشگری از دست رفتن جایگاه و نقش میراث فرهنگی در کشور را بزرگ‌ترین مخاطره در شرایط فعلی برای سازمان دانست و افزود: باید به‌نحوی جلوی وارد آمدن خسارت به مجموعه‌ی خود را بگیریم و اجازه ندهیم بیش از این، جایگاه و منزلت سازمان دچار آسیب و لطمه شود.

دلیل خروج آثار از فهرست ملی، دفاع نکردن کارشناسانه بود

حجت با بیان این‌که باید در سه حوزه‌ی میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری اقدامات اصلی و اساسی صورت گیرد، تأکید کرد: در بخش میراث فرهنگی با توجه به مسأله‌ی خروج آثار از فهرست آثار ملی براساس احکام دیوان عدالت اداری، باید گفت هر اثر تاریخی دارای دو وجه است؛ نخست این‌که آن اثر دارای ارزش تاریخی است که به آن، ارزش فرهنگی می‌گوییم. همچنین هر اثر چه منقول و چه غیرمنقول، برای مالک خود از ارزش مادی برخوردار است.

وی تفاوت خانه‌ی تاریخی با غیرتاریخی را در داشتن ارزش مادی و فرهنگی بنای تاریخی دانست و اظهار کرد: مالک ارزش مادی آن اثر، صاحب بنا و مالک ارزش فرهنگی بنای تاریخی مردم و جامعه هستند. این ارزش فرهنگی، سرمایه‌ی ملی است و ما در سازمان میراث فرهنگی وکالت داریم از این ارزش مراقبت کنیم.

معاون میراث فرهنگی سازمان میراث فرهنگی و گردشگری با تأکید بر این‌که ثبت یک اثر تاریخی، چراغ قرمزی برای ما و بیانگر هویت فرهنگی آن اثر است، گفت: علت صدور این احکام و خروج آثار از فهرست آثار ملی، دفاع نکردن مناسب و کارشناسانه بوده است.

وی با بیان این‌که در دوران جنگ تحمیلی با وجود همه‌ی گرفتاری‌ها حتی یک اثر تاریخی تخریب نشد، افزود: کشور حق کارشناسی در این حوزه را به سازمان میراث فرهنگی داده است و دیوان عدالت اداری فقط می‌تواند خطای اداری را برگرداند؛ اما قادر نیست کار کارشناسی سازمان میراث فرهنگی را اشتباه بداند.

حجت خطاب به مدیران کل استان‌ها گفت: شما سازمان مرجع، قطعی و نهایی برای تشخیص ارزش فرهنگی یک اثر هستید. بر این اساس، مالکیت بر چیزی، مجوز انجام هرگونه اقدام روی آن نیست و مالکان بناهای تاریخی نمی‌توانند به یک بنای با ارزش فرهنگی آسیب برسانند یا آن را تخریب کنند. میزان قدرت شما در دفاع از میراث فرهنگی، مدیریت شما را تثبیت می‌کند. در این راستا، نماینده‌ی سازمان میراث فرهنگی در هر استان باید توانایی دفاع از میراث فرهنگی را داشته باشد.

او تأکید کرد: سازمان میراث فرهنگی داعیه‌ی مالکیت هیچ ملک تاریخی را ندارد، بلکه مالکیت فرهنگی این بناها برعهد‌ه‌ی میراث فرهنگی است. باید گفت یک اثر تاریخی قابلیت خرید و فروش را دارد، اما قابلیت تخریت و آسیب را ندارد.

صحبت درباره‌ی نقص قوانین به‌صلاح نیست

وی طرح هرگونه صحبتی درباره‌ی نقص قوانین میراث فرهنگی در شرایط فعلی را به صلاح سازمان میراث فرهنگی ندانست و تأکید کرد: با توجه به اوضاع بحرانی و نابسامان میراث فرهنگی در کشور، صحبت درباره‌ی نقص قوانین به‌صلاح نیست و قوانین موجود برای دفاع کافی است.

کاهش حرایم آثار، خطرناک است

حجت همچنین موضوع تقلیل حرایم در شرایط فعلی را موضوع خطرناکی دانست و گفت: ما در شرایط موجود باید از همه‌ی ارزش‌های خود مانند حریم و قانون دفاع کنیم تا سازمان وزن پیدا کند و به جایگاه واقعی خود برسد.

او توانایی عملی را یک بحث و اعتبار سازمان را بحث دیگری دانست و افزود: باید در سازمان با حیثیت میراث فرهنگی کشور که قیمتی برای آن نیست حرکت و شرایط را به‌گونه‌ای فراهم کنیم که سازمان تقویت شود.

قائم‌مقام سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری در پایان از مدیران کل استان‌ها خواست تا مسائل و مشکلات خود را در سه بخش شامل مسائلی که بدون حضور آن‌ها قابل انجام و جزو مطالب عمومی است، مسائلی که با ملاقات و نشست‌های مشترک مسوولان ستاد با مسوولان استان‌ها قابل حل است و مسائلی که از سوی هر استان و با مساعدت و همکای ستاد برطرف می‌شود، تقسیم‌بندی و به ستاد ارائه کنند.