واکنش‌های خاص به جدال دو «کیا»
چند نفری که تکیه به دولت دارند و با بودجه دولتی فیلم‌هایی گران می‌سازند حق ندارند به دیگران بگویند که چه فیلمی بسازند یا چگونه رفتار کنند. کسی که برای فیلمش از بودجه چند میلیاردی دولتی استفاده می‌کند، نباید وکیل وصی دیگران شود و به مسئولان و یا فیلمسازان امر و نهی کند که چگونه رفتار کند.
عصر خبر :سخنان عباس کیارستمی در نقل قولی درباره دفاع مقدس که با یک تحریف زمانی 6 ماهه به‌عنوان واکنش او به اظهارات و کنایه‌های ابراهیم حاتمی کیا منتشر شد، همچنین اعتراض شدید‌اللحن ابراهیم حاتمی‌کیا به این سخنان او، واکنش‌های متعددی را به دنبال داشته است؛ گروهی تاکید دارند که کیارستمی باید از سخنی که گفته عذرخواهی کند و گروه دیگر حاتمی‌کیا را مقصر ایجاد این شرایط می‌دادند.
به گزارش ایسنا، آنچه در زیر می‌خوانید، 16 واکنش بعضا جنجالی، بعضا احساسی و در کل، خاص است که به عباس کیارستمی و ابراهیم حاتمی‌کیا بروز داده شده است. ماجرا درواقع از آن‌جایی شدت گرفت که کارگردان «آژانس شیشه‌ای» و «از کرخه تا راین» پشت تریبون اختتامیه جشنواره مقاومت، بدون نام بردن از کیارستمی، به شدت از سخنان او انتقاد و به داشتن نگاه منفی نسبت به دفاع مقدس متهم کرد و پس از آن بود که اظهار نظرهای زیادی به رسانه‌ها راه یافت؛ اظهارنظرهایی که در میان سکوت کیارستمی، همچنان ادامه دارد:
مهدی هاشمی در اعتراض به حاتمی‌کیا: برای دیگران تعیین تکلیف نکنید
مهدی هاشمی، بازیگر فیلم «ضد گلوله» در نشستی خبری که برای این فیلم ترتیب داده شده بود، با بیان اینکه جدال هنرمندان با یکدیگر خسارت روحی و روانی زیادی به آنها وارد می‌کند، گفت: کسانی که برای ساخت فیلم از دولت پول می‌گیرند، نباید برای دیگران تعیین تکلیف کنند.
وی در بخش دیگری از سخنانش خاطرنشان کرد: درگیری در فضاهای هنری و جدال هنرمندان با هم اصلا خوب نیست و خسارت روحی و روانی زیادی به ما وارد می‌کند و ما اهالی هنر و سینما جز دوستی راهی نداریم.
هاشمی بدون نام بردن از فرد خاصی افزود: چند نفری که تکیه به دولت دارند و با بودجه دولتی فیلم‌هایی گران می‌سازند حق ندارند به دیگران بگویند که چه فیلمی بسازند یا چگونه رفتار کنند. کسی که برای فیلمش از بودجه چند میلیاردی دولتی استفاده می‌کند، نباید وکیل وصی دیگران شود و به مسئولان و یا فیلمسازان امر و نهی کند که چگونه رفتار کند.
حجت‌الله ایوبی در دفاع از کیارستمی
حجت‌الله ایوبی هم که درباره این سخنان مورد پرسش قرار گرفته بود، ابتدا در واکنشی کنایه‌وار در فیس بوکش نوشت: «تقدیم به همه کسانی که از من واکنش می‌خواهند: “خدایا مرا طاقت جرح نیست و تورا حاجت شرح نیست” و اینکه “خداپرستی آن است که خودپرستی را رها کنی”. شمس تبریزی»
رییس سازمان سینمایی البته در پاسخ به خبرنگاران هم گفت: در این زمینه، نکته‌ای که هم در نحوه پخش این فیلم در تلویزیون و هم در نحوه بیانش در رسانه‌ها مورد غفلت واقع شده در این نحوه برداشت از صحبت‌هاست. برداشت این بوده که آقای کیارستمی آن حرف را زده‌اند، درصورتی‌که ایشان نقل قول کرده‌اند و گفته‌اند مطلبی در جایی خواندم که در ذیل آن کسی چنین چیزی را گفته است، این خیلی متفاوت است.
وی ادامه داد: من از رسانه‌ها درخواست می‌کنم که برای مخاطبان‌تان توضیح بدهید که ایشان چنین مطلبی را نقل قول کرده‌اند. در آثار مختلف، آوردن نقل قول‌ها به معنای این نیست که همه آنها را قبول داریم. ایشان شاید برداشت‌شان این است (یعنی تلقی من این است) که چرا باید مطالبی گفته شود که در زیر آن چنین کامنت‌هایی بتوان نوشته شود؟
رییس سازمان سینمایی همچنین در پاسخ به پرسشی درباره نتیجه صحبت‌هایش با کیارستمی اظهار کرد: من با ایشان مفصل و چندبار صحبت کردم. تنها حسم را عرض می‌کنم که ایشان با تمام وجودش به دفاع مقدس عشق می‌ورزد و اتفاقا خیلی از دوستان ایشان که با او بوده‌اند و ایشان را می‌شناسند، می‌دانند که آقای کیارستمی بارها گفته‌اند که دلم می‌خواهد با شیوه و سبک خودم جلوه‌هایی از دفاع مقدس را ترسیم کنم و برای آن فیلم بسازم.
علی جنتی: این حرف کیارستمی قابل قبول نیست
علی جنتی هم که درباره حواشی اظهارات عباس کیارستمی مورد پرسش قرار گرفت، گفت: هنوز صحبت‌های ایشان را نخوانده‌ام و نمی‌توانم در این مورد اظهارنظر کنم.
او البته در برنامه‌ی دیگری که خبرگزاری فارس آن را نقل کرده، شدیدا از کیارستمی انتقاد کرد و گفت: این حرفی که ایشان زده قابل قبول نیست. ایشان می‌گوید جنگ نامفهوم! دفاع مقدس که دیگر جزو حماسه‌هایی است که همه آحاد ملت به آن معتقدند. دفاع مقدس، دفاع از سرزمین، دفاع از اسلام، دفاع از نوامیس بوده و دیگر کسی نمی‌تواند آن را زیر سؤال ببرد.
واکنش شعرگونه‌ی ضرغامی در انتقاد به کیارستمی
سیدعزت‌اله ضرغامی هم که در همایش «نقش رادیو در دفاع مقدس» حاضر شده بود، در این‌باره بیان کرد: در فضای مجازی گفته می‌شود که آیا در آن زمان، جنگ مفهومی داشته است یا نه؛ که در پاسخ باید گفته شود که آیا جنگ بی‌مفهوم است؟ در فطرت انسانی اگر به فردی حمله شود، ناخودآگاه دفاع می‌کند. جنگ چنین حالتی است.
رییس سازمان صداوسیما در ادامه صحبت‌هایش یادآور شد: در اکثر مطالبی که در فضای مجازی درباره جنگ مطرح می‌شود، مقاومت جا افتاده است. در سراسر جهان جنگ‌های دیگری هم صورت گرفته است که نتوانسته‌اند به بیان جلوه‌های آن بپردازند. این در حالی است که هشت سال دفاع مقدس با تمام ابعادش در قالب‌های مختلف جلوه‌گر شده و در سراسر دنیا انعکاس یافت زیرا فرهنگ مقاومت، فرهنگی ناب و شکل گرفته بر اساس فطرت آدمی است.
ضرغامی همچنین گفت: زمانی که فرهنگ مقاومت به میان می‌آید هر نوع جلوه دیگری درخشش خود را از دست می‌دهد. مقاومت را باید در حماسه فلسطین، غزه و لبنان دید که به خاطر دفاع مقدس است.
رییس سازمان صداوسیما گفت: کسانی که این روزها دنبال مفهوم جنگ هستند و در لابه‌لای اظهارنظرها و سخنرانی‌هایشان درباره مفهوم جنگ بحث می‌کنند تا برای جوان‌ها نشان دهند که جنگ مفهومی دارد یا خیر، مثل ماهی‌ای می‌مانند که در آب به دنبال آب می‌گردد، در حالی که همه حیات او به آب وابسته است.
رییس دیوان عدالت اداری: تعبیر بی‌شرمانه ناشی از چیست؟
رییس دیوان عدالت اداری هم به «به تعبیر یکی از افراد که از دوران دفاع مقدس به عنوان دوران پریود تاریخ ایران نام برده است»، واکنش نشان داد و گفت: این تعبیر بی‌شرمانه که از سوی مغز متفکر مشروب‌خوار غرب‌گرای افتاده در داخل غرب اخیرا نسبت به دفاع مقدس بر زبان جاری شده و بنده از بیان آن خجالت می‌کشم، به نظرتان ناشی از چیست؟ کسی که دوران دفاع مقدس را به‌عنوان دوران پریود تاریخ ایران نام برده است، خود را دل در گرو عشق به ایران می‌داند، ولی این ملت را که هزاران شهید و جانباز دارد وقیحانه خطاب کرده است و در رسانه عمومی این تعبیر را به کار برده است. به نظرتان این طرز تفکر برخاسته از چیست؟
وی که به نظر می‌رسید در برداشت از مفهوم «پریود» به لغزش ذهنی دچار شده است، با طرح این پرسش که منشاء این نوع برداشت از دفاع مقدس چیست؟ گفت: آیا این موضوع می‌تواند چیزی جز از خود بی‌خود شدن در برابر فرهنگ غربی باشد؟ بنده هشدار می‌دهم تا مراقب باشیم خدایی نکرده ما چنین جریانی را در کشور شاهد نباشیم.
سینمای حاتمی کیا را دوست دارم اما…
امیرحسین علم‌الهدی – مدیراجرایی و دبیرشورای سیاستگذاری سینمای “هنر و تجربه” – اما در صفحه فیسبوک خود به موضوع این‌چنین واکنش نشان داد:
«اگر کیارستمی مفهوم دفاع را در جنگ ٨ساله بدون مفهوم دانسته است، سخت در اشتباه است …صدها هزار جوان این مملکت برای دفاع از سرزمینشان از بین رفتند چون به شرف و ناموسشان تعرض شده بود و بازهم اگر تعرضی بشود این جوانان دوباره برای سرزمینشان جان خود را خواهند داد …
اما کینه و طعنه‌های حاتمی کیا را طی این چند دهه را که به این سخنان تازه منتشرشده کیارستمی ربطی ندارد، نمی‌فهمم… سینمای انسانی کیارستمی قابل کتمان نیست، همان‌گونه که سینمای فرهنگ منحصر به‌فرد دفاع مقدس حاتمی کیا قابل کتمان نیست… این مجادله بوی کینه و نفرت و نفاق می‌دهد و اصرار به این همه مجادله را نمی‌فهمم…
می شود این سخن کیارستمی را و حتی تفکرش را نقد کرد و او را نهیب زد که دفاع ما دفاع یک ملت در برابر مهاجم است و این دفاع بدون مفهوم نیست…
اما نمی‌توانم کیارستمی را از منظر حاتمی کیا نقد کنم چون این نوع نگاه به دنبال حذف است نه به‌دنبال ترویج آموزه‌های اخلاقی دین ما…»
او همچنین در مطلب دیگری پیش از این ماجرا نوشته بود: «سینمای حاتمی کیا را دوست دارم… هویت، دیده بان، مهاجر، ازکرخه تاراین، خاکستر سبز ، آژانس شیشه ایی، موج مرده، به نام پدر، بوی پیراهن یوسف، برج مینو، به نام پدر، به رنگ ارغوان، گزارش یک جشن و چ، اورا به راستی زیبنده عنوان سردار جنگ نموده است… سردار، بغض و کینه ات را نسبت به سینماگران نجیب ایران‌زمین که به سینمای دیگری علاقه دارند، نمی‌فهمم…
سردار دوست دارم اما این کینه و بغضت را دوست ندارم… بنی‌اعتماد، فرهادی و عیاری اگر سردار جنگ نیستند اما به‌عنوان مفاخر سینمای ایران‌زمین مستحق بغض و کینه تو نیستند سردار… سردار کمی خویشتن‌دار باش، فقط کمی…
حسن عباسی: شبه روشنفکرها از حاتمی‌کیا کینه به دل گرفته‌اند
حسن عباسی هم که از او به‌عنوان تئوریسین یاد می‌شود و سابقع داوری در جشنواره فیلم فجر را هم دارد، در این‌باره گفتاری را در باشگاه خبرنگاران منتشر کرد که در آن آورده است: «سینماگر مدرنیست که برای کن فیلم می‌سازد، تا جایی که حرف انقلاب و جامعه و ایران و دفاع مقدس را می‌زند، به او توجه می‌شود. هر موقع هم این‌ها را کنار گذاشت، هویت خودش را بهتر نشان خواهد داد. ما گروه بسیار زیادی از دوستان سینماگر شبه روشنفکر را داریم که این‌ها فیلم‌هایی را می‌سازند که خودشان به آن ها اعتقادی ندارد. کسی که موضوعی را که اعتقادی به آن ندارد را می‌سازد، درواقع یک دروغگو است.
در مورد نقد‌ها و توهین‌های سینمای روشنفکرنما و مشخصا شخص آقای کیارستمی علیه ابراهیم حاتمی‌کیا و تفکرش باید بگویم درد آنها این نیست که حاتمی‌کیا پول می‌گیرد و فیلم می‌سازد، چون فیلم دفاع مقدسی بسیار پرهزینه است. مخصوصا اگر کاری مثل فیلم «چ» با سطح بالای تکنیکی باشد. شما به این نکته توجه کنید که این کارگردانان شبه‌روشنفکرنما فقط عادت به ساخت فیلم های کم‌لوکیشن و آپارتمانی دارند. این سینماگران واقعا نمی‌توانند با بازیگر زیاد و لوکیشن‌های فراوان کار کنند. اگر به این‌ها بگویید که مثل فیلم‌های ده‌نمکی و ابوالقاسم طالبی با ۵۰۰ نفر بازیگر در یک صحنه کار کنید و آنها را مدیریت کنید، هیچ‌گاه نمی‌توانند. گیر کار اینجاست که چون قادر به این کار نیستند باید سینماگران انقلابی که این توانایی را دارند بزنند».
او افزود: تمام درد این جامعه منتقدان و سینماگران روشنفکر بر سر این نکته است که آقای حاتمی‌کیا در دو سه مصاحبه اخیرش چندبار گفته است که به دیدار رهبری رفته است و ایشان هم به وی و فیلم‌هایش عنایت داشته‌اند. هر کس در محیط شبه روشنفکری ببیند که کسی به سمت قطب معنوی جامعه و امام مسلمین برود، روشنفکرنماها با او زاویه پیدا می کنند. تمام درد این‌ها هم همین است. کسی که در جشنواره فیلم سال قبل مردانگی و پدری کرد و فیلم شیار ۱۴۳ را بالا آورد و از آن حمایت کرد، همین آقای حاتمی‌کیا بود. همچنین همین آقای حاتمی‌کیا مردانگی و برادری کرد و دست مسعود ده‌نمکی را در سینمای دفاع مقدس گرفت. بعدش هم آمد و گفت که هر کس که با ده‌نمکی مشکل دارد، برود و فیلمش را ببیند و نقد کند و نه خودش را.
همین کار که یک نفر بیاید و از آبروی خود هزینه کند و بیاید جایی پدری و بزرگی کند و خودش را سپر کند تا تیر ترکش‌های مخالفان و شبه روشنفکران به او بخورد و پشت کسانی دربیاید که می‌خواهند در زمینه انقلاب و دفاع مقدس حرف‌های جدیدی بزنند و از همه طرف رونشفکرنماها به آنها حمله می‌کنند، این خود باعث به وجود آمدن کینه‌ای در دل روشنفکرها نسبت به او شده است».
عباسی همچنین خاطرنشان کرد: «جالب است همین منتقدین روشنفکرنما در برنامه هفت به صورت علنی می‌گویند که آقای حاتمی‌کیا و امثال ایشان خیلی سر و صدا می‌کنند و نباید از آنها دفاع کرد و باید بروید از فیلم‌هایی دفاع کنید که زنازادگی را عادی جلوه می‌دهند. مثلا فیلمی که نشان می‌دهد که دارد یک بچه را می‌دزدند و معلوم نیست که پدر و مادر او کیست. بعد رسما هم می گویند که آقای حاتمی‌کیا را فلان منتقد و گروه خاصی از منتقدین بالا آورده‌اند و به مردم معرفی کرده‌اند. اینکه یک جمله واقعا خنده‌دار است چون اگر اعتقاد دینی وجود داشته باشد، خداوند می‌فرماید که من دو جا می‌خندم: جاییکه بخواهم کسی را عزت بدهم و همه می‌خواهند سعی کنند او را زمین بزنند و وقتی هم که می‌خواهم کسی را ذلت دهم و همه می‌خواهند او را بالا بیاورند. منتقدی که فکر می‌کند او توانسته کسی را بالا بیاورد و عزت ببخشد باید برود و فکری به حال تکبر و غرور خود بکند، چون کسی که فکر می‌کند با یک نقد و یک فعالیت گروهی منتقدان می‌تواند به کسی عزت بدهد، خودش را خدا فرض کرده است. این منتقدین منتظر باشند تا نسل جدید منتقدین با سواد و متعهد به زودی خواهند آمد و این منتقدین متفرعن و متکبر را بیرون خواهند راند».
اکبر نبوی در انتقاد به کیارستمی: حداقل قدردان باشید
اکبر نبوی نیز در گفت‌وگو با خبرگزاری مهر با اشاره به سخنان کیارستمی درباره جنگ، به این موضوع تاکید کرد که اگر منتقدان دفاع مقدس و رزمندگان دل جنگیدن نداشته‌اند، حداقل قدردان کسانی باشند که به جنگ رفته و از میهن دفاع کرده‌اند.
او که این روزها در حال تهیه‌کنندگی یک فیلم است، در این‌باره گفته است: من اطلاعی ندارم که این سخنان کیارستمی چه زمانی برای اولین بار منتشر شد و نمی‌دانم که دوستان با چه انگیزه‌ای این روزها این سخنان را بازنشر کرده‌اند اما من جمعه 4 مهرماه برای اولین بار مواضع کیارستمی را درباره جنگ و حرف‌هایی که خطاب به حاتمی‌کیا گفته است، شنیدم و به نظرم آمد که از یک انسان ایرانی دارای غیرت نسبت به وطن این حرف‌ها بعید است.
وی در ابتدای سخنانش با اشاره به یکی از گفت‌وگوهای عباس کیارستمی با یکی از رسانه های ایتالیایی گفت: من خاطرم هست که در سال 74 یا 75 عباس کیارستمی با یک روزنامه ایتالیایی مصاحبه‌ای داشت و حرف‌هایی زده بود که به نظر من از او بعید بود. من آن زمان با او تماس گرفتم اما شاید هم اکنون حافظه کیارستمی یاری نکند، کمااینکه حافظه‌اش یاری نمی‌کند که چه اتفاقاتی در جنگ برای مردم و کشور ما رخ داد. در آن زمان طی تماسی که ما با هم داشتیم او منکر حرف‌هایی شد که روزنامه ایتالیایی به نقل از او بیان کرده بود. خاطرم هست یکی از مسئولان فرهنگی می‌خواست برابر این سخنان موضع‌گیری کند و من به آن مسئول گفتم که ما وظیفه داریم سخن هموطن خود را قبول کنیم و نه یک روزنامه ایتالیایی را.
نبوی با اشاره به سخنانی که این روزها از کیارستمی درباره جنگ نقل می شود، افزود: الان هم بعید می‌دانم که این سخنان درباره جنگ و دفاع مقدس از کیارستمی باشد و گفته باشد که جنگ ما هیچ مفهومی نداشته است اما اگر این حرف‌ها را او بیان کرده باشد، من برایش متاسف هستم؛ چراکه کیارستمی نسبت به آرمان‌های ملی و نه صرفا آرمان‌های دینی و اسلامی که البته این‌ها از یکدیگر جدایی‌ناپذیر هستند، مطلقا درک و دریافت درستی ندارد.
این منتقد و روزنامه نگار با بیان اینکه کیارستمی انسان سپاسگزاری نیست، عنوان کرد: هیچ انسانی حتی شخص بی‌سواد در مقابل افرادی که به جنگ رفته‌اند، ناسپاسی نمی کند. چطور ممکن است کیارستمی که مدعی فرهنگ و هنر و روشنفکری است قدردان این افراد نباشد. علی‌القاعده از کسانی مثل او توقع کاملا برعکس است که اگر این افراد دل جنگیدن نداشته‌اند، حداقل نسبت به انسان‌هایی که جنگیده‌اند باید زبان سپاس داشته باشند. این سخنان را من می‌گویم که جز «خانه دوست کجاست» هیچ کدام از فیلم‌های بعد از انقلاب کیارستمی را دوست ندارم.
نبوی با بیان اینکه امیدوارم سخنان کیارستمی درباره جنگ دروغ باشد، گفت: کیارستمی نسبت به این حرف‌ها مسئول است و باید نسبت به سخنی که از او نقل شده است شخصا واکنش نشان دهد، چون این سخنان او مربوط به انسان‌هایی می‌شود که ارزش‌های خود را به نمایش گذاشته‌اند. این انسان‌ها دیواری دفاعی در مقابل ارتش حزب بعث بوجود آوردند و حالا اگر سخنان او درباره این انسان‌ها کامل نقل نشده و یا تحریف شده است وظیفه کیارستمی است که به عنوان یک ایرانی (اگر خود را ایرانی می‌داند) سخنانش را شخصا اصلاح کند. اگر این سخنان بریده بریده منتقل شده باید درباره آنها اظهارنظر کند اما اگر سخنانش همین بوده که منتقل شده است، باید به او و همفکرانش گفت هیچ روشنفکری در هیچ نقطه دنیا و در هیچ مقطع تاریخی نسبت به مدافعان کشورش چنین موضع انتقادی نمی‌گیرد.
صحبت‌های کیارستمی را نشنیده می‌گیرم، چون…
محمدحسین لطیفی – فیلمساز – نیز در گفت‌وگویی با باشگاه خبرنگاران گفت: من صحبت‌های کیارستمی را نشنیده می‌گیرم. چنانچه وی ذهنش را مرور کند و اگر یک‌ماهی در فضای جنگ بود، اکنون این حرف‌ها را نمی‌زد.
فرح‌بخش: چندهزار جوان جانشان را فدا نکردند که…
محمدحسین فرح‌بخش – تهیه‌کننده و کارگردان – نیز درباره اظهارات اخیر کیارستمی اظهار کرد: کسانی هستند که آن طرف مرزها می‌روند و مورد تایید روسای جمهور غربی قرار می‌گیرند ولی آنها باید بدانند که اینجا جمهوری اسلامی ایران است و چند هزار جوان جانشان را فدا کردند و آنها نمی‌توانند بیایند و تعیین تکلیف کنند.
وی تأکید کرد: اگر آن شهدا و جانبازان نبودند، اکنون آن آقا نمی‌توانست فیلم بسازد و جبهه بگیرد.
به بهانه اظهارنظر، …
محمود مقامی از بازیگران سینما و تلویزیون هم در گفت‌وگویی با خبرگزاری نسیم، گفت: او که دفاع مقدس را زیر سوال می‌برد، یا در جبهه‌ها نبوده یا در این مملکت زندگی نکرده است. شما حتی اگر در آن زمان در دورافتاده‌ترین نقاط نسبت به جبهه‌ها زندگی می‌کردید، باز هم اثرات جنگ و اشتیاق جوانان و نوجوانان برای حضور در جبهه‌ها را از نزدیک می‌دیدید.
وی ادامه داد: ما در این مملکت زندگی کرده‌ایم و حتما بچه‌هایی را دیده‌ایم که از پشت نیمکت مدارس به دل جبهه‌ها زدند تا با ایثار جان خود از مملک‌تشان دفاع کنند. آنها بودند که شهید و جانباز شدند تا ما راحت زندگی کنیم. حالا چطور می‌شود که آنها را به سادگی از یاد می‌بریم؟
این بازیگر خاطرنشان کرد: هرکس عقیده‌ای دارد و البته که می‌تواند این عقیده را بیان کند اما هیچ کس حق ندارد به بهانه ابراز عقیده، ناراستی را پیشه کند. چیزی که واقعیت داشت تعرض به ایران اسلامی بود و البته ایستادگی هموطنان و دفاع جانانه آنها دربرابر زورگویان.
دعوت از کیارستمی برای سفر به مناطق جنگی و راهیان نور
محمود عاطفی – رییس سازمان سینمایی و هنرهای نمایشی دفاع مقدس – نیز اظهار کرد: من فیلم اظهارات او را دیدم و بسیار متأسف شدم. گرچه برخی از دوستان او به من گفتند که این صحبت‌ها مربوط به چند روز اخیر نبوده و در سال گذشته انجام شده اما آنها نیز در مورد صحت این گفتار یقین کامل داشتند.
وی ضمن تعجب‌برانگیز خواندن صحبت‌های عباس کیارستمی درباره بی‌مفهوم بودن هشت سال دفاع مقدس افزود: به نظر می‌رسد در روی کره زمین فقط یک موجود است که دفاع از خانه و کاشانه و ناموس برایش مفهوم ندارد و آن موجود هم متأسفانه هموطن فیلمساز ما است. البته در مورد اظهارات او جامعه هنری و هوشمند ما و همچنین مردم عزیز ایران که رنج هشت سال دفاع مقدس را با سربلندی متحمل شده‌اند قضاوت خواهند کرد.
رییس سازمان سینمایی و هنرهای نمایشی دفاع مقدس ضمن دعوت از عباس کیارستمی برای سفر به مناطقی که حوادث هشت سال دفاع مقدس در آن روی داده اظهار کرد: او می‌تواند در لابه‌لای سفر‌های متعددی که به غرب و کشور‌های اروپای دارند سفر به مناطق جنوب و راهیان نور را نیز در این برنامه‌های خود بگنجاند. امید است که این سفر و مواجهه او با آثار و مفاهیم عالی و متعالی هشت سال دفاع مقدس پیوندهای شخصیتی وی را با ریشه‌های عمیق سرزمین مادری برقرار کند.
کسی که به مردمش اعتقاد دارد…
محمدرضا ورزی – کارگردان سریال «معمای شاه» – نیز گفت: این نگاه غیر ایرانی است و یک ایرانی واقعی که به وطن و مردمش اعتقاد داشته باشد، این‌گونه صحبت نمی‌کند.
وی ادامه داد: ابتدا باید دانست که جنگ به ما تحمیل شد و ما جنگ را شروع نکردیم که امروز به گوییم به آن دلیل برای ما مصیبت‌هایی به بار آمده است. همچنین اگر کسی ذره‌ای به کشورش تعلق خاطر داشته باشد این صحبت را نمی‌کند. خوب است که آدم ها یک مقدار در حرف‌زدنشان دقت کنند و موجبات رنجش انسان های بزرگی را که حق زیادی به گردن ما دارند را فراهم نکنند. حقیقتاً این جمله در میان جامعه هنری ما جمله ی آزار دهنده‌ای بود و من معتقدم که آقای کیارستمی باید حرفش را پس بگیرد.
نوروزبیگی: برخورد می‌کنیم اما…
جواد نوروزبیگی از تهیه‌کنندگان سینما نیز در گفت‌وگو با خبرگزاری فارس تاکید کرد: هر کسی در هر جایگاهی دفاع مقدس را زیر سؤال ببرد، با او به جدیت برخورد خواهیم کرد، چون دفاع مقدس خط قرمز ما است و نمی‌شود درباره آن هیچگونه اغماضی انجام داد.
وی ادامه داد: این جنگ هدف داشت و الان هم ما نان هدفمان را می‌خوریم. دفاع مقدس اگر عنوان مقدس پیدا کرده، باید هر بخش آن را مقدس یاد کنیم و از آن نام ببریم. به نظرم کسی که در ادبیاتش درباره دفاع مقدس با مشکل مواجه است، باید با او صحبت کرد. کسی حق ندارد به حوزه دفاع مقدس اهانت کند البته در پشت حرف‌های کیارستمی نیز نیت پلیدی پنهان نشده، چون من نگاه او را درباره دفاع مقدس و کتاب‌هایی که او در رابطه با جنگ مطالعه کرده می‌دانم.
انتقاد شدید از کیارستمی و ایوبی
سیدمحمود رضوی – تهیه‌کننده – نیز در واکنش به اظهار نظر حجت‌اله ایوبی، رئیس سازمان سینمایی در قبال حرف‌های عباس کیارستمی درباره جنگی تحمیلی نوشت: «آقای دکتر ایوبی را فردی فرهیخته، ادیب و اهل فرهنگ شناخته و حضور ایشان در معاونت سینمایی را منشاء خیر و اثر می‌دانم و اقدامات ایشان در حوزه سینما و حل سوء تفاهمات را می‌ستایم و امیدوارم که روز به روز بر توفیقات ایشان افزوده شود. با جناب آقای کیارستمی هیچگونه خصومت شخصی نداشته و به سینمای ایشان و افتخاراتی که ایشان در سطح بین‌المللی برای سینمای جمهوری اسلامی کسب نموده‌اند و راه‌هایی که در جشنواره‌های بین المللی برای سینما هموار کرده‌اند احترام گذاشته و امیدوارم که این افتخارات، به دور از سیاه‌نمایی وضعیت کشور و مردم این مرز و بوم ادامه داشته باشد».
وی ادامه داده است: «ضمن احترام بیش از پیشی که برای آقای ابراهیم حاتمی‌کیا قایلم و سینمای ایشان را بخشی از تاریخ‌نگاری دفاع مقدس می‌دانم اما این موضع‌گیری‌های اخیرم به خاطر حمایت از ایشان یا علیه شخص دیگری نبوده، بلکه به دلیل دفاع از یک اصل بزرگتر و کلان یعنی دفاع از مظلومیت 8 سال مقاومت و جهاد دست به قلم شده‌ام که فکر می‌کنم ایشان هم یکی از هزاران نفری باشد که در این راه قدم برداشته و خود را سرباز این عرصه می‌داند».
تهیه‌کننده «درباره الی» سپس شبهاتی را نسبت به سخنان ایوبی و کیارستمی مطرح کرده، سپس خطاب به ایوبی اورده است: انتظار از شما که فرزند انقلاب و دردکشیده دفاع مقدس هستید، چیز دیگری بود.
شاه‌حسینی: حاتمی‌کیا باید وحدت ایجاد کند
اما انسیه شاه‌حسینی – کارگردان – که به برنامه تلویزیونی «هفت» آمده بود، از حاتمی‌کیا روی آنتن زنده سیما انتقاد کرد و گفت: فیلمساز دفاع مقدس باید حداقل رفتارش مثل شهید باشد. ما وقتی از شهید حرف می‌زنیم باید کمی از او تاثیر گرفته باشیم. شهدا وقتی رفتند که بجنگند، نمی‌گفتند که من برای شمیرانی‌ها شلیک می‌کنم، این آرپی‌جی را برای میدان راه‌آهنی‌ها می‌زنم اما برای آن بدحجاب‌ها نمی‌جنگم. او برای تمام آدم‌ها و برای یکسری از اعتقادات، خاک و وطنش می‌جنگید.
وی ادامه داد: من آقای حاتمی‌کیا را خیلی دوست دارم. زمانی که ایشان از خانم آبیار حمایت کردند گفتم الحمدلله. از من هیچ کس حمایت نکرد اما از یک زن که وارد این حوزه شده است، دفاع کردند که خدا پدرش را بیامرزد و تا اینجایش خیلی خوب است اما احساس کردم ایشان در ورطه‌ای افتاده است.
کارگردان «زیباتر از زندگی» با بیان اینکه کیارستمی را نمی‌شناسد، اظهار کرد: من اصلا آقای کیارستمی را نمی‌شناسم اما با آقای حاتمی‌کیا سلام و علیکی دارم. یادمان باشد در زمان اوج جنگ که همه ما را جنگ‌طلب معرفی می‌کردند وقتی فیلم «خانه دوست کجاست» را نشان می‌دادند، همان تماشاگر خارجی می‌گفت لعنت به صدام، چه بچه‌هایی را می‌کشد! کدام فیلم جنگی ما به خارج از کشور رفته که روی تماشاگر آنقدر تاثیر بگذارد که مرگ بر صدام بگوید؟
شاه‌حسینی سپس با تاکید بر لزوم حفظ وحدت گفت: ما الان به وحدت احتیاج داریم و وحدت کلمه است که ما را نجات می‌دهد. ماها را چرا مردم دوست دارند؟ چون ما دوست دوست‌شان هستیم. آقای حاتمی‌کیا خوشبختانه «چ» را ساختند و کسی که به اندازه «چ» به شهید چمران نزدیک شده، خودش باید یک چمران باشد. شما به سوسنگرد و دهلاویه بروید بپرسید چمران که بود. تمام گروه چمران تا بالای دست خالکوبی داشتند. آدم‌هایی بودند که نوشیدنی مصرف می‌کردند و نماز‌خوان آن‌چنانی نبودند، ولی ایشان با دید پیغمبر‌گونه آنها را جذب کرده بود.
این فیلمساز در پایان تصریح کرد: فکر می‌کنم آقای حاتمی‌کیای عزیز که همه دوستش دارند و از همه بیشتر من، باید دیدی این‌شکلی داشته باشند و همه را دور هم جمع کنند نه اینکه تفرقه بیندازند. الان وقت این حرف‌ها نیست و باید وحدت داشته باشیم.
