امشب سرایدارهای مساجد خواب ندارند!

علی رغم تاکید های مکرر مراجع تقلید و نهادهای مذهبی در خصوص خرافه گری در شب اول ماه ربیع الاول، باز هم شاهد تجمع برخی مردم مقابل مساجد هستیم.

به گزارش خبرنگار عصرخبر، شاید برای برخی مردم اولین بار باشد که شاهد ترافیک و تجمع مردم مقابل مساجد باشند، مردمی که در حال کوفتن بر درب مساجد و روشن کردن شمع هستند اما سال هاست که برخی مردم با باورهای سطحی در چنین شبی در حال بیدار کردن مساجد و دادن مژده پایان ماه صفر هستند تا به مراد و حاجت دل خود برسند.

ماجر از این قرار است که گفته می شود در شب اول ماه ربیع الاول چند ساعتی قبل از نماز صبح روز اول این ماه باید درب هفت مسجد را کوبید و با این کار پایان دو ماه عزاداری و آغاز ماه شادمانی حضرت زهرا(س) را اعلام کرد و بدین سان از حضرت زهرا (س) حاجات خود را طلب کرد.

در سال های ابتدایی این مراسم به کوبیدن در مسجد و آن گاه اقامه نماز صبح در آخرین مسجد اکتفا می شد. اما با گذشت زمان بر پیرایه های این عمل افزوده شد.سال بعد تضرع و ناله و گریه بر درب مسجد؛سال بعد پخش نذورات و شیرینی و شکلات و…، سال بعد گفته شد در آخرین مسجد باید دعای توسل خوانده شود؛سال بعد روشن کردن شمع بر در مسجد و آب و جارو کردن مقابل آن هم اضافه شد و همین طور این سیر تکاملی ادامه یافت تا جایی که برخی از نماز مغرب شب اول شروع به این کار می کردند تا از خواب شب هم بی بهره نمانند که البته مراجعه خبرنگار ما به برخی مساجد مشخص شد که مردم به کوبیدن درب و روشن کردن شمع اکتفا کرده اند.

شب اول ماه ربیع الاول
اول ربیع الاول بنابر مستندات تاریخی و روایی معتبر شیعه و سنی، شب اول ماه ربیع الاول به واسطه واقعه مهم خوابیدن حضرت علی(علیه السلام) در بستر پیامبر اکرم(صلی الله علیه وآله) در سال سیزدهم بعثت ـ در همان شبی که کفار مکه تصمیم به قتل دسته جمعی حضرت رسول(ص) در بستر خواب گرفته بودند و در همان شب ایشان به مدینه هجرت فرمودند ـ به «لیله المبیت» مشهور است.

و بنابر نظر فقها و بر اساس آنچه در روایات مستند و معتبر آمده است، مستحب است که مومنین در این شب ـ به یاد آن مجاهدت امیرالمومنین (علیه السلام) ـ در مساجد حضور یافته و تا سحر به راز و نیاز و مناجات با خداوند متعال بپردازند و لذا آن چیزی که با عنوان باز بودن در مساجد تا صبح عنوان شده به این دلیل بوده است، نه تاکید و یا احیانا ترویج آن مسئله خرافی (رفتن به در مساجد و در زدن و شمع روشن کردن برای رفع حاجت).

در همان سالهای ابتدایی مراجع عظام طبق وظیفه دینی و شرعی خود که هنگام ظهور بدعت ها، علما باید علم خود را بروز و ظهور دهند بر بی ریشه بودن این عمل تأکید کردند اما متأسفانه هنوز برخی این راه اشتباه را می پیمایند. این نمونه ای از نمونه های فراوان است که برخی در خارج از چارچوب دین برای طلب حاجات و نیازهای خود از خداوند و ائمه متمسک به آیین هایی این چنینی می شوند.

این تجمع مردم در حالیست که مراجع تقلید بارها نسبت به ترویج خرافات در خصوص این شب تذکر داده اند.

مراجع تقلید در پاسخ به سوالات زیر در این خصوص، چنین پاسخ گفته اند:

1 –  آیا چنین عملی مستند روایی دارد؟

2 –  آیا چنین عملی (که در حال گسترش می باشد) می تواند به عنوان یک حرکت شایسته مورد تأسی دیگران قرار گیرد؟

3 –  در صورتی که عمل فوق از جمله خرافات و یا خدای نکرده نوعی بدعت باشد وظیفه ما (ائمه جماعات و متدینین) در این خصوص چیست؟

آیت الله خامنه ای: بسمه تعالی، عمل فوق الاشاره مستند روایی ندارد و شیوه قابل تأیید نیست. اگر چه اصل اذکار و ادعیه و طلب حاجات از خداوند متعال عمل پسندیده است، لیکن اشکال در شیوه عمل به نحو یاد شده است. آقایان علماء اعلام – دامت افاضاتهم – و مومنین – ایدهم الله تعالی – با پند و اندرز و موعظه و نصیحت از رواج چنین رفتارهایی که چه بسا ممکن است منتهی به وهن مذهب گردد، جلوگیری نمایند.

آیت الله مکارم: بسمه تعالی با توجه به اینکه این عمل در روایات معصومین(ع) وارد نشده است انجام آن به عنوان یک عمل مستحب شرعی جایز نیست و سزاوار است ائمه محترم جماعات مردم را به سوی مراسم و توسلاتی دعوت کنند که در روایات معصومین(ع) وارد شده است وگرنه ممکن است افراد منحرف برای وهن مذهب هر روز امر تازه ای اختراع کنند و ناآگاهان را به سوی آن دعوت کنند. همیشه موفق باشید.

آیت الله صافی گلپایگانی: بسم الله الرحمن الرحیم
1- مستند روایی بر عمل مذکور به نظر نرسیده والله العالم.
2- با عدم مستند شرعی تأیید آن معنی ندارد. والله العالم.
3- علمای اعلام باید مردم را آگاه کنند. وفقکم الله. والله العالم.

مرحوم آیت الله فاضل لنکرانی: بسمه تعالی مستند شرعی برای عمل فوق ملاحظه نشده است و لازم است مومنین از این گونه اعمال اجتناب نموده و برای قضای حوایج و برآورده شدن حاجات از طرقی که در کتب ادعیه آمده استفاده کنند.

مرحوم آیت الله تبریزی: بسمه تعالی زدن درب مسجد و حاجات خواستن از مسجد مسند شرعی ندارد و در روایات وارد نشده است. لکن نماز جماعت خواندن در مساجد و حاجت خواستن از خداوند با توسل به ائمه (علیهم السلام) شرعاً ثابت است. والله العالم.

مرحوم آیت الله بهجت:
1- بسمه تعالی ظاهراً ندارد.
2- بسمه تعالی خیر.
3- بسمه تعالی و جادلهم بالتی هی احسن.

که البته چندی پیش سایت دفتر نشر آثار آیت الله خامنه ای(khamenei.ir) در تازه‌ترین استفتائات منتشر شده به استفتائی در خصوص دق‌الباب مساجد در آخرین روز ماه صفر اشاره کرد.

در این استفتاء آمده است: «چند سالى است در شب اول ماه ربیع‌الاول حرکتى در بعضى مساجد باب شده است، شائبه بدعت و یا ترویج نوعى خرافه در آن مى‌رود، ماجرا از این قرار است که در شب اول ماه ربیع‌الاول از حدود نیمه‌ شب تا اذان صبح افرادى که غالباً خانم‌ها هستند با در دست داشتن شمع پشت درب مساجد مراجعه و با کوبیدن به درب مساجد و خواندن اذکارى توسل جسته و حاجات خود را طلب مى‌نمایند، البته این عمل را تا هفت مسجد ادامه مى‌دهند و خصوصاً این حال توسل در هنگام اذان صبح به اوج خود مى‌رسد و معتقد هستند، بدین وسیله اتمام ماه صفر و آمدن ماه ربیع‌الاول را خبر مى‌دهند، نظر حضرتعالى در این باره چیست؟

معظم‌له فرمودند: عمل مذکور مستند روایى ندارد و شیوه‌اى قابل تأیید نیست. اگر چه اصل اذکار و ادعیه و طلب حاجات از خداوند متعال عمل پسندیده‌اى است، لکن اشکال در شیوه عمل به نحو یاد شده است، آقایان علماى اعلام (دامت افاضاتهم) و مؤمنین (ایدهم الله تعالى) با پند و اندرز و موعظه و نصیحت از رواج چنین رفتارهایى که چه بسا ممکن است منتهى به وَهْن مذهب گردد، جلوگیرى نمایند.»

گرچه نمی توان افرادی را که اقدام به اینکار می کنند را دارای انگیزه و یا هدف نادرست خواند اما به هر صورت ترویج خرافات و بدعت گذاری های این چنینی که همه مراجع آن را تقبیح می کنند می تواند موجب وهن دین و مذهب مان شود که می بایست توجه بیشتری توسط مردم به آن صورت پذیرد.

گفتنی است، آنچه مسلم است این که امشب سرایدارهای مساجد تا صبح خواب ندارند.