سرانه مطالعه در ايران

عصر خبر به نقل از شبكه مجازي آستان: سرانه مطالعه كتاب در كشور ما از جمله موضوعاتي است كه گاه حساسيت‌ها بر روي آن آنقدر بالا رفته كه جنبه سياسي نيز به خود گرفته است، اما كمتر دوره‌اي را شاهد بوده‌ايم كه بتوان از آن به عنوان عصر طلايي مطالعه در كشور ياد كرد. به نسبت برخي كشورهاي توسعه‌يافته، ايران از نظر اين آمار وضع چندان مطلوبي ندارد؛ چنانكه بر اساس آمارهاي مختلف اعلام شده، سرانه مطالعه (ميزان مطالعه) كتاب در ايران – يعني زماني كه بطور متوسط به خواندن كتاب در روز اختصاص مي‌دهيم – بين 2 تا كمتر از 10 دقيقه است كه البته عدد بيشينه اين آمار بخاطر اضافه كردن مطالعات درسي است. اين در حالي است كه اين ميزان در كشورهايي نظير فنلاند، آلمان، سوئد و نروژ بيش از 30 يا حتي 40 دقيقه و در برخي ديگر از كشورها نظير انگليس، فرانسه و بلژيك، بيش از 20 دقيقه است. اما پايين بودن سرانه مطالعه، بويژه مطالعه كتاب در ايران چرا پايين است؟ كارشناسان به اين پرسش، پاسخ داده‌اند.
ابراهيم جاجرميدکتری/ مدير انتشاراتقيمت كتاب، بالاستمتأسفانه دولت‌ها آنطور كه بايد، به نشر کتاب کمک نمی‌کنند و به همین دلیل نیز قيمت کتاب بالاست و مردم قدرت خرید کتاب ندارند، یعنی آن کسی که علاقه‌مند به مطالعه است، همانند اقشار فرهنگی جامعه سطح درآمدی‌اش کفاف خرید کتاب را نمی‌دهد و آنهایی هم که پولدار هستند معمولاً اقبالی به مطالعه و خرید کتاب ندارند. در زمان آقای خاتمی وام با بهره 9 درصد دریافت می‌کردیم و در کنار آن، حمایت‌های دیگري نیز می‌شدیم اما از زمان دولت آقای احمدی‌نژاد به این طرف نه تنها حمایت نشدیم بلکه با مشکلات تازه‌ای نیز در حوزه نشر مواجه شدیم که همه اینها باعث شد تا قیمت کتاب بالا برود و اقبالی برای خرید کتاب در بين مردم نباشد و در نتیجه این موضوع نیز بر کاهش سرانه مطالعه تأثیر گذاشت.
سیدرمضان شجاعی کیاسریدکتری/ عضو شورای نظارت بر صداوسیما و عضو کمیسیون فرهنگی مجلسمشكل در روستاها و شهرهاي كوچك، بيشتر استما معتقدیم سرانه مطالعه در کشور ما بسیار پایین و علتش هم این است که زمینه‌هاي افزایش و گسترش سرانه مطالعه وجود ندارد و این اتفاق باید در امکان عمومی بیفتد. در حال حاضر در روستاها و شهرهای کوچک مشکل کتاب داریم و اگر هم کتابی هست، این کتاب‌ها به روز نیستند و کتاب‌های دم دستي هستند که شايد گاه ضرورتی نداشته باشند. رفع این مشکلات در حوزه کتاب و کتابخوانی، هم مستلزم بحث بودجه‌ای و هم نو کردن ناوگان و شکل خدمات‌رسانی کتابداری و کتاب‌های مورد نیاز امروز جامعه است.
مونا بصيريدانشجو / دانشجوكتابخانه‌ها كم و قيمت كتاب زياد استبه نسبت جمعیت کشور ما که جمعیت جوانی است، تعداد کتابخانه‌ها کم است و قیمت کتاب‌ها نیز بالاست. البته دسترسی اقشار مختلف به کتاب نیز چندان مناسب نیست. تبلیغات برای معرفی و شناساندن کتاب‌ها هم بسیار کم است یعنی آنگونه که باید و شاید، کتاب‌ها معرفی نمی‌شوند و به همین دلیل نیز جوانی که به دنبال پیگیری موضوع خاصی است تا بخواهد کتاب مناسب با آن موضوع را گیر بیاورد، زمان زیادی طول می‌کشد و منصرف می‌شود و اگر هم گير آورد، شايد باب میل او نباشد. بر اين اساس، نیاز است که مسئولان امر در معرفی کتاب کوشا باشند.
قاسم جعفریدکتری/ نماینده بجنورد در مجلسبيشتر به شفاهيات خو گرفته‌ايمما مشکل دیرینه تاریخی در زمینه كتابخواني داریم و آن مشكل، این است که طبع مردم ما با شفاهیات بیشتر خو گرفته است. نمونه‌اش این همه شاعر و خطیب است که داریم و این باعث شده است که مقداری میراث ماندگار سینه به سینه باشد. البته بخشی از دليل نیز این است که ارزش کتاب و مطالعه را هنوز متوجه نشده‌ایم.علم ماندگار علمی است که از لابلای محصول تحقیق به دست می‌آید. ما معمولاً اینگونه هستیم كه تا بصری باشد سراغ سمعی نمی‌رویم و تا سمعی باشد ممکن است دیگر سراغ روزنامه نرویم و تا روزنامه باشد سراغ مجله نمی‌رویم و تا مجله باشد سراغ کتاب نمی‌رویم. باید در این بخش فرهنگ‌سازی کنیم و این موضوع را به جامعه برسانیم که انسان‌هاي موفق کسانی هستند که با مطالعه و کتاب سروکار دارند و با مسائل روزمره خودشان را سرگرم نمی‌کنند که البته باید فضای شبکه‌های اجتماعی را نیز در این زمینه مؤثر دانست که اینقدر حاشیه درست کرده‌اند که کمتر سراغ کتاب مي‌رويم.
ریحانه شاهسونفوق لیسانس / كتابدار و فارغ‌التحصيل ارتباطات و دانش‌شناسی (کتابداری)مطالعه دانشجويان بيشتر از بقيه استدر گذشته سرانه مطالعه کتاب مختص به کتاب به شکل کاغذی بود ولی با توجه به رویکرد مطالعه و توجه به نشریات الکترونیک باید گفت همچنان میزان مراجعه برخی اقشار جامعه، از جمله دانشجویان، به کتاب بیشتر است و این موضوع تأثیر زیادی در کم شدن تعداد علاقه‌مندان به کتاب‌خوانی نداشته است. البته باید گفت میزان مراجعه دانشجویان به کتابخانه بیشتر از اقشار دیگر است گه شاید علت آن هم دسترسی آسان به منابع است و باید اذعان کرد که سرانه مطالعه در بین این قشر بیشتر از ديگر اقشار جامعه است.
محمود آموزگاردکتری/ دبیر اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهرانكتاب‌هاي چاپ‌شده، با استاندارهاي جهاني فاصله دارندبا اینکه فناوری چاپ وارد کشور شده است و چاپخانه‌ها در سطوح قابل توجهی می‌توانند به فعالیت بپردازند اما کتاب‌های منتشر شده از نظر کیفی با استانداردهای بین‌المللی فاصله دارد. تجربه نشان داده است که اگر کتاب‌های خوبی نوشته و عرضه شود، به طور حتم با استقبال رو به رو می‌شود. بخشی از این فاصله به سیاست‌هایی که دولت دارد و بخشی دیگر به خود مؤلفان و مترجمان و ناشران برمی‌گردد. بدین معنا که در زمان حاضر کشور ما با نرخ تولید هفتاد هزار عنوان کتاب در سال، از حیث تولید عنوان در رتبه هفتم جهانی قرار دارد اما وقتی به شمارگان هزارتایی کتاب‌ها برمی‌گردیم، آمار غم‌انگیز می‌شود. (ايرنا)
حسین نوش آبادیدکتری/ معاون وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامیسرانه مطالعه نباید فقط بر اساس مطالعه محصولات مکتوب باشدنظام ارزشیابی در تعیین شاخص‌های فرهنگی ما در حال دگرگونی است و سرانه مطالعه ما نباید فقط سرانه مطالعه کتاب و محصولات مکتوب باشد. امروز با توجه به تغییر رویکرد در عرصه فضای مجازی و ورود نظام الکترونیکی به صنعت کتاب و چاپ به نظر ما اینها هم می‌تواند در تعیین شاخص فرهنگی مؤثر باشد. ما نباید فراموش کنیم که حدود 40 سال از ابداع کتاب الکترونیکی می‌گذرد اما ما هنوز به آن عادت نکردیم در حالی که ما در وزارت ارشاد به آن توجه داریم و سایر نهادها هم باید به این عرصه وارد شوند. (سايت صداوسيما)