آقایان! اینقدر غرورملی‌مان را جریحه‌دار نکنید

عصرایران : در این که تعارفات دیپلماتیک ، بخشی از سیاست خارجی و آداب
معاشرت دیپلمات هاست ، تردیدی وجود ندارد و نگارنده نیز بر آن واقف است ؛
نکته اما اینجاست که “هر سخن جایی و هر نکته مکانی دارد” و اصل اول در هر
گونه سخن پراکنی دیپلماتیک – اعم از جدی و تعارف – باید در وهله اول مبتنی
بر “نفع” و “عزت ملی” باشد و الّا صرف این که سخنی گفته شود تا طرف مقابل
خوشش بیاید ، اساساً کار دیپلماتیک نیست و ای بسا زیان هایی را نیز متوجه
کشور و غرور ملی کند.

با این حال ، به نظر می رسد برخی از مقامات
ایرانی ، هنوز که هنوز است ، درگیر جو می شوند و سخنانی می گویند که پیش و
بیش از هر چیز ، غرور ملی را جریحه دار و طرف های خارجی را مغرور می کند.

نمونه
ها در این باره زیاد است و آخرین آن ، مربوط می شود به سخنان عالی ترین
مقام دستگاه دیپلماسی کشور یعنی وزیر امور خارجه ایران که باید نماد
رفتارهای اصولی دیپلماتیک باشد ؛ علی اکبر صالحی ، در سفر اخیر خود به
عربستان ، آنجا را خانه خود اعلام کرده و گفته که در آن خانه احساس آرامش
می کند.

گفتن این سخن در شرایط عادی روابط بین دو کشور و البته با
حفظ شرایط ، شاید مورد انتقاد قرار نگیرد ولی در حالی که سعودی ها علیه
ایران رسماً شمشیر را از رو بسته اند و این عداوت به هیچ روی قابل کتمان
نیست ، به هیچ وجه عزتمندانه نبوده است.
آقای صالحی در حالی این پوئن
دیپلماتیک را به عربستان داده که همین چند وقت پیش ، مقامات سعودی 18
ایرانی را بدون طی تشریفات حقوقی و بین المللی ، گردن زدند. به علاوه
عربستان درست در همان لحظه ای که صالحی آن سخنان را می گفت ، در حال تولید
نفت مازاد بر سهمیه اش بود تا مشتریان نفت ایران را مجاب کند که نفت ایران
را نخرند. در واقع ، عربستان ، اسپانسر نفتی تحریم ها علیه ایران است.
در منطقه نیز روند تقابل ایران و عربستان همچنان در حد اعلاست که گفتنش تکرار مکررات خواهد بود.

البته
شاید گفته شود که این گونه از موضع تواضع(!) سخن گفتن ، برای همین است که
تنش ها کاهش یابد. ولی واقعیت مطلب این است که ناز کشیدن های یک طرفه در
عالم سیاست همواره حمل بر ضعف می شود و نتیجه عکس می دهد.
وانگهی حال که
احمدی نژاد دعوت ملک عبدالله را پذیرفت و در کنارش نشست و صالحی هم
عربستان را خانه خود دانست و احساس آرامس کرد ، آیا روابط ایران و عربستان
خوب شد – یا حتی در مسیر بهبود قرار گرفت – یا این که فقط سعودی ها را
متوقع کردیم و برگشتیم؟! آیا در مواضع عربستان راجع به تحریم ایران ، بحرین
، سوریه ، اتباع ایرانی و … کوچکترین نرمشی ایجاد شد؟ و اساساً چه لزومی
داشت وزیر امور خارجه کشور بزرگی مانند ایران ، عربستان را خانه خود
بخواند و بگوید که در آنجا احساس آرامش می کند؟

البته همان طور که
گفته شد ، این ادبیات متأسفانه رواج دارد. همین چند وقت پیش بود که رئیس
جمهور کشورمان در جمع مهمانان مصری -که با پول ایران به تهران آمده بودند-
گفت که برای آبادانی و سازندگی مصر ، حاضر است در کارخانه های آنان کارگری
کند!
احمدی نژاد یک بار هم گفته بود که حاضر است سفارت ایران را تا
پایان وقت اداری در مصر دایر کند ؛ سخنی که با سردی مقامات قاهره مواجه شد.
حافظ
منافع ایران در قاهره نیز بعد از انقلاب مصر ، برای به دست آوردن دل مصری
ها گفت: حاضریم گندم و آهن را به زیر قیمت به مصری ها بفروشیم و روابط را
از سر بگیریم . ولی مقامات جدید مصر گفتند که باید حالا حالاها این
“درخواست” ایران ، در صف بررسی بماند تا آنها تصمیم بگیرند.

پیش از
این هم معاون رئیس جمهور ایران گفته بود که هر گاه در هیأت دولت ، درباره
منافع ایران و عراق صحبت می شود ، همه متفق القول هستند که اولویت با منافع
عراق است!

آقایان مسوولان نباید فراموش کنند که هر آنچه می گویند ،
در کنار بازتاب های خارجی ، در داخل کشور نیز منعکس می شود و باید به گونه
ای سخن بگویند که لااقل احساسات و غرور ملی مردم نیز در داخل مجروح نشود.
مسوولان یادشان باشد که اگر چیزی در داخل می گویند ، این طور نیست که فقط
داخلی ها آن را بشنود و دنیا خبردار نشود یا اگر چیزی را در خارج بر زبان
می رانند ، به داخل نمی رسد!

واقعاً کجای این گونه سخن گفتن ها با
“عزت،حکمت و مصلحت” که سه رکن سیاست خارجی ماست ، همخوانی دارد؟ تا کی باید
برخی مسوولان ، ایران و غرور ملی ایرانیان را پیش پای کشورهای عربی قربانی
کنند؟ دوستی ما با جهان و از جمله کشورهای عربی ، باید یک سیاست دائمی
باشد و مناقشه ای در این باره نیست ولی قرار نیست ما یکسره نیاز باشیم و
آنها سراسر ناز باشند.

احساسات و غرور ملی ، مقوله ای است که به نظر
می رسد برخی مسوولان باید درباره اش کتابی یا دستکم مقاله ای بخوانند و یا
لااقل از همتایان خارجی شان یاد بگیرند؛ این طوری شاید کمتر قربان صدقه
این و آن بروند و یا وقتی به عنوان یک مقام رسمی به یک نشست بین المللی می
روند ، به دربان و نگهبان و مسوولان تشریفات جایی که می روند ، تند تند دست
تکان ندهند و سنگین باشند و فراموش نکنند که آنها در خارج از ایران ، نه
خودشان ، که نماینده یک ملت بزرگ هستند.