تهدید خانواده ایرانی با عرفان‌های کاذب

روزنامه آرمان: تلاش بی وقفه برای جذابیت، پولدار شدن، برنده شدن و جلوتر از بقیه حرکت کردن! البته هیچ یک از این تلاش ها فی نفسه بد نیست و هرکسی برای بهتر بودن و داشتن زندگی بهتر تلاشی کند این تلاش شایسته تقدیر است، اما باید دید از چه راهی و با چه ابزارهایی این موفقیت محقق می شود. از اواخر دهه ۷۰ کتاب‌های روانشناسی بازاری با عناوین چگونه یک شبه پولدار شویم!؟ یا چگونه جذاب باشیم؟! و… بین خیلی ها دست به دست می شد و از اواخر دهه ۸۰ کلاس‌هایی با همین عناوین برگزار می شد. صرف نظر از هزینه‌های گزاف این دوره ها مطالبی که در این کلاس‌ها در سایه نبود نظارت و مهر تایید سازمان روانشناسی مطرح می شود شکلی کاملا سلیقه‌ای و غیرعلمی دارد و حتی رگه‌هایی از عرفان هندی و رمالی در آن به چشم می‌خورد.
بعد از دریافت پیامکی تحت عنوان برگزاری کلاس‌های متد موفقیت و کسب ثروت، به محل برگزاری کلاس‌ها رفتم تا از نزدیک با این کلاس‌ها آشنا شوم. کلاس‌ها در سالن همایش‌های یک مجتمع فرهنگی در خیابان کارگر برگزار می‌شد و حدود ۲۰۰ نفری در آن شرکت می کردند. جلسه اول کلاس برای آشنایی استاد با شرکت کنندگان در دوره به صورت رایگان برگزار می‌شد، اما برای شرکت در جلسات بعدی باید جلسه ای ۲۰ هزار تومان پرداخت کرد.
کلاس‌های خودجوش برای پولدار شدن
خودش را راننده تاکسی معرفی می کند که مدیر یک هلدینگ بین المللی شده است. استاد که همه او را به همین نام صدا می زنند با انرژی زیادی روی صحنه می آید و از زندگی‌اش و مسیری که طی کرده تا به موفقیت برسد می‌گوید. او معتقد است اگر به هر چیزی که طالب آن هستی زیاد فکر کنی آن را به دست می آوری و در مورد خودش می گوید: من در بندرعباس یک راننده تاکسی بودم که سال‌ها بدون هیچ پشتوانه‌ای در فقر مطلق زندگی می کردم، ولی چون همیشه در تصوراتم خودم را فرد بزرگی می دیدم بالاخره در این مسیر قرار گرفتم و الان بعد از گذشت کمتر از ۱۰سال یک مدیر مطرح هستم که چندین شرکت بین المللی دارد. او در مورد راه های افزایش تمرکز و قدرت یادگیری و همچنین راه و روشی که خودش پیموده و بر حسب اتفاق در آن موفق شده بود به سایران می گوید: «خودم با این روش‌ها موفق شدم در عرض یک سال هزار جلد کتاب بخوانم و به چندین زبان خارجی مسلط شوم.» بعد از پایان کلاس وقتی از یکی از مسئولان برگزاری همایش در مورد اینکه کلاس‌ها با تایید کدام دستگاه برگزار می شود، سوال کردم، آن فرد عنوان کرد: «کسی یا جایی مسئول برگزاری این دوره‌ها نیست و استاد به صورت خودجوش این کلاس‌ها را برگزار می کند و البته وزارت کشور برای هر میتینگ و همایشی باید به افراد مجوز بدهد.»
عرفان هندی و جذابیت
داخل اتوبوس بی. آر.تی آگهی تبلیغاتی تحت عنوان برگزاری کلاس‌های چگونه جذاب شویم؟ توجه مرا جلب می کند. وقتی با شماره تلفن درج شده روی آگهی تماس می‌گیرم خانمی پشت خط آدرسی به من می دهد تا در کلاس‌ها شرکت کنم. اولین جلسه کلاس با حضور چند مدرس که یکی از آنها در هندوستان دوره دیده برگزار می‌شود. در این کلاس‌ها در هر دوره حدود ۳۰۰ هزار تومان از افراد دریافت می شود تا به آنها راه های جذاب شدن آموزش داده شود. بیشتر شرکت کنندگان این کلاس‌ها زنان هستند؛ زنانی که برایشان صرف هر هزینه ای برای رسیدن به این هدف جایز است. استاد خارجی که متوجه می شوم هندی است، در مورد فنون جذابیت در گفتار صحبت می کند و عبارات و جملاتی که نباید به کار گرفته شود، زیرا باعث کاهش جذابیت فرد می‌شود یک به یک روی تخته نوشته می شود. مهناز یکی از شرکت‌کنندگان این دوره ها می گوید: من آرایشگر هستم و برایم جذاب بودن و در دل همه جای داشتن از هر هدفی مهم‌تر است. به نظر من راز جذابیت آدم‌ها فقط در زیبایی ظاهریشان نیست و این کار فوت و فن‌هایی دارد که هر کسی به آن آشنایی ندارد. او ادامه می‌دهد: به تازگی و حدود یک ماه است که با این دوره ها آشنا شده ام و به نظرم بسیار خوب و موثر است. او در مورد محتوای کلاس و مسائلی که در آن آموزش داده می شود می گوید:۲۳ سال بود دنیا را زیر پا گذاشته بودم تا راهی برای افزایش محبوبیت بین دیگران پیدا کنم! از مهره مار هندی تا متدهای عرفانی همه را امتحان کرده بودم ولی با این کلاس‌ها یاد گرفتم چطور بدون داشتن ظاهر خوب دیگران را جذب خودم کنم! در این کلاس‌ها به افراد یاد می دهند چطور حرف بزنند یا در جمع‌ها حاضر شوند. مهناز می افزاید: حتی به ما یاد می دهند چطور می توانیم روی امواج مغزی دیگران نفوذ کنیم و آنها را تحت اختیار خود در بیاوریم. برای مثال به ما یاد می دهند به کسی فکر کنیم و اگر بتوانیم به درستی و به نحو احسن این کار را انجام دهیم آن فرد به ما زنگ می زند و نمی تواند از فکر ما خارج شود.
ریاضت هندی و فنون افزایش جذابیت
بعد از اتمام کلاس‌ها با یکی از اساتید که عنوان می شود در هندوستان دوره دیده و به عرفان هندی مسلط است به گفت‌وگو می نشینم. او می گوید: این کلاس‌ها با مجوز وزارت کشور برگزار می شود، ولی هیچ ارتباطی با سازمان روانشناسی و مشاوره ندارد، زیرا متدی که ما به کار می بندیم بسیار جدید است و از نظر روانشناسان قدیمی که با علوم روز آشنایی ندارند، این متد علمی نیست. او ادعا می کند می تواند هرکسی را هیپنوتیزم کند و بر مغز و روان همه افراد احاطه داشته باشد و می گوید: سال ها در هند ریاضت کشیده ام تا توانسته ام به این مرحله برسم. من می توانم به راحتی فکر شما را بخوانم، بگویم متولد چه ماهی هستید و حتی خیلی از مسائل شخصی زندگی شما را به شما بگویم. البته این ادعای او کذب نبود و در مورد تشخیص ماه تولد و برخی مسائل شخصی افراد چندان هم بیراه نگفته بود.
این کلاس‌ها مهر تایید ندارد
رواج عرفان های هندی و بودایی و رمالی هایی که شکل و شمایل علمی به خود گرفته معضلی است که گریبانگیر دوره‌های مشاوره و کلاس‌های روانشناسی کشور شده است، در حالی که روان افراد مانند جسم آنها پیچیدگی‌هایی دارد که نمی توان با هر نسخه ای و از هر راهی آن را درمان کرد. این را رئیس سازمان نظام روانشناسی و مشاوره به «آرمان امروز» می گوید و با تاکید بر اینکه عرفان های کاذب با رویکرد جادو و رمالی خانواده ها را تهدید می کنند، می‌افزاید:‏ روانشناسی به معنای دقیق خود امروز در جامعه عقیم است. متاسفانه در کشور به علت وجود یک نگرش غلط فقط به سلامت جسمانی توجه می‌شود و از کل بودجه سلامت کشور تنها سه درصد صرف سلامت روان می‌شود. عباسعلی اللهیاری می گوید: ۲۰ درصد از مفهوم سلامت، جسمانی است و بقیه آن شامل سلامت روانی، اجتماعی و معنوی می‌شود. در حال حاضر کشورهای اروپایی برخلاف کشور ما کمتر به سلامت جسمانی توجه می‌کنند. به عنوان مثال ۷۶ درصد از بودجه سلامت کشور فرانسه صرف سلامت روانی و اجتماعی مردم می‌شود. نگرش موجود در کشور ما نیز نسبت به سلامت باید عوض شود. او می افزاید: الان متاسفانه برخی از مردم به علت مشکلات روحی-روانی به عرفان‌های کاذب و رمال‌ها روی آورده‌اند و برای آن پول خرج می‌کنند. این وضعیت می‌تواند موجب بروز مشکلات امنیتی شود و درضمن مشکل مردم هم حل نمی‌شود. در این زمینه وظیفه اصحاب رسانه، آگاه‌سازی است.او با اشاره به تاکیدات مقام معظم رهبری در زمینه ضرورت مراجعه به روانشناسان و مشاوران می افزاید: اذن ایشان را برای تاسیس سازمان نظام روانشناسی و مشاوره گرفتیم. در دنیا نیز روانشناسی و مشاوره جایگاه رفیعی پیدا کرده است و در کشورهای توسعه‌یافته آن را به عنوان علم قدرت می‌شناسند. اللهیاری تاکید می کند: ما هیچ کلاس و دوره مشاوره دولتی و نیمه دولتی را که مهر تایید صلاحیت سازمان نظام روانشناسی روی آن نباشد به رسمیت نمی‌شناسیم. ما از سازمان‌ها و افراد مختلف که در زمینه مراکز مشاوره فعالیت می‌کنند تقاضا داریم که صلاحیت علمی خود را به تایید سازمان نظام روانشناسی برسانند. رئیس انجمن خدمات روانشناسی و مشاوره می افزاید: آیین‌نامه مراکز و کلاس‌های مشاوره و روانشناسی در دولت دهم به تصویب رسید و تقسیم‌بندی‌هایی در آن صورت گرفته بود ولی کارشناسی نبود. لازم بود که ضمن به رسمیت شناخته شدن سازمان‌های ذکرشده در این آیین‌نامه، صدور مجوز برای مراکز مشاوره متمرکز شود. این موضوع مطرح شد و طی نامه رئیس مجلس، ابلاغیه هیات وزیران ملغی شد. در حال حاضر تایید صلاحیت حرفه‌ای مراکز مشاوره با سازمان نظام روانشناسی و تایید صلاحیت حاکمیتی آنها با سازمان بهزیستی است.