شئون عزاداری رعایت نشود، مجوز هیئت باطل می شود / منعی برای سبک های جدید عزاداری نداریم
این روزها و در آستانه ماه محرم، در هر کوچه و خیابانی مساجد و تکایای سوگواری آرام آرام خودشان را برای میزبانی از سوگواران اباعبدالله الحسین(ع) آماده می کنند، شاید برای شما هم این پرسش به میان آمده باشد که بخواهید هیئتی راه اندازی کنید چه مسیری را باید بروید، یا این که چه تعداد هیئت در کشور و یا در تهران فعال هستند و آیا هیئت ها نیاز به مجوز دارند و کسی یا نهادی بر عملکرد آنها نظارت می کند و اگر ساکنان محله ای نسبت به عملکرد یک هیئت و دسته عزاداری شکایت و گلایه ای داشته باشند باید چه کنند؟
برای پاسخ دادن به همه این پرسش ها جام جم آنلاین به سراغ دکتر محمدرضا زندمقدم ، رئیس شورای هیئت های مذهبی استان تهران رفت و با او به گفت و گو نشست.
مجوز 4 ساله برای هیئت ها ، تمدید یک ساله
دکتر مقدم ابتدا به خبرنگار جامجم آنلاین گفت: شروع ماه محرم در واقع آغاز حرکت فرهنگی جبهه انقلابی این سرزمین است ما بر اساس فرمایشات امام راحل(ع) و همچنین رهنمودهای مقام معظم رهبری هیئت ها را بنیانگذار اصلی انقلاب می دانیم، این جبهه با حرکتی نرم کارش را در ماه محرم آغاز می کند.
رئیس شورای هیئت های مذهبی استان تهران ادامه داد: اولین بحثی که داریم این است که از یک ماه قبل ما تمدید مجوز هیئت ها را آغاز کردیم، ما 17 شهرستان در استان تهران داریم که هرکدام هیئت های بسیار زیادی دارند. او در پاسخ به این پرسش که مجوزها چندساله است و بر چه مبنایی صادر می شود، توضیح داد: مجوز ها 4 ساله است ، ولی هر سال تمدید می شود، همچنین ما قبل ماه محرم بحث برگزاری گردهمایی کارگاهی یا توجیهی ویژه مسوولان هیئت و امنای هیئت های مذهبی را داریم که یکی از چهره های سرشناس حوزه و دانشگاه برای هر منطقه صحبت می کند ، راهکارها و برنامه ها بررسی و تبیین می شود علاوه بر آن هدایای فرهنگی متناسب با ماه محرم همراه با منشور عزاداری را تقدیمشان می کنیم.
فعالیت 20 هزار هیئت در تهران
او درباره تعداد هیئت های استان تهران و کشور هم گفت: در کشور حدود 100 هزار هیئت داریم، در استان تهران 19260 هیئت داریم که دارای مجوز هستند البته ممکن است هیئت هایی باشند که از سازمان تبلیغات اسلامی مجوز نگرفته اند یعنی مثل هیئت رزمندگان اسلام که از سپاه یا بسیج و دیگر موارد مشابه مجوز می گیرند و در خود شهر تهران هم حدود 12 هزار هیئت داریم. البته این را توجه داشته باشید خیلی از هیئت های ما تاسیس شده اند اما برای اخذ مجوز باید به ادارات تبلیغات اسلامی استان تهران مراجعه کنند.
مقدم همچنین درباره این که آیا اصولا هیئت ها به عنوان نهادهای مردمی نیاز به اخذ مجوز دارند یا نه هم توضیح داد: در سایه منویات مقام معظم رهبری و طبق دستور حضرت آقا، بحث ساماندهی هیئت های مذهبی و مداحان بر عهده سازمان تبلیغات اسلامی قرار گرفته است البته ایشان همواره فرموده اند که هیئت ها را نباید دولتی کرد ، هیئت ها مردمی ترین نهادهای جامعه ما هستند. خب سازمان تبلیغات اسلامی هم نهاد دولتی نیست و نکته بعد این که ما شورای هیئت های مذهبی هستیم، شورا یک تشکل میانی است، یک واسطه بین هیئت ها و سازمان است. کار اصلی آن هم سیاست گذاری است و توسط خود هئیت ها انجام می شود و رای گیری مستقیم خود آنها را دارد. از طرفی شما ببینید الان یک نفر می خواهد یک کاسبی مثلا بقالی راه بیاندازد، باید از چندجا مجوز بگیرد، اداراه اماکن، از صنف مرتبط، اداره بهداشت، آزمایش اعتیاد بدهد و… حالا ما می خواهیم یک حرکت فرهنگی و مذهبی بزرگ انجام دهیم که همه جامعه را در برمی گیرد حتی ما اهل سنت داریم که در ماه محرم عزاداری می کند، کلیمی و مسیحی داریم که سفره ابوافضل العباس(ع) پهن می کند خب این حرکت مگر می شود ساماندهی نشود.
شیوه نظارت
رئیس شورای هیئت های مذهبی استان تهران درباره نظارت بر هیئت ها هم گفت: بزرگترین شبکه ارزیابی و نظارت در سطح کشور توسط هیئت های مذهبی اتفاق می افتد و مردمی ترین نوع آن هم به حساب می آید، ما ارزیابی مان به دو قسمت تقسیم می شود یک بخش ارزیابی ما در ماه محرم است و دیگری بعد از این ایام، ما قبلا می گفتیم بازرسی، اما دیدیم ارزیابی خیلی مردمی تر و بهتر است، ما الان آمدیم برای هر شهرستان و زیرمجموعه مان تعداد افرادی را انتخاب کرده ایم که ارزیاب هستند.
مقدم درباره شیوه انتخاب ارزیاب ها هم افزود: مسولان هیئت های قدیمی و ذیصلاح هستند، تعریفی کردیم حداقل سن 35 سال است که فرد جا افتاده باشد، خوش خلق خوش برخورد و دارای تحصیلات دانشگاهی باشد. همچنین قبل از این که بروند ارزیابی، دوره های توجیهی دارند.
او درباره مولفه های نظارت بر هیئت ها هم گفت: فرمی داریم اول این که حسینیه است یا تکیه یا مسجد یا منزل. این که به مداح ها وجوه نامتعارف پرداخت نشود، روحانی دارند یا ندارند، آموزش قرآن می دهند یا نه، سخنرانشان کیست و در چه رابطه ای صحبت می کند، آیا عزاداری ها در شان اباعبدالله است؟ تمثال نداشته باشند، علم دارند یا ندارند و …
باطل شدن مجوز هیئت ها
مقدم همچنین تاکید کرد: ما هیئت هایی داشتیم که الان مجوزشان را تمدید نمی کنیم به دلیل تخلفات شان و حتی مجورشان را اخذ کردیم، مثلا صدای بلندگو زیاد بوده است، باعث آزار مردم شده اند، بعد از ساعت های متعارف مثلا یک نصف شب سر و صدای نامتعارف راه انداختند، مردم هم ناراحت بودند، ما تذکر دادیم، اگر رعایت نکردند و ادامه دادند، ما مجوز را تمدید نکردیم. همین جا تاکید می کنم اگر هیئت ها شئون عزاداری برای اباعبدالله را رعایت نکنند ، مجوزشان باطل می شود.
او درباره ترویج عزاداری سنتی که مورد تایید و تاکید مراجع و رهبری و بزرگان دین است هم توضیح داد: جوان ها این سبک های جدید را دوست دارند و ما منع شان نمی کنیم، ولی اشعار مداح ها باید محتوا داشته باشد، یکی از بحث های مهم ما این است اشعار محتوایی بخوانند، اشعاری باشد که مردم الهام بگیرند مردم خیلی از این اشعار را در خیابان و در دوران پیروزی انقلاب اسلامی می خواندند و هنوز هم ماندگار هستند. ما یک کتابچه چاپ کردیم برای مداحان فرمایشات حضرت آقا را جمع آوری کردیم و در اختیار مداحان مان هم قرار دادیم، الان بعضی سبک ها آمده ، جوان ها دوست دارند، اگر از حالت اصلی خودش خارج نشود و فضا را خراب نکند به قول آقا بالا پایین پریدن های الکی نباشد، ما مشکلی نداریم.
اما آخرین پرسشی که با مقدم درمیان گذاشتم این بود که اگر کسی از هیئتی گلایه ای داشته باشد باید چه مسیری را طی کند؟ او گفت: اگر شکایت مرتبط با همه یا بخش عمده ای از یک محله ، خیابان یا کوچه است ، یک استشهادی جمع کنند و به نزدیک ترین اداره تبلیغات اسلامی محل زندگی شان تحویل دهند اگر هم مشکل شخصی است باز هم می توانند گزارش کنند به صورت شخصی و ما حتما رسیدگی می کنیم و اطلاع رسانی خواهیم کرد.