دولت وعدهای داده که نه راه پیش دارد و نه راه پس
سبد ارزی بانک مرکزی برای تکنرخی کردن ارز خالی است و عدم مدیریت صحیح میتواند به اتفاقات تلخی مانند تورم شدید سال 72 منتهی شود.
روزنامه کیهان:روزنامه اعتماد در گزارشی نوشت: یکسانسازی نرخ ارز برای اجرا شرایطی را لازم دارد. مهمترین ضرورت لازم برای اجرای این طرح داشتن سبد ارزی متنوع است که هر زمان بازار به هم ریخت، بانک مرکزی به عنوان متصدی بازار پولی وارد معرکه شود و اجازه آشفتگی زیاد قیمتها را ندهد. اما درست در سال پایانی دولت یازدهم که نگاهها به میزان تحقق وعدههای داده شده است، با تصویب طرح تسعیر نرخ ارز برای پرداخت بدهی دولت به بانکها سبد ارزی بانک مرکزی خالی شد. اگر بانک مرکزی به وعده یکسانسازی نرخ ارز عمل کند، باید خود را برای یک شوک تورمی و بازار ارزی آشفته آماده سازد. اگر هم این وعده را عملیاتی نسازد، یک وعده دیگر به وعدههای عمل نشده مقامات پولی آن هم در آستانه انتخابات دوازدهم ریاست جمهوری اضافه میشود. اینجاست که مثل نه راه پس داشتن و نه راه پیش داشتن برای بانک مرکزی مصداق پیدا میکند. منابع تسعیر ارز در واقع ذخایر ارزی بانک مرکزی است که از رشد دو برابری نرخ ارز مرجع، ناشی شده بود با این افزایش دولت در ماههای پایانی تصمیم گرفت بدهیهای خودش، شرکتهای دولتی و بانکهای دولتی را تسویه کند و مجلس هم با دولت همراهی کرد و بنا شد 45 هزار میلیارد تومان از این سبد به عنوان بدهی دولت به بانکها پرداخت شود.اما عقیده صاحبنظران اقتصادی بر این است که شناسایی مابهالتفاوت تسعیر داراییهای خارجی بانک مرکزی، باید بعد از استقرار نظام تکنرخی مدیریت شده و کشف نرخ یکسان قابل دفاع و قابل دوام در بازار ارز انجام شود. چرا که اجرای سیاست یکسانسازی نرخ ارز و داشتن نظام شناور مدیریت شده هزینههایی خواهد داشت که تامین این هزینهها از محل مابهالتفاوت تسعیر نرخ ارز باید انجام شود در غیر این صورت احتمال دارد پایه پولی با رشد قابل توجه مواجه شده و مانند اتفاقی که در نیمه اول سال 1370 در اثر بحران بدهیهای خارجی رخ داد، ایجاد شود. آن تجربه بسیار تلخ بود و عمر چندانی نداشت.اعتماد در ادامه مینویسد: باید به یاد داشته باشیم که ایجاد شوک قیمتی از ترمزهای اجرای این سیاست است. تجربه دو دوره اجرای یکسانسازی شوکهای تورمی قابل ملاحظهای را به نمایش گذاشته است… در صورتی که بانک مرکزی نتواند این نوسانات را مدیریت کند، یکسانسازی به انتظارات تورمی دامن زده و منجر به بروز تورم میشود. اگر بانک مرکزی منابع کافی در اختیار نداشته باشد، تکنرخی شدن میتواند انتظارات تورمی داشته باشد که اثرات منفی بر تورم خواهد داشت.