دلایل فرونشست زمین در محدوده مرکزی تهران

شهرنوشت: احمد صادقی درخصوص تفاوت مقوله فروریزش یا فرو چاله با پدیده طبیعی فرونشست گفت: فرونشست پدیده ای طبیعی است که عمدتا ناشی از برداشت بی رویه آب از منابع زیرزمینی یا فعل و انفعالات لایه های مختلف زمین مانند تراکم، نهشته ها، حرکات آرام پوسته، آب شدگی یخ های زیرزمینی و انحلال لایه های آهکی یا گچ و نمک است و این پدیده به طور کامل با پدیده فروریزش و فروچاله متفاوت است.
رئیس سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران با بیان اینکه گفته می شود دشت تهران در وسعت کلان خود سالانه با بیش از 30 سانتی متر نشست مواجه است، اظهار کرد: در عین حال فرونشست به طور کلی پدیده ای بطئی و مستمر و فروچاله یا فروریزش ناگهانی و سریع است.
وی ادامه داد: در حوادث اخیر موردی داشتیم که وجود آثاری از حمامی قدیمی و مدفون شده و مغارهای پیرامون آن و سست بودن خاک در محلی که قبلا خندق پیرامونی شده بود عامل ریزش ناگهانی زمین بود.
جانشین شهردار در شورای هماهنگی مدیریت بحران همچنین قنات ها و چاه های رها شده را عامل مهم دیگر در ایجاد فرو چاله دانست و تصریح کرد: بسیاری از این قنات ها و چاه های آب و فاضلاب خشک شده و مستعد ریزش هستند و در برخی موارد جریان های سرگردان آب در حفره ها و مغارهای زیرزمینی باعث شسته شدن لایه های خاک و ریزش ناگهانی زمین و ایجاد حفره در معابر می شود و تنها در برخی موارد نادر ممکن است ایجاد حفره و گودال مربوط به عملیات عمرانی باشد.
صادقی همچنین درخصوص یک مورد حادثه اخیر فروچاله در محدوده مرکزی شهر به بررسی ابعاد فنی وضعیت خاک در این محدوده اشاره کرد و از کیفیت پایین به دلیل وجود خاک دستی در محدوده  خندق تاریخی  تهران خبر داد و گفت: وجود  یک رشته قنات در منطقه، جنس نامرغوب خاک و خاکریزی های غیر اصولی در گذشته و همچنین سطح بالای آب های زیرزمینی مشکلاتی برای این منطقه به وجود آورده است.
وی با بیان اینکه محدوده مورد بررسی در دشت آبرفتی مسطح و پست جنوب تهران قرار دارد و نقشه های زمین شناسی تهران بیانگر این نکته است، افزود: این واحد به عنوان رسوبات رودخانه ای و آبرفتی شناخته شده و عمدتا از خاک های ریزدانه تشکیل شده است. در بخش های شمالی و شرقی دشت تهران، مصالح ماسه ای در این سازند غنی تر بوده و در بخش های جنوبی مصالح ریزدانه مانند رس غالب است.
رئیس سازمان مدیریت بحران تهران با اشاره به بررسی نقشه مناطق دارای خاک دستی تهیه شده در سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران اذعان کرد: وجود خاک دستی در محدوده جنوب میدان قیام  تایید می شود. همچنین در مشاهدات میدانی در دیواره محدوده حفاری شده در چهار راه مولوی، آثار خاک دستی در بخش بالایی لوله 200 میلی متر شرکت آب نیز تا عمق حدود 1.5 متر موجود است.