اخلاق، گمشده سپهر سياست در ايران
البته بسي جاي تاسف كه در كشور ما دور شدن از مرزهاي اخلاقي در سياست، لزوما به دور شدن از قدرت سياسي نميانجامد و چه بسا قدرت سياستمداران را بيشتر هم كند!
آقاي دكترعلي مطهري از سياستمداران محبوب و مورد علاقه من است. شايد او خود را به جاي سياستمدار، يك شخصيت فرهنگي بداند و بيش از سياستورزي، علاقهمند به حوزه فرهنگ باشد، اما كنشهاي سياسي او در چند سال اخير چه در دوره اصلاحات كه در روزنامه كيهان به نقد رفتارهاي اصلاحطلبان تندرو ميپرداخت و چه اكنون كه در اردوگاه اصولگرايان به نقد درون گفتماني اصولگرايي وسياستهاي دولت ميپردازد نشان از بينش، حريت و حقطلبي و دوري او از تعصب جناحي و حزبي دارد.
او ميكوشد تا تعقلگرايي و خردورزي را در عرصه سياسي كشور ترويج كند و در عين حال به سهم خود سپهر سياست را از كژيها و ناراستيها دور كرده و آن را اخلاقيتر نمايد.
اما عرصه سياست، جاده لغزنده و خطرناكي است؛ همانطور كه يك سخنراني، يك مناظره يا يك حركت درست سياسي ميتواند افراد را در صدر نشاند و يك اشتباه، او را به قعر ببرد، در عين حال گاهي اوقات برخي اشتباهات به ظاهر كوچك نيز ميتواند سياستورزان را اگرچه از قدرت دور نميكند، اما از مرزهاي اخلاقي بشدت دور كند.
البته بسي جاي تاسف كه در كشور ما دور شدن از مرزهاي اخلاقي در سياست، لزوما به دور شدن از قدرت سياسي نميانجامد و چه بسا قدرت سياستمداران را بيشتر هم كند!
القصه غرض از اين نوشتار، انتقاد از سخنان اخير آقاي مطهري درباره آقاي دكتر حداد عادل است. ايشان چند روز قبل به صورت ضمني تهديد كرده بودند «اگر اين افراد (حداد عادل و همفكران ايشان) به رفتار خود ادامه دهند، من درباره سابقه برخي از آنها در رژيم شاه صحبت خواهم كرد.»
آقاي مطهري در حالي اين چنين بيمحابا ديگران را به افشاي سوابقشان تهديد ميكند كه خود در سالهاي اخير همواره به اين روشها و منشها كه به «من قال»ها نگريسته و از «ما قال»ها غفلت شده، انتقاد كرده است.
بيگمان ايشان خود نيز تائيد ميكنند كه يكي از بزرگترين آفتها در صحنه سياسي كشور ما كه سياستمداران و بويژه برخي رسانههاي ما را از اخلاق اسلامي و انساني دور كرده، جستجو در گذشته افراد براي يافتن سوابقي احيانا بهزعم خود منفي است براي تحت فشار قراردادن رقيب.
رقابتهاي سياسي تنها زماني ميتواند اخلاقي باشد كه هر كدام از طرفين يك مباحثه، در پي ارائه «راي» در برابر «راي» و «استدلال» در برابر «استدلال» باشند. قطعا پاسخ هر موضع سياسي اگرچه حتي مورد پسند ما نباشد، بايد مستدل و در چارچوب همان موضوع باشد.
آن جايي پاي افشاگري و روكردن سوابق افراد و منازعات شخصي به ميان ميآيد كه پاي استدلال بلنگد. بيشك آقاي مطهري در چارچوب مباحثه اخير آنقدر قادر به ارائه استدلالهاي منطقي است كه اساسا نيازي به ورود به حوزههاي ديگري ندارد كه در شأن افراد فرهيختهاي چون او و دكتر حداد عادل هم نيست.
محسن ماندگاري - سردبير جام جم