جزئیاتی از شکنجه کودکان اوتیسم در مشهد
عده‌ای از خانواده‌های کودکان اوتیسم از شکنجه و آزار این کودکان در یک مرکز توانبخشی در مشهد شکایت کردند؛ خبری کوتاه و تکان‌دهنده که معاون امور اجتماعی و پیشگیری از جرم دادسرای مرکز استان خراسان رضوی آن را اعلام کرده است. آزار و اذیت کودکان مبتلا به بیماری اوتیسم آن هم در یک موسسه بازتوانی که گفته می‌شود مجوزی برای فعالیت نداشته است.
روزنامه شهروند نوشت: شکستگی استخوان، خونریزی گلو و آثار ضرب و جرح بر سه نفر از کودکان مددجو، مدیر این موسسه بی‌مجوز را با اتهام سنگینی مواجه کرده است؛ اتهامی که به گفته مسئولان قضایی استان خراسان رضوی در صورت اثبات با برخورد جدی قضایی همراه خواهد بود.
در ارتباط با این پرونده تاکنون دو نفر بازداشت شده‌اند و تحقیقات در رابطه با صحت ادعای خانواده شاکیان از سوی سازمان بهزیستی و دستگاه قضایی ادامه دارد.
مرکز نگهداری بدون مجوز
ماجرا از ١٠ روز پیش با اعلام شکایت یکی از خانواده‌ها از یک موسسه نگهداری و آموزش کودکان اوتیسم آغاز و پس از چند روز دو شکایت مشابه دیگر هم از این موسسه با موضوع آزار و اذیت کودکان مددجو مطرح شد. خانواده‌های این کودکان مدعی بودند که فرزندان اوتیسمی آنها قربانی برخورد غیرانسانی مسئولان این مرکز شده‌اند. شکستگی پای یکی از کودکان این مرکز همراه با آثار ضرب و شتم بر روی بدن دو کودک دیگر این مرکز هم شاهد مدعای این سه خانواده بود.
اینها را مسعود فیروزی، معاون امور توانبخشی اداره کل بهزیستی خراسان رضوی می‌گوید. به گفته او خبرهایی که در فضای مجازی و رسانه‌ها در خصوص شکایت تعدادی از خانواده‌های کودکان اوتیسم در پی شکنجه این کودکان در یک مرکز آموزش و نگهداری این کودکان مطرح شده فقط یک اتهام است که هنوز اثبات نشده و نیاز به بررسی بیشتر دارد؛ با وجود این اما معاون امور توانبخشی اداره کل بهزیستی خراسان رضوی فقدان مجوزهای لازم این موسسه را برای پذیرش کودکان مبتلا به اوتیسم تأیید می‌کند و می‌گوید: «تا جایی که ما اطلاع داریم مسئول این موسسه دارای مدرک کارشناسی ارشد روانشناسی است و به صورت مستقل و بدون داشتن هیچ‌گونه مجوزی از سوی هیچ سازمانی در این زمینه فعالیت می‌کرده است. این فرد در این مرکز ٦ کودک مبتلا به اوتیسم را تحت آموزش و مراقبت داشته که از این تعداد فقط خانواده سه کودک چنین ادعایی را مطرح کرده‌اند، البته این موضوع در حال بررسی و رسیدگی است و اگر جرم این مجموعه و مدیریت آن اثبات شود، اداره بهزیستی استان خراسان رضوی هم از آنها شکایت می‌کند و قطعا پیگیری این موضوع را در دستور کار خود قرار می‌دهد.»
او ادامه داد: «قطعا این مجموعه مجوزی برای فعالیت نداشته و به هیچ سازمان و نهادی هم وابسته نبوده است. در استان خراسان رضوی مجموعا ٧ مرکز مجاز اوتیسم روزانه فعالیت دارند که همگی آنها تحت نظارت سازمان بهزیستی قرار دارند. با توجه به ضوابط و مقررات موجود همه این مراکز مجهز به دوربین مداربسته هستند ولی این مرکز امکان هیچ‌گونه تصویربرداری نداشته است. ما تا کنون حتی یک مورد شکایت از این مراکز نداشتیم؛ فعالیت مراکزی که زیرنظر بهزیستی هستند؛ به دقت رصد می‌شود.»
معاون امور توانبخشی اداره کل بهزیستی خراسان درباره وضع سلامت کودکان این مرکز هم می‌گوید: «همانطور که اشاره کردم، یکی از این بچه‌ها دچار شکستگی از ناحیه پا شده بود که چند روز پیش جراحی شد و الان هم از بیمارستان مرخص شده و حال جسمانی مناسبی دارد. البته مسئولان این مرکز مدعی هستند که این کودک در مسیر رفتن به سرویس بهداشتی دچار این شکستگی شده ولی خانواده او مسئولان این مرکز و رفتار خشن آنها را مسبب این حادثه می‌دانند. دو کودک دیگر این مجموعه هم وضع جسمانی خوبی دارند. همچنین کودکان مبتلا به اوتیسم و تحت پوشش این مرکز همگی پسر بوده و بین ٤ سال تا ١٥ سال سن دارند.»
بازداشت دو نفر در پرونده اوتیسم‌آزاری
در همین حال معاون امور اجتماعی و پیشگیری از جرم دادسرای مرکز استان خراسان رضوی از آغاز تحقیقات در خصوص شکایت تعدادی از خانواده‌های کودکان اوتیسم مبنی بر شکنجه این کودکان و دستگیری دو نفر در این پرونده خبر داده و در این‌باره می‌گوید: «در ارتباط با این پرونده تاکنون دو نفر بازداشت شده‌اند، البته باید تا زمان اعلام نتیجه صبر کرد؛ تحقیقات از سوی بهزیستی در حال انجام است و در صورت تأیید اتهامات اقدامات قضائی لازم از سوی دادستانی صورت می‌گیرد.»
این مقام قضایی در خصوص شکایت‌های مطرح‌شده از این موسسه هم توضیح داد: «اتهام دو نفر از مسئولان این موسسه کودک‌آزاری، خشونت و ضرب‌و‌جرح است که یکشنبه دستور بازداشت این دو نفر صادر شد؛ البته همه اینها در حد اتهام است و باید به تأیید برسد. ٣ خانواده در این پرونده از موسسه و مسئولان آن شاکی هستند. بر اساس اظهارات این خانواده‌ها یکی از مسئولان این موسسه بدون اخذ مجوزهای لازم، این مرکز توانبخشی را راه‌اندازی کرده و از پروانه شخصی دیگر برای تأسیس این مرکز استفاده کرده است.»
به گفته محمد بخشی محبی براساس ماده یک فصل اول تعزیرات حکومتی و خدمات تشخیصی و درمانی ایجاد موسسات پزشکی غیرمجاز توسط اشخاص فاقد صلاحیت از نظر تخصصی جرم بوده و متخلف به مجازات‌هایی همچون تعطیلی موسسه و ضبط ملزومات به نفع دولت، جزای نقدی و حبس محکوم می‌شود.
همچنین براساس ماده ٣ قانون مربوط به مقررات امور پزشکی و دارویی در بخش مداخله غیرمجاز در امور پزشکی هر کس بدون داشتن پروانه رسمی به امور پزشکی، داروسازی، دندانپزشکی، آزمایشگاهی، فیزیوتراپی و مامایی اشتغال ورزد یا بدون پروانه از وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی اقدام به تأسیس یکی از موسسات پزشکی یا پروانه خود را به دیگری واگذار یا پروانه دیگری را مورد استفاده قرار دهد، بلافاصله محل کار آنها توسط وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی تعطیل و به حبس تعزیری از ٦ ماه تا ٣سال و پرداخت جریمه نقدی از پنج‌میلیون تا پنجاه‌میلیون ریال محکوم می‌شود.
معاون امور اجتماعی و پیشگیری از جرم دادسرای مرکز استان خراسان رضوی همچنین با اشاره به قوانین حمایتی در حوزه کودکان و نوجوانان می‌گوید: «براساس ماده ٤ این قانون هرگونه صدمه و اذیت و آزار و شکنجه جسمی و روحی کودکان و نادیده‌گرفتن عمدی سلامت و بهداشت روانی و جسمی آنها ممنوع و مرتکب به حبس و جزای نقدی محکوم می‌شود و از آنجا که جرم جنبه عمومی دارد نیاز به شکایت شاکی خصوصی نیست.»
او ادامه داد: «مطابق همین قانون کلیه افراد و موسسات و مراکزی که به نحوی مسئولیت نگهداری و‌سرپرستی کودکان را برعهده دارند، مکلفند به محض مشاهده موارد کودک‌آزاری مراتب را برای پیگیرد قانونی مرتکب و اتخاذ تصمیم مقتضی به مقامات صالح قضائی اعلام کنند و تخلف از این تکلیف موجب حبس یا جزای نقدی است.»
یک فایل صوتی مرموز
تقی‌زاده یکی از فعالان اجتماعی مشهد در رابطه با جزییات این پرونده می‌گوید: «من به طور کاملا اتفاقی از ماجرای اذیت و آزار این کودکان مطلع شدم. ماجرا از یک فایل صوتی شروع شد، آن هم به صورت کاملا اتفاقی. چند وقت پیش بود که من از این ماجرا خبردار شدم. مادر یکی از کودکان مبتلا به اوتیسم که فرزندش را در یکی از مراکز آموزش و نگهداری مشهد ثبت نام کرده بود، از پرخاشگری و رفتار عجیب فرزندش بعد از چند جلسه مراجعه به این مرکز خبر داد. این مادر در این فایل صوتی گفت که بعد از مدتی علایم ضرب و جرح در بدن فرزندش نمایان شده است. من همان موقع به این موضوع مشکوک شدم و با این خانم تماس گرفتم.
صحبت های او شک من را بیشتر کرد. با پیگیری موضوع مشخص شد که موارد مشابه دیگری از کودک آزاری در این موسسه رخ داده است. اما به دلیل شرایط خاص این کودکان خانواده ها اقدامی انجام نداده بودند. همین شد تا این پرونده در دادسرای به جریان بیفتد. در ابتدا مسئولان این مرکز شکستگی پای یکی از کودکان را لیزخوردگی در سرویس بهداشتی عنوان می‌کردند. اما با پیگیری‌های قضایی مشخص شد که این حادثه در داخل مرکز و در نتیجه اعمال و رفتار غیرانسانی یکی از مربیان این مرکز رخ داده است.
راز این حادثه را یکی از مربیان این مرکز برملا کرد. یکشنبه صبح این خانم جوان به عنوان شاهد همراه با مسئولان مرکز و شاکیان به دادسرای مشهد رفتند و این خانم آنجا شهادت داد که پای کودک ٤ ساله به دلیل فشار بیش از حد مربی متخلف بر روی کمر از ناحیه ران دچار شکستگی شده است و بعد از این حادثه هم مسئولان این مرکز همه کارکنان را به سکوت و داستان سرایی در خصوص این حادثه مجبور کرده اند. در حال حاضر نیز پرونده در حال رسیدگی است و هنوز تصمیم نهایی گرفته نشده است.»
