فیبرومیالژی چیست و چه درمانی دارد؟

فیبرومیالژی سندرم درد اسکلتی-عضلانی مزمنی است که با درد در سطح گسترده، نقاط حساس، خستگی  Feeling Tired و اختلال خواب Sleep Problems مشخص می‌شود و اتیولوژی آن ناشناخته است. درد مزمن chronic pain و تندرنس عضلانی و نقاط اتصال عضلانی مشخصه آن است.
این بیماری نوعی روماتیسم بافت همبند است. وجود مجموعه علایمی غیر از درد باعث شده که اصطلاح نشانگان فیبرومیالژیا نیز در مورد این بیماری به کار رود. ویژگی‌های اصلی فیبرومیالژی درد منتشر در بافت نرم است که معمولاً با جملاتی نظیر سوزش، خارش و … بیان می‌شود. درد ممکن است در گردن، پشت، سینه، بازوها و پاها حس شود. بعلاوه بیماران ممکن است از خشکی صبحگاهی، خستگی، اختلالات خواب یا سردرد شاکی باشند. بیماری‌های شایع همراه، شامل سندرم روده تحریک پذیر، سندرم خستگی مزمن، افسردگی، سردرد مزمن، آلرژی‌های دارویی متعدد،سندرم پیش از قاعدگی و اختلالات اضطرابی است.
معاینات فیزیکی غیر از وجود نقاط حساس Tender Pointها ، نقاط قرینه در عضلات و اتصالات تندونی دربدن نرمال است.اختلالات همراه بافت همبند، بیماری‌های روانی، اختلالات خواب و عفونتهای مزمن ارزیابی بیماران با درد و تندرنس که کرایتریای فیبرومیالژی را پر می‌کنند، مشکل کرده است.

زنان یا مردان، کدام بیشتر؟

زنان بیش از مردان در معرض ابتلا به فیبرومیالژیا یا درد های اسکلتی عضلانی قرار دارند و بسیاری از مبتلایان نیز از سردرد تنشی، اختلالات مفصلی، سندرم روده تحریک پذیر، استرس و اضطراب رنج می برند. فیبرومیالژیا(درد های اسکلتی عضلانی) درمان قطعی ندارد و فقط مصرف دارو، ورزش و انجام راهکارهایی برای آرامش و کاهش استرس می تواند به کنترل علائم کمک کند. این بیماری معمولا در سنین بالاتر از 25 سال اتفاق می‌افتد و می‌تواند کیفیت زندگی بیمار را دستخوش تغییر کند، زیرا چنین بیمارانی اغلب افسرده هستند و از اختلالات خواب و احساس خستگی نیز رنج می‌برند.
 
درد در کدام عضو بدن؟

«فیبرومیالژیا» به مفاصل و اندام‌ها آسیب نمی‌رساند، اما دردهای دائم و خستگی ایجاد می‌کند که تأثیر بسزایی بر کیفیت روند زندگی افراد دارد. در واقع این بیماری، طیفی از دردهای اسکلتی – عضلانی را شامل می‌شود که عموما با خستگی، خواب آلودگی، مشکلات حافظه و خلق و خو همراه است. محققان باور دارند این بیماری با تأثیر بر چگونگی پردازش سیگنال‌های درد در مغز افراد، احساس درد را تشدید می‌کند. علائم آن اغلب به‌دنبال آسیب جسمانی، عمل جراحی، عفونت یا استرس روانی خاصی ایجاد می‌شود و گاهی نیز بدون هیچ نشانی بروز می‌یابد.

 فیبرومیالژیا چطور درمان میشود؟

فیبرومیالژیا معمولا به‌عنوان سندرم یا اختلالی اسکلتی ـ عضلانی به شیوه‌های مختلف درمان می‌شود. دارو درمانی جزو شایع‌ترین درمان‌هایی است که اغلب پزشکان تجویز می‌کنند. این اقدام علاوه بر کاهش درد ناشی از این بیماری، کیفیت خواب بیماران را نیز بهبود می‌بخشد. داروهای مسکن مانند استامینوفن باعث کاهش دردها و سفت‌شدگی‌های ناشی از فیبرومیالژیا می‌شود. از سوی دیگر، مصرف داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی از قبیل ایبوپروفن و سدیم ناپروکسن در ترکیب با سایر داروها می‌تواند علائم را تا حد بسیار زیادی کاهش دهد. داروهای ضد افسردگی از دیگر گزینه‌هایی است که خستگی‌های ایجاد شده در نتیجه ابتلا به فیبرومیالژیا را بهبود می‌بخشد و به داشتن خوابی راحت کمک می‌کند. علاوه بر این، داروهایی که با هدف درمان بیماری صرع تجویز می‌شود اغلب در کاهش دردهای ایجاد شده در فیبرومیالژیا مؤثر است.
 
آرام باشید

کـاهش استرس یکی از راهکارهای مفیدی است که از ایجاد حالات تنش و استرس احساسی جلوگیری می‌کند. آموزش «نه» گفتن به دیگران نقش زیادی در کم شدن این استرس دارد. نفس عمیق کشیدن، ورزش و مدیتیشن جزو روش‌های مدیریتی به شمار می‌رود. پزشکان معتقدند خستگی، یکی از ویژگی‌های این بیماری بوده و به همین علت، خوابیدن کافی برای بهبود این بیماران ضروری است پس تا جایی که می‌توانید به اندازه بخوابید. برای این که شب‌ها راحت‌تر به خواب بروید، از چرت زدن‌های طول روز خودداری کنید و پیش از خواب، دوش آب گرم بگیرید. به‌خاطر داشته باشید آماده کردن شرایط و محیط موقع خوابیدن از اهمیت زیادی برخوردار است، به‌طوری که بهتر است اتاق تاریک، کمی خنک و عاری از هر گونه سر و صدای اضافی مانند صدای تلویزیون باشد. علاوه بر این، فعالیت بدنی و ورزش کردن از جمله راهکارهای مؤثر و طبیعی بهبود علائم فیبرومیالژیاست. ورزش کردن در روزهای ابتدایی ممکن است به‌طور موقت باعث تشدید درد شود، ولی تداوم این روند به‌طور قطع به کاهش علائم کمک خواهد کرد. ورزش‌ها و حرکاتی که در این شرایط می‌تواند مفید باشد عبارتند از: پیاده روی، شنا، دوچرخه سواری و ایروبیک و تحرک در آب، نرمش‌های کششی و تمرینات آرامش بخش.
 
متعادل باشید

در انجام کارهای روزمره تعادل را فراموش نکنید. تلاش بیش از حد در برخی روزها می‌تواند علائم شما را در روزهای بعد تشدید کند؛ بنابراین باید فعالیت‌های خود را محدود کنید و در زمان بروز علائم، آن را به حداقل برسانید.
 
تغذیه را فراموش نکنید

رعایت رژیم غذایی سالم یکی از کلیدهای سلامت است. شواهد حاکی از آن است که مصرف کافئین و گوجه فرنگی علائم بیماری را تشدید می‌کند. در واقع محققان توصیه می‌کنند بیماران مبتلا به فیبرومیالژیا باید در طول روز مراقب رژیم خود باشند و بهبود یا تشدید علائم خود را پس از خوردن مواد غذایی مختلف مورد توجه قرار دهند.
 
طب مکمل چه تاثیری دارد؟

در کنار مراقبت‌هایی که اشاره کردیم، استفاده از طب مکمل نیز می‌تواند کمک‌کننده باشد. مدیتیشن و یوگا که هزاران سال مورد استفاده جهانیان بوده، در بیماران مبتلا به بیماری‌های مزمنی همچون فیبرومیالژیا می‌تواند بسیار مؤثر باشد. طب سوزنی از دیگر موارد طب سنتی است که تعادل طبیعی نیروهای زندگی را در بدن با سوزن‌های نازکی برقرار می‌کند. این سوزن‌ها جریان خون سطح انتقال‌دهنده‌های مغزی و طناب نخاعی را تغییر می‌دهد و می‌تواند به بیماران مبتلا به فیبرومیالژیا در کاهش علائم کمک کند. از سوی دیگر، ماساژ درمانی نیز با حرکت دادن ماهیچه‌ها و بافت‌ها، کاهش ضربان قلب، آرام کردن عضلات و افزایش دامنه حرکت مفاصل و نیز بالا رفتن تولید مسکن‌های طبیعی در بدن، استرس و اضطراب را کاهش می‌دهد و در درمان این بیماری مؤثر است.