بودجه ۹۷ نمکي بر زخم قشر آسیب پذیر !
نظام بودجه ریزی و برنامه نویسی ما نیازمند یک تکانه اساسی است، از سویی درک شرایط کلی کشور و آگاهی از حریقی که اگر به موقع، اطفا نشود می تواند ریشه های اقتصاد ما را بسوزاند.
عصر خبر- حمید هنرجو* : بودجه ۹۷ پس از یک ماه بررسی در کمیسیون تلفیق مجلس، به صحن می آید، اما مجددا رد شده و به کمیسیون مربوطه ارجاع می شود!
برگشت به صحن علنی، طبیعتا انتظار رفع نواقص از آن در افکار عمومی را ایجاد می کند، اما حاصل این رفت و برگشت، چیزی به جز افزایش بهای حامل های انرژی، برخی کالاها و خدمات ضروری مانند: آب، برق و گاز نیست! که فشار مستقیم آن متوجه قشر آسیب پذیر و کم درآمد خواهد بود.
دولتی ها و تعدادی از مجلسی ها استدلال می کنند که افزایش حامل های انرژی در کشورهای همجوار نظیر ترکیه، افغانستان و… امری عادی است و برای خدمات مذکور، چیزی معادل پنج برابر ایران می پردازند؛ اما کاش به این واقعیت نیز اشاره ای هرچند گذرا داشته باشند که افزایش قیمت در کشورهای دیگر، بر اساس سرانه درآمد مردم و میزان اثربخشی کالای مربوطه است، در حالی که متاسفانه گران شدن حامل های انرژی در کشور ما، حتی قیمت آب نبات را هم بالا می برد! هزینه های جاری و حمل و نقل و دیگر مایحتاج مردم به جای خودش محفوظ!به نظر می رسد نظام بودجه ریزی و برنامه نویسی ما نیازمند یک تکانه اساسی است، از سویی درک شرایط کلی کشور و آگاهی از حریقی که اگر به موقع، اطفا نشود می تواند ریشه های اقتصاد ما را بسوزاند، از ضرورت هایی است که باید مد نظر بودجه نویسان قرار بگیرد.
به راستی بودجه ۹۷ چه نگاهی به اقشار متوسط و آسیب پذیر جامعه دارد؟ آیا در صورت حذف یارانه قشر متوسط، جامعه فقیر افزایش پیدا نمی کند؟!سوالات دیگری نیز تا این لحظه، بی پاسخ باقی مانده، مثلا: چرا گزارش سازمان بازرسی کل کشور و دیوان محاسبات از بودجه سال ۹۵ به صورت علنی اعلام نشد و به صحن غیر علنی مجلس اکتفا گردید؟! و یا اینکه عدم پخش جلسه بررسی بودجه از شبکه های متعدد سیما چه توجیهی دارد؟ آیا صرفا “رادیو فرهنگ” که به عنوان رسانه ای شنیداری از دیرباز به انعکاس جلسات مجلس اهتمام داشته، امروز هم می تواند به میلیونها شهروند علاقمند به موضوع بودجه اطلاع رسانی کند؟! آیا حفظ اصل شفافیت در ارتباط با موضوعی که تقدیر اقتصادی کشور را در سال آتی رقم می زند، مصداق رعایت حقوق شهروندی نیست؟
بودجه نویسی در تمام کشورهای توسعه یافته، دارای متدی خاص و علمی است و صد البته به حدی برای عموم شهروندان ساده سازی می شود که غالبا می توانند درک کنند دولتشان در سال پیش رو، دخل و خرجش چقدر است و تا کجا می توان از آن توقع داشت…
قطعا در میانه بحث های جناحی دو طرف، نکته مهمی که مغفول مانده، بودجه حمایت از طرح های نو شرکت های دانش بنیان است که امیدواریم رشد سه برابری آن برای رونق بخش تولید کشور، موافقت لازم را اخذ کند.
اما نکته آخر که اهمیت آن کمتر از موارد فوق الذکر نیست، ضرورت توجه ویژه به نخبگان مردم، یعنی سرمایه های علمی و فرهنگی است.
در تمام دنیا نخبگان و افراد دارای جایگاه علمی و فرهنگی امتیازاتی دریافت می کنند، این رفتارِ ترغیبی، ضامن دوام و خدمتگذاری این عزیزان در سرزمین مادری بوده و از اثرات پدیده شوم “فرار مغزها” در جامعه رو به توسعه ما می کاهد، فی الحال قدم نخست، می تواند رفع نارسایی و نقص از “همسان سازی حقوق شاغلین” باشد که این روزها قدری نیز خبرساز شده، این در حالی است که همسان سازی مدنظر برنامه ششم توسعه، مسیر حرکت را روشن نموده و بر همین اساس، از تدوینگران به ویژه نمایندگان مجلس انتظار می رود در دفاع از حقوق مادی فرزندان علمی کشور، عملکردی شفاف و گره گشا از خود نشان بدهند.
* پژوهشگر و فعال سیاسی، اجتماعی