با كودكان سوگوار و داغ ديده چگونه رفتار كنيم تا دچار آسيب هاي سلامت روان نشوند

عصر خبر– مهدي شاهمرادي*: با توجه به اينكه سوگ در كودكان اگر مديريت نشود مي تواند اثرات بسيار قابل توجه و حتي دائمي در رشد و تكامل كودك بگذارد نحوه مواجه شدن كودك با اين رويداد بسيار مهم مي باشد در زير به نكات حائز اهميتي كه رعايت آنها بسيار مهم مي باشد اشاره مي شود كه با انجام آن مي توان مانع آسيب هاي بيشتري در كودكان شويم.1.به هيچ وجه به كودك دروغ نگوييد و نبايد خبر مرگ را از كودكان دور نگه داريم و از جملاتي از قبيل “خدا آدمهاي خوب را پيش خودش مي برد” و “يا رفته سفر و بر مي گردد” كه تاثير مخربي بر  سلامت روان  كودك دارند، استفاده نكنيد.2.با فراهم نمودن و ايجاد بستري مناسب كودك را ترغيب كنيم كه در مورد مرگ سؤالاتي بپرسد و به هر سؤالي كه در اين بين مي پرسد جواب بدهيد در واقع اين روش بسيار خوبي براي دادن خبر مرگ به كودك است كه او را با مفهوم مرگ آشنا كنيم.3.به صورت قابل فهم كودكانه و متناسب با سن او از مفهوم بهشت برايش صحبت كنيد و اينكه همه ما دوست داريم روزي به بهشت برويم. 4.بعد از درك مرگ توسط كودك، با توجه به درجه تاب آوري و ظرفيت او و ميزان وابستگي اش به فرد فوت شده، به همان نسبت موضوع مرگ را مطرح كنيد و به او بفهمانيد كه ديگر برگشتي وجود ندارد و نبايد چشم به راه آنها باشد.5.براي آرام كردنش به او اطمينان بدهيد كه قرار نيست كسي ديگر را از دست بدهد و امنيت كودك را تضمين كنيد.6.به اين نكته توجه كنيم كه كودكان در سوگواري بزرگترها را الگوي خود قرار مي دهند در واقع اجازه بدهيم كه كودك هم گريه كند. 7.با توجه به اينكه تخليه هيجاني بسيار مهم است ، به او كمك كنيم هيجانات دروني خود را به صورت كلامي بيرون ريزي كند.8.نبايد كودكان را اجبار به شركت و يا عدم شركت در مراسم كنيم در اينخصوص بايد به او حق انتخاب بدهيم و او را از مراسم سوگواري دور نكنيم زيرا احساس هاي بعدي مخربي خواهند داشت.مراسم سوگواري و تشييع جنازه، خاك سپاري، همدردي و آرام كردن افراد ديگر، ديدن چگونگي خداحافظي با جنازه و شنيدن حرفهاي ديگران در خصوص افتخارات زندگي متوفي باعث مي شود كه از نظر هيجاني پذيرش بهتري حاصل شود.9.نبايد به او بگوييم كه تو بزرگ مي شوي و همه چيز فراموشت مي شود چون فكر فراموشي در او احساس گناه و بي وفايي به وجود مي آورد.10.براي تقويت حس همدردي و همدلي او را در فرصت هاي مناسب همراه با سكوت در آغوش بگيريد.11.براي جلوگيري از ترس از فراموشي و عدم ايجاد احساس گناه با او خاطرات خوب  و آلبوم عكس هاي خانوادگي و آلبوم خودش را مرور كنيد.12.به كودك همدردي را بياموزيد تا نقش حمايتي را ياد بگيرد.13.افراد بازمانده نبايد به مدت طولاني سوگوار باشند.14.با كودكان براي طي شدن مراسم سوگ همراهي كنيم.در مراحل سوگ با اين مسائل رو به رو مي شويم:1)فرد شوكه مي شود و حالتي بهت زده پيدا مي كند.2)مرحله انكار و ناباوري پيش مي آيد كه مصيبت را باور نميكند.3)پرخاشگري و عصبانيت و كينه و به دنبال مقصر گشتن و احساس گناه و عذاب وجدان ظاهر مي شود.4) فرد افسرده و غمگين مي شود.5)پذيرش و سازگاري با فقدان عزيز از دست رفته و پذيرش زندگي عادي و طبيعي رخ مي دهد.15.توضيح مرگ به بچه ها و كنار آمدن با اين موضوع در يك دوره 6 ماهه تا دو ساله طول مي كشد در اين صورت بايد آرام كردن كودك به مرور و صبر و حوصله باشد و تمام رفتارها و ناهنجاريهاي كودك درك شود.16.براي درك مفهوم مرگ و كمتر شدن آسيب هاي احتمالي از يك روانشناس كمك بگيريد.
*روانشناس باليني