مالباختگان تحصیلکرده در فضای مجازی

فرزاد شاه حیدری در این یادداشت اظهار داشت:با بررسی آمار‌های جهانی متوجه می‌شویم بیشترین نوع کلاهبرداری‌های انجام شده در فضای مجازی که گونه‌های متعددی را شامل می‌شود، نیاز به مهارت و هوش بالای فردکلاهبردار ندارد.

یکی از معمول‌ترین انواع کلاهبرداری‌های انجام شده در سطح اینترنت “فیشینگ” است؛ روشی که در آن، فرد کلاهبردار، با طراحی صفحات پرداخت مالی مشابه با درگاه‌های پرداخت بانکی اطلاعات پرداخت حساب بانکی قربانیان خود را به دام می‌اندازد.
این نوع کلاهبرداری به هوش مافوق بشری نیاز ندارد و تنها از دانش پایین قربانیان در فضای مجازی استفاده می‌کند.

چندی پیش، سردار کمال هادیانفر رئیس پلیس فتای ناجا، از برداشت غیرمجاز به عنوان بیشترین جرایم در فضای مجازی نام برد و گفت که در این رابطه، هماهنگی‌هایی با دادستانی و بانک مرکزی صورت گرفته تا بانک‌ها، رمز‌های یک بار مصرف را در اختیار کاربران قرار دهند.

مهارت استفاده از فضای مجازی نه تنها با تحصیلات و هوش افراد بلکه با مدت زمان حضور فرد در این فضا نیز رابطه مستقیم ندارد؛ زیرا این مهارت اکتسابی و پیش نیاز ورود به دنیای فضای مجازی به خصوص شبکه‌های اجتماعی است، طی مشاهدات فراوان در سال‌های اخیر مالباختگان با تحصیلات عالی و جایگاه اجتماعی بالا مورد سوءاستفاده کلاهبرداران فضای مجازی قرار گرفتند، حتی در برخی موارد افرادی که مدت‌ها در این فضا به فعالیت پرداخته بودند نیز طمعه کلاهبرداران شدند.

معمولا افراد با این تفکر که دارای تحصیلات عالی هستند یا با اتکا به سابقه حضور خود در فضای مجازی از آموختن مهارت‌های لازم جهت انجام مراودات مالی و تبادل اطلاعات در فضای مجازی غافل می‌شوند.

علیرغم آموزش‌های فراوان در مطبوعات و رسانه‌ها باز هم شاهد افزایش سالیانه کلاهبرداری در فضای مجازی هستیم در این امر می‌توان متهمان ردیف اول را نبود آموزش‌های جذاب بصری و اتکا افراد به تحصیلات و سوابق خود در این فضا دانست. درصورتی که می‌توان با رعایت نکات ساده‌ای از سودجویی کلاهبرداران جلوگیری کرد.

برای پیشگیری از سرقت اطلاعات بانکی خود اولین اصلی که باید رعایت کرد، این است که نباید به سایت‌های فاقد “نماد اعتماد” (E namad) ” و یا آدرس درگاه‌های ارسالی افراد ناشناس در شبکه‌های اجتماعی اعتماد کرد؛ (نماد اعتماد، از طرف مرکز توسعه تجارت الکترونیکی، بعد از اهراز هویت مالک سایت صادر می‌شود) برای اطمینان از صحت درگاه مورد نظر باید به آدرس اینترنتی درگاه توجه ویژه‌ای کرد که به عبارت “shaparak.ir” ختم شود و از پروتکل امن “https” استفاده کند که این پروتکل با رنگ سبز در مرورگر‌های اینترنتی مشخص می‌شود.

همچنین هنگام پرداخت‌های اینترنتی توجه داشته باشید از شبکه‌های محلی و وای فای (WIFI) شناخته شده استفاده کنید و به فیلترشکن متصل نباشید.

به هر حال، خالی از لطف نیست که مدیران رسانه‌ها توجه ویژه‌ای به تغییر نوع آموزش این مهارت‌ها داشته باشند، زیرا شواهد و آمار‌های منتشر شده از سوی پلیس نشان می‌دهد جرایم رایانه‌ای افزایش قابل توجه‌ای داشته است و آموزش‌های گذشته لازم و کافی نبوده است.

امروزه آموزش‌های بصری مخاطب بیشتری را جذب می‌کنند و تاثیر عمیقی روی مخاطب می‌گذارند.