جوانان؛ میدان‌داران اصلی گام دوم انقلاب
روزگاری سن بیشتر مسئولان جمهوری اسلامی از ۵۰ بالاتر نبود و خیلی کم پیش می‌آمد که مدیران مسن پشت میزهای اداره کشور بنشینند. اتفاقی که در زمانه کنونی برعکس شده است.
به گزارش ایسنا، رهبر انقلاب اسلامی ۲۴ بهمن به مناسبت چهلمین سالروز پیروزی انقلاب اسلامی و ورود جمهوری اسلامی به فصل جدیدی از زندگی، در بیانیه‌ای راهبردی به تبیین ویژگی‌های مسیر پر افتخار پیموده شده در چهل سال گذشته و برکات انقلاب اسلامی در رساندن ایران به جایگاه شایسته ملت پرداختند و با تأکید بر امید واقع‌بینانه به آینده و نقش بی‌بدیل جوانان در برداشتن گام بزرگ دوم به سمت آرمان‌ها، خطاب به جوانان و آینده‌سازان ایران مقتدر، الزامات این جهاد بزرگ را در ۷ سرفصل اساسی بیان کردند.
کلیدواژه اصلی بیانیه حضرت آیت‌الله خامنه‌ای که گام دوم انقلاب اسلامی پس از پایان ۴۰ سال ابتدایی را تبیین می‌کند، “جوانان” بودند: «اینک در آغاز فصل جدیدی از زندگی جمهوری اسلامی، این بنده‌ی ناچیز مایلم با جوانان عزیزم، نسلی که پا به میدان عمل می‌گذارد تا بخش دیگری از جهاد بزرگ برای ساختن ایران اسلامی بزرگ را آغاز کند، سخن بگویم».
مقام معظم رهبری در بخشی از این بیانیه به حضور جوانان در روزهای ابتدایی انقلاب اسلامی و در دوران شکل‌گیری نظام جمهوری اسلامی اشاره و خاطرنشان کردند: «انقلاب به یک انحطاط تاریخی طولانی پایان داد و کشور که در دوران پهلوی و قاجار بشدّت تحقیر شده و بشدّت عقب مانده بود، در مسیر پیشرفت سریع قرار گرفت؛ در گام نخست، رژیم ننگین سلطنت استبدادی را به حکومت مردمی و مردم‌سالاری تبدیل کرد و عنصر اراده‌ی ملّی را که جان‌مایه پیشرفت همه‌جانبه و حقیقی است در کانون مدیریّت کشور وارد کرد؛ آنگاه جوانان را میدان‌دار اصلی حوادث و وارد عرصه مدیریّت کرد؛ روحیه و باور “ما می‌توانیم” را به همگان منتقل کرد؛ به برکت تحریم دشمنان، اتکا به توانایی داخلی را به همه آموخت و این منشأ برکات بزرگ شد».
میدان‌داری جوانان و ورود آنها به عرصه مدیریت در روزهای آغازین انقلاب اسلامی و دوران هشت ساله دفاع مقدس دقیقا همان نقطه عطفی بود که باعث شد انقلاب نوپای ملت ایران بتواند در مقابل انواع مشکلات و تهدیدات داخلی و خارجی مقاومت کند و اتفاقا امتحان های مختلف را با سربلندی پشت سر بگذارد. نکته‌ای که به نظر می‌رسد این روزها مغفول مانده و حتی قانون منع بکارگیری بازنشستگان هم نتوانست چندان به کنار رفتن برخی مدیران سنتی و حضور جوانان در عرصه مدیریت کشور کمک کند.
مقایسه سن مسئولینی که در سال‌های بحرانی ابتدای انقلاب به‌خصوص در دوران هشت‌ساله دفاع مقدس مسئولیت پست‌های کلیدی کشور را به عهده داشته‌اند با مسئولان فعلی جمهوری اسلامی شاید ضرورت جوان‌گرایی را بیش از پیش نشان دهد، چرا که به اذعان بسیاری از خود همین مسئولین در آن روزها کارآمدی، نشاط و نوآوری بیشتری در کشور دیده می‌شد. میانگین سنی ۳۲ مسئول اصلی کشور در سال‌های ابتدای انقلاب اسلامی تنها ۴۱.۳ بود و امثال حسین کاظم‌پور اردبیلی به عنوان وزیر بازرگانی با ۲۸ سال سن، موسی کلانتری وزیر راه و ترابری با ۳۲ سال سن، محمدرضا نعمت‌زاده وزیر صنایع و معادن با ۳۵ سال سن، حسن عباسپور تهرانی وزیر نیرو با ۳۶ سال سن، محمدجواد تندگویان وزیر نفت با ۳۰ سال سن، محسن رضایی فرمانده سپاه پاسداران با ۲۷ سال سن و بسیاری دیگر از مدیران در رده‌های مختلف مدیریتی با سنین کم به خوبی توانستند از گردنه‌های سخت عبور کنند. اما امروز شاهد این موضوع هستیم که پس از گذشت ۴۰ سال همچنان بعضی از همین مدیران در مناصب بالای مدیریتی حضور دارند و با نسپردن مسئولیت به جوانان و اعتماد نکردن به آنها، انگار فراموش کرده‌اند که خودشان هم روزگاری در سنین پایین توانستند از پس مدیریت در سطوح بالا بربیایند.
در بیشتر کشورهای پیشرفته جهان مدیرانی که سن آنها بالا می‌رود در اتاق‌های فکر و مشاوره حاضر می‌شوند و صحنه اجرایی کشور را به دست جوان‌ترها می‌سپارند و با مشاوره‌های خود و در اختیار گذاشتن تجربیاتشان سعی در کمک به حل مشکلات کشور دارند اما در ایران، برخی مدیران سن و سال‌دار و باتجربه فکر می‌کنند خدمت کردن تنها و تنها نشستن بر پشت میزهای مدیریت است و سپردن امور به جوانان را به دلیل بی‌تجربگی‌شان اشتباه می‌دانند.
این در حالی است که رهبر انقلاب اسلامی بارها و بارها در سخنان خود بر لزوم استفاده از جوانان تاکید کرده‌اند و در همین یک هفته گذشته در دو اظهار نظر خود، یکی در بیانیه ۲۴ بهمن و دیگری در ۲۹ بهمن در دیدار هزاران نفر از مردم استان آذربایجان شرقی به مساله جوانان و حضور آنها در عرصه‌های مختلف پرداخته‌اند. ایشان در این دیدار فرمودند: «امروز روز کار و حرکت دولت، مسئولان، ملت و بخصوص جوانان است که باید ظرفیت‌های بلااستفاده فراوان و گسترده کشور را شناسایی و بهره برداری کنند».
مقام معظم رهبری همچنین “استفاده از ظرفیت‌های کشور را نیازمند حرکت آتش به اختیار جوانان دانستند” و خاطرنشان کردند: «گروه‌های جوانِ مؤمن و انقلابی باید هر کاری را که امکان‌پذیر است در چارچوب قوانین و مصلحت کشور انجام دهند و معطل کسی نباید بمانند».
ایشان با تأکید مجدد بر “ظرفیت‌های فراوان کشور و ضعف دشمن و لزوم استفاده از فرصت‌ها”، خطاب به جوانان گفتند: «شما جوانان عزیز موتور پیشران حرکت کشور هستید و باید خود را از لحاظ روحی، معنوی، اخلاقی، صمیمی، علمی و توانایی‌های مدیریتی و تشکیلاتی آماده کنید و مدیریت کشور را به دست بگیرید. البته از تجربه پیران نیز باید استفاده کنید. آینده کشور متعلق به جوانان است. جوانان می‌توانند کشور را به قله برسانند و باید آمادگی خود را در عمل و همچنین با ثبات قدم نشان دهند».
تاکیدات مکرر رهبر انقلاب اسلامی بر حضور جوانان در عرصه‌های مختلف مدیریتی کشور از آن نکاتی است که نشان می‌دهد عده‌ای هنوز به این باور نرسیده‌اند که جوانان هم می‌توانند سکان هدایت مدیریت کشور را در دست بگیرند و مقام معظم رهبری هر بار در سخنان خود این نکته را گوشزد می‌کنند تا سرانجام گوش شنوایی برای آن پیدا شود.
از سوی دیگر رهبر انقلاب در بیانیه ۲۴ بهمن خود به ظرفیت‌ها و خصوصیاتی که جوانان باید برای پیشرفت کشور داشته باشند اشاره کردند. یکی از این خصوصیات عدالت بود که حضرت آیت‌الله خامنه‌ای فرمودند: «عدالت مورد انتظار در جمهوری اسلامی که مایل است پیرو حکومت علوی شناخته شود، بسی برتر از اینها است و چشم امید برای اجرای آن به شما جوانها است».
نکته دیگر، داشتن رویکرد دینی و اخلاق حسنه بود که ایشان درباره آن گفتند: «رویکرد دینی و اخلاقی در جمهوری اسلامی، دل‌های مستعد و نورانی بویژه جوانان را مجذوب کرد و فضا به سود دین و اخلاق دگرگون شد. مجاهدت‌های جوانان در میدان‌های سخت از جمله دفاع مقدّس، با ذکر و دعا و روحیه‌ی برادری و ایثار همراه شد و ماجراهای صدر اسلام را زنده و نمایان در برابر چشم همه نهاد. پدران و مادران و همسران با احساس وظیفه‌ی دینی از عزیزان خود که به جبهه‌های گوناگون جهاد می‌شتافتند دل کندند و سپس، آنگاه که با پیکر خون‌آلود یا جسم آسیب‌دیده‌ی آنان روبه‌رو شدند، مصیبت را با شکر همراه کردند. مساجد و فضاهای دینی رونقی بی‌سابقه گرفت. صف نوبت برای اعتکاف از هزاران جوان و استاد و دانشجو و زن و مرد و صف نوبت برای اردوهای جهادی و جهاد سازندگی و بسیج سازندگی از هزاران جوان داوطلب و فداکار آکنده شد. نماز و حج و روزه‌داری و پیاده‌روی زیارت و مراسم گوناگون دینی و انفاقات و صدقات واجب و مستحب در همه جا بویژه میان جوانان رونق یافت و تا امروز، روز به روز بیشتر و با کیفیت‌تر شده است. و اینها همه در دورانی اتّفاق افتاده که سقوط اخلاقی روزافزون غرب و پیروانش و تبلیغات پُر حجم آنان برای کشاندن مرد و زن به لجنزارهای فساد، اخلاق و معنویّت را در بخشهای عمده‌ی عالم منزوی کرده است؛ و این معجزه‌ای دیگر از انقلاب و نظام اسلامی فعّال و پیشرو است».
موضوع دیگر توجه به شعارهای انقلابی است که رهبر انقلاب با اشاره به تلاش چهل ساله ملت ایران عنوان کردند: «محصول تلاش چهل‌ساله، اکنون برابر چشم ما است؛ کشور و ملّتی مستقل، آزاد، مقتدر، با عزّت، متدیّن، پیشرفته در علم، انباشته از تجربه‌هایی گرانبها، مطمئن و امیدوار، دارای تأثیر اساسی در منطقه و دارای منطق قوی در مسائل جهانی، رکورددار در شتاب پیشرفتهای علمی، ر کورد دار در رسیدن به رتبه‌های بالا در دانش‌ها و فنّاوری‌های مهم از قبیل هسته‌ای و سلّول‌های بنیادی و نانو و هوافضا و امثال آن، سرآمد در گسترش خدمات اجتماعی، سرآمد در انگیزه‌های جهادی میان جوانان، سرآمد در جمعیّت جوان کارآمد، و بسی ویژگی‌های افتخارآمیز دیگر که همگی محصول انقلاب و نتیجه‌ی جهت‌گیری‌های انقلابی و جهادی است. و بدانید که اگر بی‌توجّهی به شعارهای انقلاب و غفلت از جریان انقلابی در برهه‌هایی از تاریخ چهل‌ساله نمی‌بود که متأسّفانه بود و خسارت‌بار هم بود بی‌شک دستاوردهای انقلاب از این بسی بیشتر و کشور در مسیر رسیدن به آرمان‌های بزرگ بسی جلوتر بود و بسیاری از مشکلات کنونی وجود نمی‌داشت».
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای همچنین از جوانان خواستند تا مسئولیت مدیریت کشور را به عهده بگیرند و فرمودند: «راه طی شده فقط قطعه‌ای از مسیر افتخارآمیز به سوی آرمان‌های بلند نظام جمهوری اسلامی است. دنباله‌ی این مسیر که به گمان زیاد، به دشواریِ گذشته‌ها نیست، باید با همّت و هشیاری و سرعت عمل و ابتکار شما جوانان طی شود. مدیران جوان، کارگزاران جوان، اندیشمندان جوان، فعّالان جوان، در همه‌ی میدان‌های سیاسی و اقتصادی و فرهنگی و بین‌المللی و نیز در عرصه‌های دین و اخلاق و معنویّت و عدالت، باید شانه‌های خود را به زیر بار مسئولیّت دهند، از تجربه‌ها و عبرت‌های گذشته بهره گیرند، نگاه انقلابی و روحیه‌ی انقلابی و عمل جهادی را به کار بندند و ایران عزیز را الگوی کامل نظام پیشرفته‌ی اسلامی بسازند».
ایشان با اشاره به جوان شدن نسل ایران و امید به این نسل تصریح کردند: «مهم‌ترین ظرفیّت امیدبخش کشور، نیروی انسانی مستعد و کارآمد با زیربنای عمیق و اصیل ایمانی و دینی است. جمعیّت جوان زیر ۴۰ سال که بخش مهمّی از آن نتیجه‌ی موج جمعیّتی ایجاد شده در دهه‌ی ۶۰ است، فرصت ارزشمندی برای کشور است. ۳۶ میلیون نفر در سنین میانه‌ی ۱۵ و ۴۰ سالگی، نزدیک به ۱۴ میلیون نفر دارای تحصیلات عالی، رتبه‌ی دوّم جهان در دانش‌آموختگان علوم و مهندسی، انبوه جوانانی که با روحیه‌ی انقلابی رشد کرده و آماده‌ی تلاش جهادی برای کشورند، و جمع چشمگیر جوانان محقّق و اندیشمندی که به آفرینش‌های علمی و فرهنگی و صنعتی و غیره اشتغال دارند؛ اینها ثروت عظیمی برای کشور است که هیچ اندوخته‌ی مادّی با آن مقایسه نمی‌تواند شد».
استفاده از ظرفیت‌های طبیعی و انسانی کشور، تمرکز بر بهره‌برداری از دستاوردهای گذشته و نیز ظرفیت‌های استفاده نشده، داشتن نگاه خوشبینانه، احساس مسئولیت جهادگونه، تکیه بر اقتصاد مقاومتی و نگاه به داخل، غفلت نکردن از قشرهای نیازمند، مقابله با سبک زندگی غربی و … از دیگر خصوصیات و اقداماتی بود که رهبر انقلاب از جوانان خواستند که به آن عمل کنند.
مقام معظم رهبری در این بیانیه خود خطاب به جوانان صریحا فرمودند: «چشم امید به شما جوانها است؛ و اگر زمام اداره‌ی بخشهای گوناگون کشور به جوانان مؤمن و انقلابی و دانا و کاردان که بحمداللّه کم نیستند سپرده شود، این امید برآورده خواهد شد؛ ان‌شاءاللّه». چشم امیدی که رهبر انقلاب به جوانان دارند می‌تواند حلال بسیاری از مشکلات کشور باشد و تنها کافی است برخی از مسئولین و مدیران با اعتماد به جوانان و سپردن امور کشور به آنان راه را برای روزهای پرامید و موفقیت‌آمیز هموار کنند. روزهایی که با توجه به فشارهای همه‌جانبه و روند فعلی، اگر بدون حضور جوانان و نیرو و انگیزه آنها و اعتماد به آنان، فرا برسد ی، شاید چندان امیدوارکننده نباشد.
