کم کاری تیروئید در کودکان و علائم و نشانه های آن
ابتلا به بیماری کم کاری تیروئید درهر سنی، از جمله کودکان می تواند رخ دهد و با توجه به شرایط جسمانی کودک، دارای روش های تشخیص و درمان متفاوتی است، که در ادامه با علائم این بیماری در کودکان آشنا خواهید شد.
تیروئید غده ای مهم در بدن است و مشکلات و بیماری های مرتبط با آن ممکن است بیشتر از آنچه شما فکر می کنید متنوع و رایج باشد. بیماری های مرتبط با تیروئید ممکن است هر فردی در هر سنی، از جمله کودکان و نوزادان، را درگیر کند.
علل بروز کم کاری تیروئید در کودکان
مهم ترین دلیل ابتلا کودکان به این بیماری، سابقه وجود آن در خانواده (وراثت) می باشد. کودکانی که دارای والدین، پدربزرگ و مادربزرگ، خواهر و یا برادر مبتلا به کم کاری تیروئید هستند، خطر ابتلای آنها به این بیماری نسبت به سایر کودکان بیشتر است. همچنین در مورد خانواده هایی که سابقه ابتلا به بیماری های خود ایمنی در آنها وجود دارد نیز، صادق است.
بیماری های خود ایمنی بدن مانند گریوز و هشیموتو بیشتر در دوران بلوغ ظاهر می شوند، همچنین احتمال ابتلا به این بیماری ها در دختران بیشتر از پسران است. سایر علل شایع در کم کاری تیروئید کودکان عبارتند از:
- کمبود ید در رژیم غذایی
- عدم وجود غده تیروئید و یا غیرفعال بودن مادرزادی آن
- درمان نامناسب بیماری های تیروئید مادر در زمان بارداری
- غیر طبیعی بودن غده هیپوفیز
علائم کم کاری تیروئید در نوزادان
کم کاری تیروئید در هر سنی رخ می دهد، اما علائم آن در کودکان متفاوت است. در نوزادان نشانه های کم کاری تیروئید بعد از چند هفته یا چند ماه پس از تولد ظاهر می شوند. علائم بیماری کم کاری تیروئید بسیار ریز هستند و ممکن است توسط والدین یا پزشک مورد توجه قرار نگیرند. این علائم عبارتند از:
- زرد شدن پوست و سفید شدن دندان
- یبوست
- تغذیه ضعیف و کم اشتهایی
- پوست سرد
- کم شدن گریه های نوزاد
- تنفس با صدای بلند
- کاهش فعالیت و افزایش خواب در نوزاد
- ایجاد نقطه نرم و بزرگ در سر
- بزرگی غیرطبیعی زبان
- نشانه های کم کاری تیروئید در کودکان نوپا و دوره ابتدایی
علائم شروع بیماری در کودکان به سن کودک بستگی دارد و در کودکان نوپا ممکن است به صورت علائم زیر باشد:
- قد کوتاهتر از معمول
- کوتاه بودن اندام ها
- دندان های دائمی که بعدا رشد پیدا می کنند
- رشد و بلوغ دیر هنگام
- رشد ذهنی دیر تر
- ضربان قلب آهسته تر از حد معمول
- شکنندگی مو
- صورت پف کرده
شایع ترین نشانه های تیروئید رشد کرده در کودکان عبارتند از:
- خستگی
- یبوست
- خشکی پوست
علائم کم کاری تیروئید در نوجوانان 13 تا 19 سال
کم کاری تیروئید در دوران نوجوانی، معمولا در دختران بیشتر ظاهر می شود، و دخترانی که در خانواده آنها سابقه بیماری های خود ایمنی مانند هشیموتو و گریوز و یا دیابت نوع 1 وجود دارد، خطر ابتلای آنها به این بیماری بالاتر است. کودکانی که مبتلا به بیماری های اختلالات ژنتیکی مانند سندروم داون هستند نیز، بیشتر در خطر ابتلا به کم کاری تیروئید قرار می گیرند. علائم کم کاری تیروئید در نوجوانان معمولا شبیه به علائم این بیماری در بزرگسالان است، اما شدت آنها کمتر است و تشخیص آنها دشوارتر است.
این علائم عبارتند از:
- افزایش وزن
- رشد جسمانی آهسته تر
- کوتاهی قد
- ظاهر جوان تر از سن
- رشد آهسته پستان در دختران
- شروع دیرتر قاعدگی
- قاعدگی سخت و نامنظم در دختران
- افزایش اندازه بیضه در پسران
- بلوغ دیرتر
- خشکی پوست
- شکنندگی مو و ناخن
- یبوست
- پف صورت، زمختی صدا و بزرگی تیروئید
- سفتی ماهیچه ای و درد مفاصل
نوجوانان همچنین ممکن است علادم رفالری غیرمعمول از خود نشان دهند، مانند:
- خستگی
- فراموشی
- مشکلات رفتاری و عصبی
- مشکلات عملکرد تحصیلی
- مشکل در تمرکز
- تشخیص و درمان کم کاری تیروئید در کودکان
- تشخیص بیماری کم کاری تیروئید
پزشک شما معمولا با توجه به سن و دیگر عوامل تاثیرگذار، روش مناسب تشخیص را انتخاب می کند و به طور کلی یک معاینه فیزیکی و یک روش آزمایشی خاص می تواند ابتلا یا عدم ایتلا به بیماری های تیروئیدی را ثابت کند. آزمایش تشخیص ممکن است شامل آزمایش خون باشد که سطح هورمون تحریک کننده تیروئید (TSH) و یا تیروکسین را بررسی می کند. از بین هر 4000 نوزاد 1 نفر از آنها مبتلا به کم کاری تیروئید مادرزادی است. بیماری بزرگ شدن غده تیروئید که با نام گواتر نیز شناخته می شود باعث ایجاد مشکل تنفسی و دشواری در بلع می شود، که پزشک با یک معاینه فیزیکی ساده می تواند این بیماری را تشخیص دهد.
درمان کم کاری تیروئید
گزینه های متفاوتی برای درمان کم کاری تیروئید وجود دارد که معمولا شامل مصرف روزانه و دز مناسبی از قرص های هورمون تیروئید، که با نام لووتیروکسین شناخته می شوند، می باشد. دز مناسب از این دارو توسط پزشک، و با توجه به سن و دیگر عوامل تعیین می شود و مصرف خودسرانه آن زیان آور است. درمان کم کاری تیروئید زمانیکه نوزاد در سن یک ماهگی قرار دارد، موفق تر است و اگر درمان نشود، ممکن است باعث ایجاد اختلالات سیستم عصبی و کاهش رشد در نوزاد شود. با این حال امروزه پزشکان نوزادان را در چهار هفته اول تولد تحت نظر قرار می دهند و تمام احتمالات را بررسی می کنند تا بروز هر مشکل و بیماری در آنها به حداق برسد.