چند نکته مهم درباره تجمع مردم در لردگان

اما این که یک موضوع اجتماعی در یک روستا طی چند روز گذشته چگونه به یک مسئله و مشکل امنیتی  تبدیل شده نیاز به بررسی دارد. بدون شک اگر در همان روزهای اولیه انتشار فیلم های این اتفاق در رسانه ها اقدامات لازم از سوی نهادهای مربوطه صورت می گرفت هم به بیماری مردم بهتر و سریع تر رسیدگی می شد هم  به بیت المال خسارت وارد نمی شد و هم اینکه عده ای فرصت بهره برداری از این حادثه را در جهت منافع خود پیدا نمی کردند و ابعاد ماجرا این چنین گسترش نمی یافت

اگر مسئولان مربوطه به جای نامه نگاری و انتشار آن در رسانه های اجتماعی مبادرت به اعزام سریع هیاتی از تهران می گرفتند یا اینکه خود در محل حضور پیدا می کردند و با بزرگان شهر و روستا جلساتی برگزار می کردند می‌توانستند ضمن جلب اعتماد مردم ، از بروز اتفاقات بعدی پیشگیری کنند .

نامه نگاری علنی بدون اینکه از نزدیک مشکل مردم بررسی شده باشد و فضای فرهنگی روستا و شهر در نظر گرفته شود به جای این که به مثابه آبی بر آتش باشد می تواند مانند بنزین بر آتش باشد و همین امر موجب گسترش ناآرامی ها شد به گونه ای که مردم یکی از خواسته های خود را عذرخواهی مسئول مربوطه بیان می‌‌کنند.

مسوولان وزارت بهداشت اگر مدعی اند از مدت ها قبل به پایش این موضوع پرداخته بودند بهتر بود از بدو اطلاع از بیماری تعدادی از اهالی روستا با توجه به حساسیت‌های فرهنگی منطقه عده ای کارشناس و مسوولان محلی را برای صحبت با بزرگان و معتمدان گسیل می داشتند تا به شیوه ای معقول اولا اطلاع رسانی لازم به بیماران صوت گیرد و ثانیا این موضوع چنانکه خود مسوولان وزارت بهداشت بعدا مورد تاکید قرار دادند با حفظ احتیاط و رعایت شئونات فرهنگی آنان انجام شود. متاسفانه در نامه علنی وزیر محترم بهداشت این نکته مغفول ماند و علیرغم تاکید همین نامه بر رعایت این موضوع و لزوم توجه به آن، انتشار علنی نامه باعث گسترده تر شدن حساسیت و رنجش یاد شده گردید. مردمان این منطقه مانند سایر اقوام ایرانی از عواطف پاک سرشارند و نشان داده اند که در صورت برخورد درست با مشکلاتشان بسیار منطقی برخورد می‌کنند.

این اتفاق بار دیگر مساله پیچیدگی پدیده‌های اجتماعی را نشان می دهد که در‌ آن حتی علم پزشکی نیز نباید خود را از ابعاد فرهنگی اقداماتش بی نیاز ببیند.

از سوی دیگر اگر چه مردم حق دارند از وضعیت بوجود آمده ناراحت باشند اما بدون شک با آرامش و صبوری بهتر می توانستند به پیگیری این مشکل بپردازند. آنها حتی می توانستند با تجمع نیز خواسته های خود را بیان کنند اما  اجازه سوء استفاده به عده ای معدود که در پی تنش و آشوب و صدمه به بیت المال هستند را ندهند. در برخی از فیلم های منتشر شده از این حوادث نیز  پرهیز دادن از این امر از سوی اندکی از معترضان آشکار است. معترضان  اگر نمایندگانی تعیین می کردند شاید بهتر می توانستند اهداف و خواسته های خود را پیگیری نمایند.

در این بین رسانه ها نیز آن چنان که باید و شاید موضوع را پیگیری درستی نکردند. شاید اگر در همان روزهای ابتدایی، رسانه ها سخنان مردم مبتلا به بیماری را منتشر می کردند و از مسئولان مربوطه پیگیری موضوع را می خواستند زمینه جلب توجه به این مشکل فراهم می شد و  علاوه بر کمک به مردم، امنیت نیز بهتر تامین می شد. اما در حال حاضر رسانه ها بعد از گسترش تجمعات صرفاً مبادرت به ارائه گزارشاتی از تجمعات و خسارت های وارده می کنند.

روز گذشته نیز با اینکه در این زمینه هیچ دستور العمل امنیتی به رسانه  اعلام نشده بود به نظر می رسد نوع مواجه متعارف در این زمینه (بر اساس تجربه سال های قبل) که متکی بر صورت بندی سریع مساله به شیوه ای امنیتی – آن هم تعریف «سخت» از امنیت- است رسانه های ما را به ترس هایی موهوم و بی وجه مبتلا ساخت که ریسک جسارت و طرح موضوع را در انعکاس این دست مسایل در رسانه‌ها به شدت پایین می آورد. نگاهی به نحوه انعکاس اعتراضات لردگان در رسانه های مکتوب به خصوص رسانه های آنلاین نشان می دهد که اغلب آن‌ها پس از حدود ۵ ساعت از انتشار فیلم ها و تصاویر حادثه در فضای مجازی آن هم از سوی منابع رسانه ای مجعول و به شدت فرصت طلب آرام آرام شروع به انعکاس آن کردند! . همه باید بدانیم که در تعریف «نرم» از امنیت که بسیار موثرتر و کارآمدتر از شیوه های دیگر برخورد با اعتراضات اجتماعی عمل می کند این رسانه ها هستند که در خط مقدم قرار دارند و با هوشیاری و درایت لازم از شکل گیری و گسترش یک مساله اجتماعی به مساله ای سیاسی و امنیتی جلوگیری می کنند.

با توجه به تمام سهل انگاری های صورت گرفته، مشخص است موضوعی که یک مساله اجتماعی بود با فرصت طلبی عده ای و سوءاستفاده رسانه های ضد انقلاب به یک مشکل تبدیل شد. با وقوع چنین اتفاقی عملاً متضرر اصلی باز همان مردمی هستند که به بیماری ابتلا شده اند. این اتفاق نشان داد در مواقع حساس تا چه میزان مدیریت بحران می تواند به مردم آسیب دیده کمک کننده باشد و از گسترش یک حادثه و خسارت زدن به بیت المال جلوگیری بعمل آورد.