خردمندانه “آجیل” نخریم

عصرایران ؛ جعفر محمدی – این
یک باور دیرینه در میان ما ایرانیان است که اگر در ایام نوروز ، در پذیرایی
از مهمانان ، آجیل وجود نداشته باشد ، برایمان «بد» است!

البته
برای مردم مهمان نوازی مانند ایرانیان ، این «مسأله» عادی است. به همین
دلیل است که اگر قیمت آجیل ، سر به فلک هم بگذارد ، ما ایرانی ها ، حتی به
بهای زدن از شکم زن و فرزند هم که شده ، باید آن را تهیه کنیم تا آبروداری
نماییم! حتی اگر در خانه هایمان ، فرزندان خود را از دست زدن به ظرف آجیل
-مخصوصاً پسته هایش- منع کنیم و چشم غره رفتن مادر به کودکان که “ذلیل
مرده! باز مهمون دیدی؟ دست به اون آجیل ها نزن” امری عادی باشد!

آجیل،
نه کسی را سیر می کند و نه کسی از نخوردنش دچار سوءهاضمه می شود. آنچه
حضور آجیل را در سبد خرید عید الزامی کرده است ، نگرانی از قضاوت قوم و
خویش و دوست و آشناست که نکند بیایند و برود و بگویند که خانه فلانی آجیل
نداشت یا اگر هم نگویند ، پیش خود فکر کنند که ما ، فقیر و ندار هستیم. 

اگر
این تصور که نداشتن آجیل در سفره عید ، نشانه فقر است ، از بین برود ، آن
الزام نه چندان مهم تاریخی(!) مبنی بر داشتن آجیل در عید نیز می تواند
منتفی شود.

ما می توانیم ، امسال که قیمت آجیل بی قواره بالا رفته ،
آجیل نخریم و به مهمانان مان بگوییم که “نه از سر نداری و فقر ، که به
خاطر اعتراض به گرانی بی قاعده آجیل آن را نخریدیم.ما ، بخشی از جامعه
هستیم و قرار نیست هر طور که خواستند با ما رفتار کنند و قرار نیست اجناس
را به هر قیمتی که تحمیل کردند بخریم.”

می توانیم برای گرم شدن محفل
عیدمان ، تعریف کنیم که یک بار در آلمان ، شیر را بیش از حد متعارف گران
کردند و مردم نیز ، بی آن که مانند برخی جوامع بدوی ، شلوغ و شورش کنند ،
تنها کاری که کردند این بود که شیشه های شیر که توزیع کنندگان پشت در خانه
هایشان می گذارند را برنداشتند… و چند روز بعد ، قیمت ها به حالت سابق
برگشت.
و در ادامه می توانیم این “رفتار متمدنانه” را با “رفتار خشونت
آمیز” سودانی ها مقایسه کنیم که در اعتراض به گرانی بنزین ، پمپ بنزین ها
را آتش زدند و باز آن را با “رفتار نامعقول” خودمان مقایسه کنیم که وقتی
چیزی گران می شود ، خریدمان را چند برابر می کنیم تا به گران کنندگان جایزه
هم بدهیم! و این در حالی است که در قریب به اتفاق موارد ، کاستن یا قطع
تنبیهی و موقتی خرید خیلی از اقلام ، ضرری به زندگی مان نمی زند ، همان طور
که هیچ کدام از آلمانی ها ، با چند روز شیر نخوردن ، نمردند.
در همین
عربستان هم سال گذشته ، مدتی مرغ گران شد و مردم با شعار “نمی خریم تا مرغ
هایشان بگندد” مدتی مرغ نخریدند تا ارزان شد ولی در ایران ، مردم دنبال
کامیون مرغ دویدند و تا جایی که می توانستند خریدند ؛ مقایسه تلخی است اما
این دو اتفاق تقریباً در یک مقطع زمانی رخ دادند و عربستانی ها آن کردند و
ما ایرانی ها این!

علت نداشتن آجیل در ایام عید امسال ، می تواند
“فقر” نباشد ، بلکه “احساس مسؤولیت در قبال جامعه” باشد. در این صورت ،
مهمانان ، نه تنها سوء ظن نخواهند داشت ، بلکه تحسین مان هم می کنند زیرا
آنقدر درک و شعور دارند که بفهمند این مسؤولیت اجتماعی ،بسیار ارزشمندتر از
شکستن چند تخمه و خوردن چند پسته است.

 اگر چیزی خارج از قاعده
گران شود، در جوامع متمدن ، مردم “خردمندانه” آن را تحریم می کنند ؛ در
جوامع عصبی ، “وحشیانه” شورش و خرابکاری می کنند و در جوامع احساساتی ،
“حریصانه” می خرند… وقت آن است که ما نیز خردمندانه عمل کنیم.