عواقب دندان پوسیده بر روی سلامت بدن
عفونت های دندانی، شایعترین عفونتها در میان عفونتهای سر و گردن است. خوشبختانه بیشتر آنها را میتوان به راحتی درمان کرد، اما بعضی از آنها، به خصوص اگر به موقع درمان نشوند، میتوانند شرایط خطرناکی را برای فرد به وجود بیاورند و در مواردی حتی باعث مرگ وی شوند.
مساله مهم در درمان عفونتهای دندان، یافتن علت آنها است. در بسیاری موارد، یک دندان پوسیده که مدتها درمان نشده میتواند علت عفونت باشد.
گاهی هم یک دندان عقل نهفته در لثه و یا گاهی نیز ضربه به دندان که باعث ترک آن شده، میتواند عامل ایجاد عفونت باشد.
عفونتهای دندانی در بسیاری موارد در نوک ریشه دندان متمرکز میمانند، اما در بعضی موارد به بافتهای اطراف پخش میشوند.
این مساله که عفونت متمرکز میماند یا پخش میشود، تا حد زیادی بستگی به مقاومت بدن فرد و قدرت باکتری دارد.
در مواردی که مقاومت بدن شخص کم شده است (به طور مثال شرایط دیابت کنترل نشده) باکتریها به سرعت انتشار پیدا میکنند و به نسوج اطراف پخش میشوند.
انواع عفونت دندان
اگر عفونت دندان در استخوان نگهدارنده دور دندان (آلوئول) محدود بماند، التهاب استخوان رخ میدهد. در چنین حالتی دندان به ضربه حساس میشود و فرد حس میکند دندان کمی از حفره خود بیرون آمده است.
حال اگر عفونت از استخوان خارج شود و وارد نسج نرم شود، تورم در آن رخ خواهد داد. در این حالت، عفونت در یک ناحیه متمرکز نیست و چرکی هم وجود ندارد. به چنین حالتی سلولیت، گفته میشود.
اما اگر عفونت در یک محل متمرکز بماند و چرک هم ایجاد شود، آبسه تشکیل خواهد شد. آبسه ممکن است به عضلات فشار وارد کند و بیمار نتواند دهانش را به راحتی باز کند.
علایم عفونت دندان
علایم موضعی عفونت دندان شامل: درد هنگام جویدن غذا، التهاب، قرمزی، حساسیت دندان به گرما و سرما و سخت باز شدن دهان است.
علایم عمومی عفونت دندان شامل: تب، میزان نبض و تنفس بالا و التهاب غدد لنفاوی موضعی است. البته بسته به میزان پیشرفت عفونت، بعضی علامتها بیشتر و بعضی علامتها کمتر دیده میشوند.
عفونت هر دندان میتواند مناطق گوناگونی از سر و گردن را درگیر کند که بعضی از آنها خطرناک خواهند بود:
– عفونت دندانهای قدامی فک پایین: میتواند فضای زیر چانه را درگیر کند.
– عفونت دندانهای آسیای فک پایین: میتواند فضای زیر زبان یا زیر فکی را درگیر کند. در این حالت بلع، دشوار خواهد شد و بیمار نمیتواند دهان خود را به راحتی باز کند.
– عفونت دندانهای قدامی فک بالا (به خصوص اگر ریشه عمیق داشته باشند): میتواند باعث انتشار عفونت به حفره بینی شود.
– عفونت دندانهای نیش فک بالا (به خصوص اگر ریشه بلند داشته باشند): میتواند فضای زیر چشم یا سینوس را درگیر کند.
– عفونت دندانهای آسیای فک بالا: میتواند باعث انتشار عفونت در فضای کام یا گونه شود.
از آنجا که بسیاری از فضاهای سر و گردن با هم مرتبط هستند، انتشار عفونت میتواند از ناحیهای به ناحیه دیگر صورت بگیرد. بهطور مثال، در مواردی در پی عفونتهای دندانی، فضاهای گیجگاهی، حلقی یا بناگوشی هم میتوانند دچار عفونت شوند.
این عفونتها گاهی چنان به مناطق اطراف گسترش پیدا میکنند که خطر بسته شدن راههای هوایی فرد بیمار به وجود میآید. در این صورت بیمار باید در بیمارستان در قسمت آیسییو بستری شود تا از باز ماندن راههای هوایی فرد و جلوگیری از خفگی او اطمینان حاصل شود.
گسترش عفونتهای با منشا دندانی، در موارد نادری حتی سبب ایجاد آبسههای مغزی و گاه مننژیت نیز میشود. پس مهم است که جدی گرفته شود.
درمان عفونت دندان
هدف اصلی از درمان، خارج کردن منبع عفونت است.
در اغلب موارد با کشیدن دندان عفونی، عامل مولد از بین خواهد رفت.
اگر آبسه تشکیل شده باشد، برش محل آبسه و تخلیه چرک، ضروری خواهد بود. تخلیه چرک آبسه گاهی هم به کمک عصبکشی دندان انجام میگیرد و عوامل عفونی از اتاقک عصب خارج خواهند شد.
قسمت بعدی درمان، بالا بردن قدرت دفاعی بیمار است. آنتیبیوتیک مناسب، استراحت کافی، رساندن مایعات به بیمار، داروهای ضددرد و دهانشویههای مناسب میتوانند دفاع شخص را بالا ببرند.
در نهایت باید گفت که بهداشت خوب دهان و ترمیم سریع پوسیدگیها، تا حد زیادی خطر ابتلا به عفونتهای دندانی را کم میکند.
پس، مساله بهداشت و درمان مشکلات حفره دهان را جدی بگیریم.