قضات مراقبت کنند جامعه به کروناهای مجرمانه مبتلا نشود

به گزارش مهر، اولین جلسه شورای رؤسای کل دادگستری و دادستان‌های مراکز استان‌ها در سال جدید، به صورت ویدئو کنفرانس، به ریاست آیت الله رئیسی، رئیس دستگاه قضا و با حضور اعضای شورای عالی قوه قضائیه امروز برگزار شد.

آیت الله رئیسی در ابتدای این جلسه با عرض تبریک سال جدید و اعیاد شعبانیه و ولادت حضرت ولیعصر (عج)، شب نیمه شعبان را با توجه به اعمال آن، شبی مهم برای ورود به ضیافت الهی و لیله‌القدر دانست و اظهار کرد: بدون تردید برکات امشب، برکات بی نظیری است که خداوند به ما و ملت بزرگ ما و بشریت مرحمت کرده و خواهد کرد.

وی تصریح کرد: در این بلیه‌ای که وارد شده و ویروس منحوس کرونا، قطعاً در کنار اقدامات بسیار ارزشمند مجاهدان عرصه سلامت، دعا و نیایش به درگاه حضرت حق به ویژه در امشب و فردا شب و این لیالی و ایام بسیار مغتنم خواهد بود.

رئیس قوه قضائیه ابراز امیدواری کرد که همگان مشمول عطایای الهی در شب نیمه شعبان شوند و از مهمترین آن‌ها را غفران، توفیق برای گره گشایی از کار مردم و انجام وظیفه عنوان کرد.

آیت الله رئیسی با تقدیر صمیمانه از اقدامات مجاهدانه همه همکاران در سراسر کشور در سال گذشته و به ویژه در ماه‌های پایانی سال، تصریح کرد: خصوصاً نسبت به رسیدگی به پرونده‌های معوقه و مسن و کثیرالشاکی هم در تهران و هم در مراکز استان‌ها، همت ارزشمندی شد.

رئیس قوه قضائیه به رؤسای کل دادگستری‌ها تاکید کرد که مراتب تشکر وی را به قضات ابلاغ کنند.

وی با اشاره به زحمات مضاعفی که قضات و کارکنان مجموعه قضائی با وجود شیوع ویروس کرونا متحمل شدند، گفت: همکاران ما ضمن اینکه عرصه خدمت را ترک نکردند، تلاش کردند پرونده‌ها را رسیدگی نمایند. بعضاً هم ابتلاهایی برایشان پیدا شد؛ ولی تلاش کردند که ضمن اینکه وظایف را انجام می‌دهند، پروتکل‌های لازمی که ستاد ملی مقابله با کرونا و ستادهای استانی داشتند، رعایت شود.

آیت الله رئیسی با تاکید بر اینکه در ادامه راه هم همکاری‌ها با ستاد ملی مقابله با کرونا ضرورت دارد، ادامه داد: باید اجتماعات ایجاد نشود و تا بشود هم دادرسی صورت گیرد و هم چارچوب‌ها و پروتکل‌های لازم در این رابطه رعایت گردد.

رئیس قوه قضائیه با اشاره به اینکه کرونا محدودیت ایجاد می‌کند؛ اما به هیچ عنوان در مسیر تحول نمی‌تواند مانعی باشد، با تأیید محدودیت‌های که این ویروس ایجاد کرده است، اظهار کرد: اینگونه حوادث و مسائل نباید هیچ مانعی برای مسیر تحول در دستگاه قضائی ایجاد کند.

وی در ادامه با اشاره به فرصت‌هایی که کرونا می‌تواند برای قوه قضائیه ایجاد کند، در این زمینه به توسعه دادرسی الکترونیک اشاره کرد و گفت: در این زمینه روندی تاکنون وجود داشته که باید تسریع شود و همه در این زمینه مشارکت کنند و دنبال شکل گیری یک دستگاه قضائی هوشمند باشند.

رئیس قوه قضائیه استفاده از ظرفیت‌های قانونی برای دادرسی‌های غیرحضوری و فرهنگسازی در مورد آن را به عنوان فرصت دیگر مورد اشاره قرار داد و بیان داشت: در این زمینه دستورالعملی ظرف چند روز آینده ابلاغ خواهد شد که معاون اول قوه قضائیه زحمت تهیه آن را متقبل شده و جمع بندی آن در ستاد قوه قضائیه صورت گرفته است.

حبس زدایی و غربالگری زندان‌ها و فعال کردن نهادهایی که در قانون به آن‌ها اشاره شده، نکات دیگری بود که آیت الله رئیسی به عنوان فرصت به آن اشاره و بر بازنگری به وضعیت زندان‌ها تاکید کرد.

وی با تاکید بر اینکه حفظ سلامت اصحاب دعوی و ارباب رجوع و همکاران به ویژه در دادسراها و دادگاه‌های سراسر کشور که خط مقدم برخورد با مسائل هستند، برای ما اهمیت دارد، گفت: حتماً پروتکل‌ها و باید و نبایدهایی که در این رابطه برای دادرسی وجود دارد، کاملاً رعایت شود.

رئیس قوه قضائیه در بخش دیگری از اظهاراتش سه نکته محوری کرامت، مبارزه با فساد و تلاش و همکاری با همه بخش‌ها برای رفع موانع تولید را به عنوان اولویت‌های سال جدید عنوان کرد.

آیت الله رئیسی در تبیین موضوع کرامت افزود: رسیدگی، پیگیری و بررسی مسائل با حفظ کرامت نسبت به قضات و همکاران، اصحاب دعوی، ارباب رجوع، متهم و همه کسانی که به نحوی با عدلیه و سازمان‌های وابسته به قوه قضائیه سروکار دارند، یک امر بسیار مهم است.

وی با اشاره به دستورالعمل ابلاغ شده در این زمینه بر تبیین و بکارگیری آن در بخش‌های قوه قضائیه تاکید کرد و افزود: برای اینکه اسمی در رابطه با بخشنامه باشد این کار را انجام ندادیم و دلیل ابلاغ آن این بود که واقعاً در تمام بخش‌ها و اجزای قوه قضائیه اجرایی شود.

رئیس قوه قضائیه در رابطه با مبارزه با فساد از آن به عنوان نکته‌ای محوری و دارای اولویت در دستگاه قضا یاد کرد و گفت: بر سلامت دستگاه قضائی و سازمان‌های وابسته همواره تاکید شده و تداوم این سلامت و مبارزه بی امان با فساد باز هم مورد تاکید خواهد بود.

آیت الله رئیسی با بیان اینکه هم بسترهای فسادزا باید اصلاح شود و هم باید با مفسدین برخورد شود، تاکید کرد که در حوزه نظارت و قضاوت تلاش شود که مبارزه با فساد به عنوان یک نکته محوری در سال جدید مورد توجه قرار گیرد.

وی با اشاره به تلاش و همکاری با همه بخش‌ها برای رفع موانع تولید به عنوان محور سوم، یادآور شد: اگر موانع تولید رفع شود، تولید رونق و جهش می‌یابد و شعار سال تحقق پیدا می‌کند.

رئیس قوه قضائیه از قاچاق، وارادات بی رویه، بروکراسی اداری پیچیده‌ی موجب زحمت کارآفرینان و سرمایه گذاران، فساد اقتصادی و رشوه به عنوان موانع جدی تولید عنوان کرد و گفت: این موارد چوبی لای چرخ تولید است که باید برداشته شود تا تولید رونق و جهش یابد.

آیت الله رئیسی با بیان اینکه سیاست ما این است که دستگاه قضائی، دستگاهی فعال باشد و با مسائل به صورت منفعل برخورد نکند، ادامه داد: باید از حوزه منتظر دادخواست شدن مقداری خارج شد و به یک اقدام ایجابی گسترش عدل که قانون اساسی بر آن تاکید دارد، دست زد.

وی با تاکید بر اینکه باید دادخواست محوری به گسترش عدل با اقداماتی که طبیعتاً در این رابطه باید قوه قضائیه انجام دهد، تبدیل شود، اظهار کرد: در تحول باید با توجه و نگاه به مردم و مشارکت آن‌ها از یک رویکردهای سنتی به رویکرد فناورانه و آنچه که دادرسی الکترونیک و دستگاه قضائی هوشمند را رقم بزند، حرکت کنیم.

رئیس قوه قضائیه ادامه داد: در دستورالعملی که در رابطه با توجه به مردم و نقش دادن به مردم و نهادهای مردمی ابلاغ شد، همه بخش‌ها در دستگاه قضائی تلاش کنند از این موقعیت و ظرفیت در جهت انجام وظایف استفاده کنند.

آیت الله رئیسی در ادامه، احیای حقوق عامه را به عنوان مأموریت قوه قضائیه مورد اشاره قرار داد و گفت: در رابطه با حقوق عامه بخش‌های مختلفی در قوه قضائیه مسئولیت دارند و مطابق قانون اساسی احیای حقوق عامه با قوه قضائیه است.

وی با بیان اینکه موارد روشن از حقوق عامه باید مورد پیگیری قرار گیرد، تصریح کرد: انحصارگری و عدم شفافیت از موانع حقوق عامه است و باید در جای خودش دنبال شود و مسئولیت آن هم با دادستانی کل کشور، سازمان بازرسی، معاونت پیشگیری از وقوع جرم و دادستان‌ها در سراسر کشور است.

رئیس قوه قضائیه با اشاره به جنبه سلبی و ایجابی احیای حقوق عامه مطابق با اصل گسترش عدل و آزادی‌های مشروع ادامه داد: برخورد با کسی که مانع آزادی‌های مشروع مردم می‌شود، در حوزه سلبی و از سوی دیگر جنبه ایجابی قضیه، نکاتی است که مورد توجه است و بخش‌های پژوهشی و اجرایی در این رابطه کار کنند و در این زمینه چارچوب‌هایی هست که در قانون اساسی و فرمایشات مقام معظم رهبری مورد تاکید قرار گرفته است.

آیت الله رئیسی ادامه داد: حتی حقوقی از مردم که امروز استکبار جهانی به صورت ظالمانه ضایع می‌کند، باید از سوی بخش بین الملل قوه قضائیه پیگیری و به دنبال احیای این حقوق مردم باشیم.

وی به موضوع نظارت و تقویت آن اشاره کرد و افزود: تقویت نظارت درون قوه‌ای و برون قوه‌ای مورد تاکید است. دیوان عالی کشور نظارت پیشگیرانه در جهت اتقان آرا داشته باشد و باید در سال جاری در این جهت یک گام به جلو برداشته شود.

رئیس قوه قضائیه افزود: نظارت بیشتر و دقیق‌تر بر عملکرد درون دستگاه بوسیله متولیان و در بیرون دستگاه هم بوسیله سازمان بازرسی صورت گیرد و باید نظارت پیشگیرانه تقویت شود؛ چراکه می‌تواند جلوی بسیاری از تخلفات را بگیرد.
آیت‌الله رئیسی در جلسه شورای رؤسای کل دادگستری و دادستان‌های مراکز استان‌های سراسر کشور اظهار کرد: ارتقا کرامت مردم در دستگاه قضائی، مبارزه با فساد و تلاش برای رفع موانع تولید سه اولویت دستگاه قضا در سال ۹۹ خواهد بود.

رئیس قوه قضائیه با تاکید بر اینکه گسترش عدل راهبرد فعالانه دستگاه قضاست، خطاب رؤسای کل دادگستری و دادستان‌های مراکز استان‌های سراسر کشور افزود: برای احیای حقوق مردم، منتظر رسیدن دادخواست و شکایت نمانید و برای رفع فساد، نظارت‌های پیشگیرانه هم درون دستگاه قضائی هم در سطح کشور را توسعه دهید.

رئیس دستگاه قضا تاکید کرد: انحصارگری، عدم وجود رقابت و عدم شفافیت از موانع فراگیر احقاق حقوق عامه در کشور است که باید دادستان‌ها درجهت رفع آن اقدام کنند.

آیت‌الله رئیسی به دادستان‌ها و قضات، تاکید کرد مراقبت کنند، جامعه به کروناهای مجرمانه مبتلا نشود.

وی افزود: بعد از شناسایی مبتلایان به کروناهای اقتصادی اخلاقی و اجتماعی، اولاً مراقبت کنید خودتان مبتلا نشوید سپس علت‌یابی کنید و برای درمان، حکم صادر کنید. در پایان هم بر دوران نقاهت مجرم و برای بازگشت او به جامعه نظارت کنید.

رئیس قوه قضائیه افزود: نظارت بیشتر و دقیق‌تر بر عملکرد درون دستگاه بوسیله متولیان و در بیرون دستگاه هم بوسیله سازمان بازرسی صورت گیرد و باید نظارت پیشگیرانه تقویت شود؛ چراکه می‌تواند جلوی بسیاری از تخلفات را بگیرد.
آیت‌الله رئیسی اضافه کرد: در مورد پیشگیری از وقوع جرم، در ادوار گذشته سازوکاری ایجاد شده است؛ اما باید به صورت جدی دنبال شود تا آمار ورود پرونده‌ها کاهش یابد. کانون شکل گیری وقوع جرم با توجه به اطلس جغرافیایی جرم باید دنبال شود تا تولید جرم نداشته باشیم. لذا در این رابطه دبیرخانه شورای عالی پیشگیری از وقوع جرم باید فعال شود.

وی با تاکید بر فعال شدن دبیرخانه شورای عالی پیشگیری از وقوع جرم برای دنبال کردن مسائل اجتماعی، اقتصادی و فرهنگیِ پساکرونا گفت: اگر به این موضوع توجه نشود، تبدیل به آسیب اجتماعی و در نهایت جرم می‌شود. لذا همه ابعاد پساکرونا باید به صورت پیشگیرانه مورد بحث قرار گیرد و برخورد با این قضیه نباید منفعلانه باشد.

رئیس قوه قضائیه با بیان اینکه یکی از وظایف قوه قضائیه که در قانون اساسی به آن اشاره شده، کشف جرم است، تصریح کرد: این موضوع ایجاب می‌کند یک حرکت برتر و فعال در این رابطه صورت گیرد؛ به نحوی که دادستان‌ها نقش هدایتگری در رابطه با ضابطین داشته باشند و درگیر مسائل غیر مهم نشوند. در این رابطه برخط کردن سامانه‌هایی که کشف جرم را تسهیل می‌کنند و راهنمایی و هدایت ضابطین باید به صورت محوری مورد توجه قرار گیرد.

آیت الله رئیسی با تاکید بر موضوع رسیدگی‌های قضائی اظهار کرد: نهادهایی همچون شوراهای حل اختلاف، میانجیگری و داوری که در قانون تأسیس شده است، باید فعال شوند. این موضوع منجر به کاهش ورودی پرونده‌های می‌شود.

وی در بخش دیگری از سخنانش تصریح کرد: سامانه انتشار آرای قضائی به اتقان آرا و رسیدگی عادلانه کمک می‌کند. ان شاءالله این سامانه فعال‌تر شود.
مسئله اصلاح مجرمان باید به صورت جدی در دستور کار قرار گیرد

رئیس قوه قضائیه ادامه داد: مسئله اصلاح مجرمان باید به صورت جدی در دستور کار قرار گیرد. زندانیان بخشی از مجرمین هستند و اینکه این موضوع به صورت اداره کل در گوشه سازمان زندان‌ها باشد، کافی نیست. موضوع اصلاح مجرمان در قانون اساسی به عنوان یکی از وظایف قوه قضائیه آمده است؛ لذا باید سازوکارهایی در رابطه با اصلاح کسانی که مجرم هستند، ایجاد کنیم. مسئله کاهش جرم و جنایت و همچنین جامعه سالم مبتنی بر این است که جرم و جنایت در جامعه در حداقل ممکن باشد؛ بنابراین اصلاح مجرمان نه فقط در گوشه‌ای در سازمان زندان‌ها بلکه این مسئله باید احیا شود و این در حالی است که آئین نامه و سازوکاری تاکنون برای آن نداشته‌ایم.

در این نشست رؤسای کل دادگستری‌ها و دادستان‌های استان‌های کرمان، آذربایجان شرقی، اصفهان، همدان، خراسان جنوبی، گیلان، اردبیل، خراسان رضوی، البرز، قم، فارس، کرمانشاه، خوزستان، خراسان شمالی، گلستان، مرکزی، لرستان، آذربایجان غربی، کهکیلویه و بویراحمد و سمنان به ارائه گزارش عملکرد خود و طرح مسائل مهم قضائی استان خود پرداختند.

آیت الله رئیسی در ادامه با بیان اینکه علاج کرونا نیازمند اقدامات بهداشتی و درمانی است، گفت: در مورد کسانی که مبتلا به کرونای اخلاقی و اجتماعی می‌شوند، باید کادر آشنا و متخصص، این افراد را درمان کنند. این کادر باید علت کرونا (علت جرم، علت فساد اقتصادی و رشوه) را بشناسد و درمان کند و بر دوره نقاهت نظارت داشته باشد. کروناهای اقتصادی و اجتماعی و فرهنگی باید درمان شود؛ چون ممکن است جامعه مبتلا به فساد و آلودگی شود؛ لذا دادستان‌ها، قضات و رؤسای دادگستری‌ها همواره باید این موضوع را رصد کنند تا جامعه مبتلا به اینگونه کرونا نشود.

وی افزود: اگر احکامی صادر و به هر دلیلی اجرا نشده، باید لیست آن مشخص و اعلام شود تا علل آن بررسی گردد. همچنین در مورد بازداشتی‌هایی که قرار بازداشت آن‌ها طولانی شده، باید بررسی و پیگیری صورت گیرد و همچنین غربالگری زندان نیز مورد توجه باشد.

رئیس قوه قضائیه با اشاره به تکالیفی که در قوانین بر عهده قوه قضائیه گذاشته شده است، گفت: در ماده ۲۱ و ۲۲ قانون حداکثر استفاده از توان تولیدی و خدماتی کشور و همچنین در برنامه توسعه ششم احکامی برای قوه قضائیه در نظر گرفته شده است که معاونت راهبردی قوه قضائیه این موضوع را دنبال کرده است؛ بنابراین باید با همه ظرفیت تلاش کنیم که این تکالیف و احکام را اجرایی نمائیم تا حجتی علیه ما نباشد مبنی بر اینکه قانون ما را موظف به امری کرده و انجام نداده‌ایم.