درخواست رییس ایکوم ایران برای تعطیلی موزه‌های کشور
رییس ایکوم ایران از مسوولانِ وزارتخانه میراث فرهنگی، سایر نهادهای دولتی و عمومی و بخش خصوصی دارای فضاهای موزه‌ای در خواست کرد تا در شرایط قرمز، بخش دیداری و حضوری موزه‌ها تعطیل و بر اساس تجربه‌ی گذشته در فضای مجازی فعالیت خود را از سر گیرند.
سید احمد محیط طباطبایی در گفت‌وگو با ایسنا، با اشاره به اعلام ستاد کرونا مبنی بر قرمز شدن ۲۵ استان و تشدید شیوع کرونا در سطح کشور بر اساس اعلامیه‌های وزارت بهداشت و ستاد مبارزه با کرونا می‌گوید: در این شرایط، بهترین راه و شیوه‌ی حضور موزه‌ها در فضای کشور، تعطیلی بازدید حضوری و فیزیکی مخاطبان موزه‌ای در فضای موزه است، خوشبختانه اکنون موزه‌ها تجربه چند ماه فعالیت در فضای مجازی را دارند و این بار با سرعت و تمرین بیشتری می‌توانند مخاطبان خود را در فضای مجازی از آثارشان بهره‌مند کنند.
او با اشاره به آمارِ فوتی‌های ناشی از شیوع کرونا در کشور تا کنون، به برگشتِ و شاید تشدید وضعیت موزه‌ها بدتر از شرایط پایانی کشور در اواخر سال گذشته اشاره می‌کند و می‌افزاید: معتقدم در این شرایط بخش‌های پژوهشی و سایر بخش‌های حفاظتی موزه‌ها باید به شکلی فعال و بر اساس بخشنامه‌های دولت برای دورکاری می‌توانند به فعالیت خود ادامه دهند، اما بازدیدهای حضوری موزه‌ها باید به صورت مجازی ادامه پیدا کند.
وی بهترین شیوه برای حفاظت از مخاطبان موزه‌ای و به خصوص آثار تاریخی و موزه‌ای کشور را فعالیت موزه‌ها در فضای مجازی می‌داند و ادامه می‌دهد: در شرایطی که قرار بر ادامه‌ی فعالیت موزه‌ها در بحرانِ کرونا باشد، آن‌ها باید بر اساس پروتکل‌های حفاظتی ایکوم که توسط بخش حفاظت تهیه شده، فعالیت کنند، این در حالی است که بر اساس آمار و بررسی‌های انجام شده کمتر موزه‌ای توانسته با آن استانداردهای بهداشتی در طول دو ماه و نیم گذشته فعالیت خود را از سر گیرد.
به اعتقاد رییس ایکوم ایران؛ استانداردی که موزه‌های کشور می‌توانند بر اساس آن فعالیت کنند، همان استانداردها و پروتکل‌هایی است که کشورهایی مانند ایتالیا و فرانسه و دیگر کشورها بر آن اساس موزه‌هایشان را فعال می‌کنند.
محیط طباطبایی با اشاره به این‌که بر اساس برخی شرایط، در حالت کلی امکان ایجاد چنین شرایطی شاید در کشور مقدور نبوده است، ادامه می‌دهد: با توجه به این که این نوع باز شدنِ موزه‌ها باید بعد از کاهش و سفید شدن شرایطِ اپیدمی کرونا درکشور رخ دهد، اکنون و در فضای قرمز شهرهای کشور باید فعالیت موزه‌ها نیز متوقف شود.
او با تاکید بر ایجاد برخورد و حضوری سه گانه در موزه‌ها از سوی مخاطبان موزه‌ای، موزه‌داران و آثار تاریخی و لزوم حفاظت از جان آن‌ها در این شرایط، اظهار می‌کند: یک بار دیگر تذکر می‌دهیم که موزه‌ها نگهبان و حافظ میراث طبیعی، هنری و تاریخی کشورند و اصل بر حفاظت آن‌ها استوار است، درشرایط کلی بسیاری از موزه‌ها و کاخ موزه‌ها امکان استریل کردن و استفاده از مواد تمیز کننده را ندارند که این تاثیر منفی روی آثار می‌گذارد، چون آن باید تابع شرایط علمی و استاندارد موزه‌ای خود باشد.
وی از وزارتخانه میراث فرهنگی، سایر نهادهای دولتی و عمومی و بخش خصوصی دارای فضاهای موزه‌ای درخواست می‌کند تا در شرایط قرمز، بخش دیداری و حضوری موزه‌ها تعطیل و با سفید شدن وضعیت بعد از رعایت پروتکل‌های بهداشتی به کار خود به صورت حضوری ادامه دهند.
رییس ایکوم ایران اما درباره‌ی راهکاری که بتواند دل‌نگرانی‌های میراث فرهنگی را از کاهش درآمدهای موزه‌ای برطرف کند، توضیح می‌دهد: مشخص است که درآمد موزه‌ها، از گردشگر و بازدیدهای عمده توسط گروه‌های دانش‌آموزی، دانشجویی و تورهای گردشگر داخلی و خارجی به دست می‌آید، که در حال حاضر همه این بازدیدها متوقف شده‌اند، نه حضور گردشگر خارجی داریم و نه بازدید کننده گروهی از مدارس و دیگر دستگاه‌ها؛ بنابراین برای ایجاد درامد نیاز است تا پشتیبانی بخش‌های ذی‌ربط دولتی مانند وزارتخانه و وزارت ارتباطات و … از موزه‌ها انجام شود تا ما بتوانیم بازدید مجازی درامد زا داشته باشیم، یعنی گروه‌ها از طریق فضای مجازی ثبت نام کرده، بلیط خریده و از موزه در فضای مجازی بازدید کنند.
او درآمدزایی از طریق فروش بلیط برای بازدید مجازی موزه‌ها را شاید تنها راه در این شرایط می‌داند و تاکید می‌کند: اجرایی کردن این اقدام به برنامه‌های زیرساختی نیاز دارد که دولت باید در این زمینه کمک کند، موزه‌ها باید در شرایط فعلی و بعد از تجربه چند ماهه گذشته‌ی خود، حضوری فعال در قالبِ مجازی و با استانداردهای مجازی داشته باشند.
به اعتقاد وی؛ نبود این زیر ساخت‌ها، ناشی از کم‌کاری موزه‌ها نیست و نیاز به پشتیبانی، زمینه‌سازی و بسترسازی توسط نهادهای زیربط دولتی دارد.
محیط طباطبایی تجربه نوروز ۱۳۹۹ را بسیار خوب ارزیابی می‌کند و می‌گوید: مردم از بازدیدهای مجازی و پخش زنده و معرفی هر روزه موزه‌ها در فضای اینستاگرام در ان زمان استقبال کردند، در روز جهانی موزه نیز بیش از ۸۰ موزه برای فعالیت در این زمینه تقدیر شدند، در واقع مردم احساس خوشایندی به این کار داشتند و موزه‌داران نیز خود را مثبت و موثر در فضای کرونا و قرنطینه می‌دیدند.
