لزوم ورود اتحادیه تهیهکنندگان به اختلافات صاحبان آثار و پلتفرمها/ از این پس هر فیلمی را نباید اکران کرد
سیدجمال ساداتیان معتقد است سینمای ایران پس از کرونا باید در اکران فیلمها حساسیت بیشتری به خرج دهد و لزوما هر فیلمی که ساخته میشود، مناسب اکران نیست.
سیدجمال ساداتیان (تهیهکننده سینما) با اشاره به انباشت فیلمهایی که اکران نشدهاند و خطر از دست رفتن سرمایههای سینما گفت: این موضوع تبدیل به یک معضل جدی برای سینمای ایران شده است. تعداد زیادی فیلم از سال گذشته باقی مانده که اکران نشدهاند و امسال هم اگرچه تولید فیلم کمتر اتفاق افتاده اما بازهم آثار متعددی در حال ساخت است که به تعداد فیلمهایی که منتظر اکران هستند، اضافه میکند.
وی افزود: اگرچه شیوع کرونا با تمام معایبش یک مزیت را به سینمای ایران معرفی کرد و آن اکران آنلاین است اما به نظرم باید برنامهریزیای صورت بگیرد تا فیلمهایی که ظرفیت جذب مخاطب دارند در سالنهای سینما نمایش داده شوند و فیلمهایی که مناسب اکران آنلاین هستند، در پلتفرمهای پخش فیلم اکران شوند. VODها الان شرایط خوبی دارند و از لحاظ جذب مخاطب خوب عمل کردهاند. باید از این ظرفیت استفاده شود و بخش اعظمی از آثار تولید شده در این سامانهها اکران شوند.
ساداتیان در ادامه گفت: اگر امروز بخواهیم فیلمی اکران کنیم دیگر نباید مانند گذشته عمل کنیم. اگر قرار باشد مثل قبل ۱۰ – ۱۲ تا فیلم در سینماها اکران کنیم و هیچ کدام هم مخاطب نداشته باشد، این یک فرصتسوزی است. VODها یک امکان و پیشنهاد تازه هستند تا آثاری که مخاطب کمتری دارند و یا اساسا مخاطب هدف آنها در درازمدت شکل میگیرد، در همان قالب اکران شوند. در نمونههای خارجی هم تجربه استفاده از VOD موفقیتآمیز بوده است. مگر در آمریکا تمام فیلمهای ساخته شده؛ به سینماها میآیند؟ بخش اعظمی از آنها در VODها پخش میشوند. انشاالله بعد از پایان کرونا مردم نیاز به تغییر ذائقه و تنوع دارند و حتما باید آثاری در سینماها اکران شود که بتواند مخاطب را راضی کند. در این میان یکی از جاهایی که میتواند به حال خوب مردم کمک کند سالنهای سینما و نمایش فیلمهای خوب است. یعنی سالن سینما با اکران فیلم با کیفیت رونق میگیرد. برای همین معتقدم بعد از کنترل شرایط ویروس کرونا اگر فیلمهای خوب و با کیفیت اکران کنیم بازهم سینما رونق میگیرد و میتواند از رکود خارج شود.
این تهیهکننده سینما با اشاره به نقصها و معایب اکران آنلاین و نبود نظارت بر دانلود غیرقانونی فیلمها گفت: شاید در این زمینه پلتفرمها چندان مقصر نباشد بلکه باید ساز و کار حقوقی و قضایی مناسبی برای مبارزه با قاچاق فیلم شکل بگیرد. باید سیستمهایی ایجاد شود تا کسانی که دانلود غیرقانونی و قاچاق فیلم میکنند، ردیابی شوند و از طرفی مجازاتهایی مناسب با جرم در نظر بگیریم. با قانونی که الان وجود دارد نمیتوان نسبت به بازدارندگی آن امیدوار بود.
وی با اشاره به مشکلاتی که از ناحیه پلتفرمها در نحوه خرید فیلمها و قراردادها ایجاد میشود و انحصار در این حوزه گفت: اتحادیه تهیهکنندگان و شورای مرکزی این اتحادیه باید نقش خودش را در این موضوع ایفا کند. باید نقطه نظرات و شکایتهای تهیهکنندگان را دریافت کند و با صاحبان پلتفرمها جلسه بگذارد و به یک سازوکاری برای نحوه قراردادها دست پیدا کنند. اینکه تهیهکنندگان به صورت تک نفره با این پلتفرمها وارد مذاکره شوند امر پسندیدهای نیست. کارکرد صنوف همین است. صنوف تشکیل میشود تا رابط بین اعضای صنف و مصرفکنندهها باشند. در این زمینه به نظرم اتحادیه تهیهکنندگان کمکاری کرده است و باید درد دل تهیهکنندگان را بشنوند و برای معضلات آن راهحلی پیدا کنند. اگر امروز شاهد انحصار در زمینه پلتفرمهای پخش فیلم هستیم به دلیل کم کاری باقی پلتفرمهاست که از رده خارج شدند. در ابتدا ۱۲ پلتفرم فعالیت میکردند و الان ۱۰ تای آنها دیگر کار نمیکنند. البته به تازگی باخبر شدم قرار است برخی از تهیهکنندگان در زمینه راهاندازی پلتفرمهای جدید کارهایی انجام دهند که به نظرم اتفاق خوبی است و باعث ایجاد رقابت در این عرصه میشود. ایجاد فضای رقابتی بین پلتفرمها باعث بروز ابتکارهای جدید میشود که حاصلش برای سینمای ایران مفید خواهد بود.
ساداتیان که در هیات انتخاب فیلم ایرانی برای حضور در جایزه اسکار نیز حضور داشته؛ در پاسخ به این شایعات که این هیات برخی از فیلمها را برای بررسی انتخاب نکرده است، گفت: انتخاب فیلم برای اسکار تابع دو آییننامه است. یکی آییننامه خارجی و بینالمللی است که از سوی آکادمی اسکار اعلام میشود و شرایط فیلمها برای حضور در این رویداد را توضیح داده است؛ ازجمله اکران فیلم در کشور متقاضی و داشتن پخشکننده مطرح بینالمللی و سال ساخت و… که باید آثاری که انتخاب میشوند این شرایط را داشته باشند. فیلمهایی که برخی از رسانهها از آنها اسم میبرند و میگویند در شورا رد شده است اصلا این شرایط را نداشتند. فیلمها اصلا اکران داخلی نداشتند یعنی باید مثل فیلم «خورشید» و یا «درخت گردو» که یک هفته اکران شدند این کار را انجام میدادند تا بعد در شورا پیرامون حضور آن صحبت کرد. در واقع ارادهای از سوی این فیلمها برای تکمیل کردن شرایط حضورشان وجود نداشت که بخواهیم درباره چرایی انتخاب نشدنش صحبت کنیم. از طرفی هیات انتخاب فیلمهای ایرانی به علاوه آییننامه اسکار یکسری مولفهها را بر اساس یک آیین نامه داخلی باید در نظر بگیرد. برای همین این هیات تمامی آثار واجد شرایط را تماشا میکنند و به جمعبندی میرسند و بر اساس ویژگیهایی که دارند امتیازهایی را دریافت میکنند. بعضی فیلمها تهیهکننده خارجی دارند، همچنین حضور موفق در جشنوارههای بینالمللی و داشتن پخشکننده معتبر بینالمللی هم جزو فاکتورهای مهم برای انتخاب فیلم برای اسکار است. ضمن اینکه قصه فیلم، مضمون و جهانشمول بودن داستان آن برای معرفی به این آکادمی مهم است. در مجموع این شرایط و نظرات، اعضای هیات انتخاب فیلم برای اسکار برای امسال فیلم «خورشید» آقای مجیدی را انتخاب کردند.