همتی: رییس‌ جمهور باید اقتصاددان باشد/ سیاستمداران به مرخصی بروند

نامزد سیزدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری، انتخاب رییس‌جمهوری اقتصاددان برای اصلاحات اقتصادی را مفید دانست و گفت: در سالهای گذشته همواره سیاستمداران بر اقتصاد کشور تصمیم می‌گرفتند و در نتیجه شرایط موجود را شاهد هستیم بنابراین باید در دوره‌ای به سیاستمداران مرخصی دهیم. به گزارش ایرنا، «عبدالناصر همتی» در گفت‌وگویی اظهار کرد: در حال حاضر جایگاه اقتصادی ایران و شرایط معیشت در موقعیتی نیست که بگوییم در تراز فداکاری، تلاش و ایثارگری مردم باشد ما حتما باید شرایط را تغییر دهیم. نامزد انتخابات ریاست‌جمهوری افزود: علت اصلی نامزدی من در انتخابات ریاست جمهوری هم با توجه به تخصص و گذشته کاری که دارم این است فکر می‌کنم می‌توانم این مسیر را اصلاح کنم. همتی گفت: ما یک اشکال ساختاری داریم حکمرانی اشتباه اقتصادی طی چند دهه گذشته منجر شده از روند نامطلوب متغیرهای کلان اقتصادی مواجه باشیم. یکی از این روندها، سرمایه‌گذاری است. تا زمانی که سرمایه‌گذاری در کشور توسعه نیابد بقیه متغیرهای کلان از جمله تولید و رشد اقتصادی دچار مشکل می‌شود. وی ادامه داد: بررسی‌ها نشان می‌دهد که سرمایه‌گذاری سرانه از سال ۸۲ تا ۱۴۰۰ (در ۱۸ سال گذشته) تقریبا تغییر نکرده، در حالی که در کشور ترکیه که همسایه ماست در این دوره ۲.۵ برابر شده است. بنابراین یکی از مسائل مهم در تولید سرمایه‌گذاری است. همتی گفت: موضوع دیگر بهره‌وری است. در برنامه بلندمدتی که برای کشور پیش‌بینی شد بنا بر این بود بخش قابل توجه رشد اقتصادی هشت درصدی از بهره‌وری باشد اما متاسفانه نه تنها رشد نداشت بلکه منفی هم بوده است و اینها موجب شده رشد اقتصادی با مشکل مواجه شود. وی اظهار کرد: نوسانات ناشی از تحریم و اثری که بر درآمد اصلی که همان نفت است داشته، موجب شده در برخی مواقع رشد اقتصادی نوسانات زیادی بین منفی ۶ تا مثبت ۱۲ درصد داشته باشد و مجموعه این عوامل باعث شده در سه دهه گذشته میانگین رشد اقتصادی ۳ درصد باشد. نامزد ریاست جمهوری افزود: در یک دهه گذشته که عمدتا با تحریم مواجه بودیم و نوسانات درآمد شدید شد. میانگین رشد اقتصادی نیم درصد بود و به طور میانگین طی ۱۰ سال تنها ۵ درصد رشد اقتصادی داشته‌ایم در حالیکه کشورها رشد سه، چهار و پنج درصدی در سال داشتند و در ۱۰ سال حداقل اقتصاد ۳۰ تا ۴۰ درصد رشد داشته است. همتی بیان کرد: شاخص‌های پولی ما نیز به دلیل ساختار و حکمرانی غلط میانگین تورم سالیانه نیز بین ۲۰ درصد رشد داشته است. نقدینگی نیز در سه دهه گذشته سالی ۲۷ درصد رشد نقدینگی داشتیم و هر سه سال نقدینگی نسبت به دوره قبل دو برابر شده است. وی تاکید کرد: ما خیلی زمان نداریم باید این شرایط را اصلاح کنیم مردم به سمت فقر مطلق شدید می‌روند. اقشار مختلف در روستاها، حاشیه شهرها زندگی سخت دارند و ما مسوول هستیم و باید این متغیرهای کلان را اصلاح کنیم. وقتی تورم سنگین باشد توزیع درآمد به سمت طبقات با درآمدهای متغیر می‌رود و افراد با حقوق اندک روز به روز فقیرتر می‌شوند. نامزد انتخابات تصری کرد: توزیع درآمد در کشور نامناسب است و ابزارهای اصلاح این توزیع درآمد همچون یارانه ۴۵ هزار تومان پرداخت می‌شود و باید این موارد اصلاح شود. وی تاکید کرد: معتقدم اگر فردی چهار سال فرصت داشته باشد می‌تواند اصلاحات اقتصادی را انجام دهد و جلوی فساد را بگیرد. ساختار اقتصادی ما رانت خیز و فساد خیز است. همتی با بیان اینکه باید جلوی این اشتباه اقتصادی را بگیریم گفت: در طول مدت‌های گذشته همواره سیاستمداران بر اقتصاد کشور تصمیم می‌گرفتند و در نتیجه شرایط موجود را شاهد هستیم. برای اصلاحات اقتصادی رییس جمهور باید اقتصاددان باشد و دوره‌ای به سیاستمداران مرخصی دهیم. وی افزود: باید سیاستزدگی که در کشور وجود دارد و پاشنه آشیل اقتصاد کشور است را چهار سال کنار بگذاریم و روند اقتصاد را به جایی برسانیم که برای مردم پاسخگو باشیم. لازمه آن این است که رییس جمهور، بینش اقتصادی داشته باشد و بتواند شرایط را برای اقدامات موثر و مفید مهیا کند. نامزد انتخابات ریاست جمهوری درباره برنامه‌های تولید خود گفت: رشد تولید بحث مهمی است و باید از زوایای مختلف به آن نگاه کرد مهمترین مساله تولید این است که دولت باید پای خود را از گلوی بخش خصوصی بردارد. وی افزود: وظیفه دولت سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌هاست و سرمایه‌گذاری در بخش‌های مولد را به بخش خصوصی واگذار کند و بخش خصوصی فعال شود و لازمه آن این است که بخش خصوصی اطمینان از شرایط اقتصادی و اجتماعی کشور داشته باشد و نااطمینانی در اقتصاد نباشد. همتی گفت: وقتی تصمیم به سرمایه‌گذاری می کنیم نیاز به زمان داریم که نتیجه حاصل شود، وقتی اقتصاد پیش‌بینی ناپذیر باشد و سرمایه‌گذار دورنمای پنج سال آینده را نبیند طبیعی است که سرمایه‌ خود را به جایی می‌برد که زود نتیجه بگیرد به سمت سفته بازی و سوداگری می‌رود. وی افزود: ما باید عواملی که باعث نااطمینانی و پیش‌بینی ناپذیر بودن اقتصاد می‌شود را از بین ببریم. این نیز راهکار دارد یکی قیمت‌گذاری دستوری است و باید آن را از بین ببریم. نامزد ریاست جمهوری تاکید کرد: قیمت‌گذاری دستوری در اقتصاد معنا ندارد، اقتصاد باید رقابتی و فاقد انحصار باشد و دغدغه دولت باید در حوزه‌هایی باشد که به سلامت، آموزش و محرومیت‌زدایی بپردازد. وی تاکید کرد: باید زنجیره تولید را به طور جدی مورد توجه قرار دهیم، الان زنجیره مفقوده داریم بخشی به واردات وابسته است و می‌توانیم به تدریج منتقل کنیم و به نحوی حرکت کنیم که به سمت بیش از ۵۰ درصد تولید داخل باشد و با برطرف شدن این زنجیره حداقل پنج درصد در سال رشد اقتصادی داشته باشیم.   همتی ادامه داد: بخش خدمات ۵۵ درصد ارزش افزوده کشور را به خود اختصاص داده که در دوره کرونا و تحریم آسیب دید و این سهم ۵۵ درصدی حداقل است و پتانسیل ما در این بخش بالاست و برخی کشورها به ۷۰ تا ۸۰ درصد رسیده‌اند و ما باید در این زمینه اقدامات لازم را انجام دهیم.  وی تصریح کرد: می‌توان با زنجیره تولید، ایجاد اطمینان در بخش تولید و رفع موانع تولید همچون بیمه، مالیات در تولید موفق بود.   با کنترل تورم بازدهی تولید قابل قبول می‌شود  نامزد ریاست جمهوری درخصوص کنترل تورم گفت: معتقدم که هم باید رشد اقتصادی را مورد توجه قرار دهیم و همزمان تورم را کنترل کنیم. چون اگر تورم وجود داشته باشد رشد صورت نمی‌گیرد چون تورم سوداگری را تشدید می‌کند.   وی اظهارداشت: برای کنترل تورم مهمترین بحث نقدینگی است و بخشی از نقدینگی به رابطه دولت و بانک مرکزی برمی‌گردد ظاهرا بودجه دولت کسری ندارد اما در عمل اینگونه نیست و به صورت‌های مختلف بر پایه پولی فشار می‌آید.   همتی افزود: وقتی می‌گوییم میانگین پایه پولی طی سه دهه گذشته ۲۰ درصد بوده یعنی حداقل پایه پولی ۲۰ درصد رشد داشته و این رشد به دلیل چاپ پول بانک مرکزی بوده است و این بانک در شرایطی پول چاپ می‌کند که دولت می‌خواهد.   وی گفت: اگر بتوانیم تورم را کنترل کنیم بازدهی تولید قابل قبول می‌شود، هم موانع رشد تولید را برطرف کنیم و همچنین باید کنترل نقدینگی و تورم را داشته باشیم که جامعه به سمت رشد حقیقی برود.   نامزد ریاست جمهوری گفت: شرایط کشور و نیروهای تحصیلکرد زمینه خوبی ایجاد کرده فضای خوبی را برای کسب و کارهای جدید ایجاد کنیم. این کسب و کارها در دو بخش تولید کالایی و خدمات است و در بخش خدمات، استارتاپ‌ها، کسب و کارهایی که در فضای مجازی فعالیت می‌کنند موفق بودند.   وی افزود: دولت چنانچه در این بخش‌ها سرمایه‌گذاری‌های لازم را انجام دهد و بستر لازم فراهم شود برای نمونه یکی از مشکلات فیلتر کردن است که ضرورتی ندارد مردم با دشواری وارد این مسیر شود و نمی‌دانم چرا اصرار داریم مواردی که سال‌ها آزمون شده و نتیجه نداشته را تداوم بخشیم.   همتی ادامه داد: اگر سرعت اینترنت را افزایش دهیم کسب و کارهای زیادی در فضای مجازی شکل می‌گیرد و مردم می‌توانند از این فضا استفاده کنند. وی درباره تولید کالایی کسب و کارهای جدید نیز گفت: توسعه شرکت‌های کوچک و متوسط بستر خوبی برای سرمایه‌گذاری است و بانک‌ها علاقه دارند به این بخش‌ها وام دهند و اگر بتوانیم در تولید بر صنایع کوچک و متوسط تمرکز کنیم موفق خواهیم بود.   نامزد ریاست جمهوری گفت: اصلاح فضای کسب و کار نیز مهم است و اگر مردم بتوانند به راحتی مجوز فعالیت دریافت کنند اشتغال افزایش می‌یابد.   کارت اعتباری تنها راه افزایش قدرت خرید مردم  وی درباره حمایت از تولید داخل گفت: ما باید به طور جدی بر تولید داخل متمرکز شویم و اینکه واردات در صحنه رقابت با تولیدداخل قرارگیرد و تولید داخل در رقابت نابرابر محصولات خارجی قرار گیرد، تولید داخلی شکل نمی‌گیرد.   همتی با بیان اینکه نرخ ارز، قاچاق و مالیات سه عامل مهم در تولید داخل نقش دارد، گفت: وظیفه سیاستگذار این است که نرخ ارز را به گونه‌ای تنظیم کند که تولید آسیب نبیند.   وی تاکید کرد: ما باید بر بخش تقاضای اقتصاد اقدام جدی داشته باشیم چرا که قدرت خرید مردم به دلیل تورم و فشارهای اقتصادی کم شده و باید این قدرت احیا شود تا تقاضا برای تولید داخل ایجاد شود و تنها راه کارت‌های خرید اعتباری است.   نامزد انتخابات ریاست جمهوری افزود: بانک‌ها باید افرادی که مشکل مالی دارند و نمی‌تواند خرید کند را به تولیدکننده‌ای که نمی‌تواند کالای خود را بفروشد وصل کند و راه آن کارت خرید اعتباری است و این کارت‌ها تنها برای خرید است و نمی‌توان پول نقد دریافت کرد و سیستم آن فراهم شده و هم اکنون یک بانک به صورت آزمایشی آن را انجام می‌دهد. وی ادامه داد: این کارت‌ها کمک می‌کند افراد خرید کنند و منابع نیز در اختیار تولیدکننده قرار می‌گیرد و صرف افزایش تولید می‌شود و اشتغال ایجاد می‌شود و دوباره چرخه خرید ایجاد می‌شود.   نوسانات نرخ ارز ناشی از تحریم ظالمانه بود  همتی درباره برنامه‌های خود برای ثبات نرخ ارز گفت: نوسانات نرخ ارز ناشی از فشار حداکثری و تحریم‌های ظالمانه ترامپ بود و موجب شد منابع درآمدی کشور دچار مشکل شود.   وی افزود: در طول دو دهه گذشته میانگین درآمد ارزی نزدیک ۴۵ میلیارد دلار بود و این در دو سه سال گذشته به یک پنجم و حتی یک ششم شد و فشار را به بازار ارز وارد کرد و آثار روانی نیز برجای گذاشت بنابراین پیش‌بینی پذیر شدن اقتصاد را سخت کرد.   نامزد ریاست جمهوری گفت: حتی به دلیل رشد سریع قیمت ارز، بازارهای سهام، مسکن و حتی قیمت‌ کالاهای اساسی تحت تاثیر قرار گرفتند و مهمترین وظیفه بانک مرکزی این است که نوسانات را کنترل کند  وی تاکید کرد: باید بحث ثبات اقتصاد برقرار شود و نرخ ارز پیش بینی پذیر باشد و این جزو برنامه‌های ماست و اگر نتوانیم این کار را انجام دهیم صادرکننده و تولیدکننده مشکل خواهند داشت. با رفع تحریم‌ها و سینگنال‌های مثبتی که منعکس می‌شود امیدواریم با جدیت این موضوع را پیروی کنیم. بازار سرمایه نقش کلیدی در توسعه اقتصادی دارد  همتی درباره برنامه‌های خود در بازار سرمایه گفت: بازار سرمایه بحث مهمی است و اعتقاد دارم که این بازار باید نقش کلیدی در توسعه اقتصادی داشته باشد و همواره تلاش کردم از این بازار حمایت کنم و مطمئنا این بازار جزو محورهای اصلی دولت من است.   وی اظهارداشت: باید موانعی که نمی‌گذارند بورس شکل بگیرد را برطرف کنیم، بنابراین باید دخالت‌های دستوری را قطع کنیم و هر بازاری که دولت‌ها یا نیروهای سیاسی دخالت  و اظهارنظر کنند بازار سرمایه نابود می‌شود. همتی تاکید کرد: نباید به بازار سرمایه جنبه امنیتی بدهیم، ‌متاسفانه این کار انجام شد و رویکردی خوبی نبود. شاید یکی از دلایل کاهش شاخص دخالت‌ سیاسی بود و افراد پیشنهاد می‌دادند و بر بازار سرمایه تاثیر گذاشت.   وی ادامه داد: من معتقدم بورس نماد بخش واقعی اقتصاد است چون شرکت‌ها در بورس بازدهی آنها برای خرید سرمایه‌گذاران مهم است بنابراین اگر بخش اقتصادی رشد کند بازر مالی نیز رشد می‌کند. باید موانع رسیدن به تعادل در بازار بورس را از بین ببریم و مکانیزم‌هایی ایجاد کنیم که به تعادل کمک کند. نامزد ریاست جمهوری گفت: قوانین بورس خوب است مشکل این است که در مدیریت بورس مداخله‌ای عمل کنیم و این باعث رانت برای عده‌ای می‌شود و باید طرفدار مکانیسم‌هایی باشیم که کارایی بازار را افزایش می‌دهد.  دخالت دولت در بورس صحیح نیست و مشکلاتی را به وجود می‌اورد. وی افزود: بازار سرمایه آینده اقتصاد کشور اگر خوب کار کند و دولت دخالت نکند پتانسیل خوبی برای تامین مالی پروژه‌های اقتصادی باشد.   بازار ارز، بازار عرضه و تقاضاست همتی گفت: سیستمی که در گذشته (۱۵ سال گذشته) در بازار ارز داشتیم اعتقاد داشتیم که نرخ اسمی ارز را ثابت نگه داریم اما هرگاه شوکی وارد شد این ثبات از بین رفت. باید بپذیریم بازار ارز بازار عرضه و تقاضست و وظیفه بانک مرکزی این است که اجازه ندهد نوسان در این بازار اتفاق بیفتد چون نوسان موجب تخریب اقتصاد می‌شود.   وی افزود:  اینکه بانک مرکزی برای حفظ نرخ اسمی ارز، ارزپاشی کند سیاست غلط است. کما اینکه در طول ۱۵ سال منتهی به ۹۷ نزدیک به ۲۸۲ میلیارد دلار ارز مداخله‌ای در بازار تزریق شد و نتیجه آن این شد که ذخایر استراتژیک ارزی را از دست دهیم.   نامزد انتخابات گفت: استراتژی من تقویت ذخایر بانک مرکزی و تعیین نرخ ارز براساس مکانیسم‌های عرضه و تقاضا در بازار است اما با کنترل و نظارت بانک مرکزی که منجر به نوسانات نشود.   وی تاکید کرد: ارز باید تک نرخی شود و از ابتدا با ارز ۴۲۰۰ تومان مخالف بودم و این ارز موجب رانت‌هایی شد و در دولت آینده حتما نرخ تک ارزی را اعمال خواهیم کردم تا نوسانان در بازار ایجاد نشود.   همتی تصریح کرد: ما برمبنای عقلانیت و کارآمدی دولت را اداره خواهیم کرد و هرچه مانع توسعه اقتصادی شود مخالف هستیم، تحریم، FATF مانع است و بسیار مهم است و باید توجه کنیم و اگر حل نشود دچار مشکلات جدی می‌شویم و اجازه دهیم اقتصاد کشور در تعامل با اقتصاد دنیا پایه‌های رشد پایدار را رقم بزند.   وی درباره تعامل با اقتصاد جهان، گفت: ساختار وزارت خارجی ساختاری نیست که دیپلماسی اقتصادی محور باشد و وزرای ما بیشتر سیاسی و دیپلماتیک انتخاب می‌شوند. در حالیکه مردم دنیا سفارتخانه می‌زنند که از کشور به نفع منافع خود بهره‌برداری کنند.   همتی ادامه داد: سفارتخانه‌های آمریکا و چین مرکز بررسی و پیشنهاددادن به مرکز برای سرمایه‌گذاری و بازار جدید است و این باید در وزارتخارجه دیده شود و این ضعف وزارت متبوع است.   نامزد ریاست جمهوری گفت: در ارتباط با کشورهای همسایه پتانسیل خوبی برای صادرات داریم و با توجه به اینکه در امنیت برخی کشورها نقش داریم، فرصت خوبی برای صادرات است.  

وی ادامه داد: صادرات غیر نفتی ما که حدود ۳۷ تا ۳۸ میلیارد دلار است می‌تواند حداقل تا ۵۰ درصد افزایش یابد و به راحتی می‌توان به عراق، افغانستان، آسیای میانه و قفقاز صادرات داشته باشیم. الان جزو بلوک تجاری اوراسیا شدیم و می‌توانیم در این زمینه فعالیت داشته باشیم.   همتی در پایان گفت: در این عرصه مستقل وارد شدم الان در رقابت نابرابر هستم و حجم تخریب‌ها علیه من در فضای مجازی را شاهد هستیم سعی می کنم با مردم ارتباط مستقیم برقرار کنم و به دنبال تخریب فردی حرکت نمی کنم اتهامات به خانواده کذب و دروغ است. وی افزود: محکم ایستاده ام و امیدم به مردم است به خصوص کسانی که قهر کردند اگر مردم دست از قهر بردارند مطمئنم رقبای ما حرفی برای گفتن ندارند مطمئن هستم می‌توانم انزوای بین المللی را از بین برد