یک مرد و چهار زن در ریاض
«اعترافات شهر خدا» ، نام کتابی است که سید مجید حسینی روایت سفر به
عربستانش را در آن نوشته است. نویسنده که علاوه بر به جای اوردن مناسک حج ،
سفری به «ریاض» پایتخت این کشور داشته است.
او خاطرات متن و حاشیه اش از این سفر زیارتی – سیاحتی را با قلمی ساده و گیرا ، به رشته تحریر در آورده است.
متن زیر ، حاشیه نگاری او از بازار طبقه همکف معروف ترین برج عربستان است که گریزی به مقوله چند همسری بین مردان سعودی دارد:
همراه
دوستان در بازار طبقه همکف «برج المملکه» با جیب خالی مشغول پز عالی بودیم
که جلوی بازار یک ماشین وَن ایستاد و چهار زن و تعداد زیادی بچه، همراه یک
خدمتکار سیاهپوست پیاده شدند.
برج المملکه؛نماد ریاض
زن بزرگتری که صورتش زیر روبند پنهان بود جلوتر راه می رفت و الباقی زنها و بچه ها پشت سرش!
من
تعقیب شان کردم تا به یک مغازه لباس فروشی بسیار لوکس رسیدند ؛ وارد شدند.
به محض ورود خدمتکار همراه – مثل تلفن همراه – یک چهار پایه برای زن
بزرگتر گذاشت والباقی زن و بچه ها دورتادور ایستادند.
معلوم بود که زن بزرگتر، زن بزرگ یک مرد پولدار عرب است و سه زن دیگر هم به ترتیب زنان کوچکتر که هر کدام به تعداد لازم بچه دارند.
در
ریاض “رسم چهار زن داشتن” با توجه به وضع اقتصادی مردان حسابی رونق دارد و
این هم یک نمونه از وضع مرسوم خانوادگی بود. زنِ رئیس برای تک تک زنها و
بچه ها لباس انتخاب کرد و مرد خدمتکار آنها را جمع آوری می کرد. مسؤولیت
سایر زن و بچه ها این بود که فقط لباس اندازه شان باشد!
وقتی برای تک
تک حضّار خرید لازم انجام شد، مرد خدمتکار وجه المعامله را که مبلغ بسیار
سنگینی می شد پرداخت کرد و کاروان بی هیچ حاشیه ای از مغازه خارج شده و
سوار ماشین شدند و رفتند.
ما
تقریباً شوک زده شده بودیم از این وضع دمکراتیک حاکم بر سیستم خانوادگی:
زن ارشد تقریباً همه کاره بود و الباقی هم عیال او بودند. زن ، جلوتر میرفت
و به ترتیب قد زن ها و بچه ها پشت سرش، مثل کاروان خانوادگی اردکها که با
جوجه هایشان راه می روند. خلاصه این خرید خانواده عرب ما را کاملاً با وضع
زندگیشان آشنا کرد.
گفته می شود در ریاض زنها حق ندارند بدون یک
مرد در خیابانها راه بروند و از خانه خارج شوند و وضع حجاب هم در خیابانها
بسیار سفت و سخت است اما این ظاهر قضیه است.
بعداً متوجه شدیم که
کمی فراتر از فضای خیابانها، اصلاً فضا شکل دیگری دارد، داخل رستورانها و و
هتلها، همین زن های روبنده دار عرب، کاملاً بدون حجاب ظاهر می شدند، طوری
که فضا با غرب هیچ تفاوتی نمی کند، گویا مردها فقط در خیابانها نامحرمند و
زیر سقف گویا قوانین شرعی عوض می شود!
البته چنین وضعیتی در همه اقشار
برقرار نبود و اقشار مذهبی و معتقد سفت و سخت هم طبیعتاً وجود داشتند ولی
به نظر می رسید در جمعیت 5 میلیون نفری ریاض در اکثریت نباشند!هر چند
هیچگونه امکان آمارگیری وجود نداشت.
البته ناگفته نماند در این جمعیت
بزرگ شهری، کمتر از 20 درصد از مردم تابعیت سعودی داشتند و بیشتر افراد
خارجی بودند که جهت کار به ریاض آمده بودند و بصورت طبیعی به لحاظ فرهنگی
زیر پوست شهر تنوع زیادی وجود داشت که در “ظاهر” به هیچ وجه دیده نمی شد.
