130هزار زن معتاد در کشور
توسعه مراکز موقت ترک اعتیاد زنان نزدیک به 40درصد بیشتر شده، همچنین تعداد سرپناه برای زنان از شش به هشت سرپناه و مراکز اقامتی میان مدت به 16مرکز افزایش پیدا کرده است.همچنین، مشکلات نگهداری زنان معتاد 10برابر بیشتر از مسائل مردان است؛ به‌طوری‌که زنان مراجعه‌کننده به مراکز اقامتی، اغلب آسیب‌دیده هستند و تمرکز صرف روی درمان اعتیادشان بی‌فایده است.
130هزار زن معتاد در کشور وجود دارد. با این‌که براساس آیین‌نامه مصوب
سال 91، سازمان بهزیستی نمی‌تواند مرکز بستری تاسیس کند و این موضوع به
وزارت بهداشت واگذار شده است ولی 90درصد این افراد، بی‌خانمان هستند.
البته اصلاح، بازتوانی و بازگشت به زندگی سالم اجتماعی دختران و زنان در
معرض آسیب اجتماعی حاد و زنان آسیب دیده، براساس اجرای مفاد آیین‌نامه
اجرایی مصوب هیات‌دولت برعهده سازمان بهزیستی است. به این ترتیب، این
سازمان، باید از طریق ارائه خدمات تخصصی به این افراد، زمینه‌های بازگشت به
زندگی سالم را از طریق پیوند مجدد با خانواده، آموزش و ایجاد اشتغال و کسب
درآمد مشروع، ازدواج و تشکیل خانواده، فراهم و آنان را در تامین حداقل
نیازهای اقتصادی، حل مسائل و مشکلات یاری کند.
ولی با این حال، براساس آمار
و گزارش منتشرشده و به‌گفته مجید ابهری، جامعه‌شناس، کمتر از ۳۰درصد این
زنان آسیب‌دیده، جامعه‌پذیر می‌شوند و باقی دوباره به شرایط قبل خود
بازمی‌گردند. همچنین به‌عقیده، عباس دیلمی‌زاده، رییس جمعیت خیریه، «تولد
دوباره» هم به‌طور کلی تنها 22درصد از زنان ترخیص‌شده از این مرکز همچنان
از پیگیری‌های پس از ترخیص استقبال می‌کنند و 78درصد به‌دلیل بی‌توجهی
مسئولان و نبود حمایت، مجدد به چرخه اعتیاد بازگشت دارند.
به تعریف سازمان
بهزیستی، دختر و زن آسیب‌دیده اجتماعی فردی است که به‌دلایل متشنج‌بودن
خانواده یا اغفال، از کانون خانواده فرار کرده یا طرد شده است. به‌همین
دلیل، آمادگی اجتماعی و روانی لازم یا توان کافی اقتصادی برای زندگی مستقل
را ندارد. همچنین احتمال آسیب‌پذیری حاد و تمایل آن‌ها به روابط نامشروع
وجود دارد. البته این‌که فرد به ارزش‌های اخلاقی پایبند نیست و روابط
نامشروع دارد بنا به تشخیص مراجع قضایی است و براساس تشخیص این مرجع، به
مراکز زیر نظر بهزیستی پذیرش می‌شوند؛ البته پذیرش هر مددجو، حداکثر برای
شش ماه است که با تشخیص اعضای گروه بازپروری می‌تواند درنهایت، تا دو ماه
دیگر هم تمدید شود. بااین‌حال، فرید براتی‌سده، مدیرکل پیشگیری و درمان
اعتیاد سازمان بهزیستی، اعلام کرده است که در سال گذشته بیش از 34هزار نفر
از این تعداد،
تحت پوشش بودند و امسال با توجه به افزایش بودجه سازمان تعداد زنان معتاد
تحت پوشش به بیش از 37هزار نفر افزایش یافته است. به این ترتیب، بیش از
33درصد از زن معتاد در کشور از سازمان بهزیستی خدمت دریافت کرده‌اند؛
البته در حالی است که به‌گفته علی محمد زنگانه، معاون پیشگیری از آسیب‌های
اجتماعی سازمان بهزیستی، تنها ۲۳مرکز نگهداری بازپروری زنان آسیب‌دیده در
سال 90 در کشور وجود داشت و آمار سال‌های جدید هم وجود ندارد.
البته براتی
سده، می‌گوید: «500نفر در مراکز سرپایی دولتی، 10هزار نفر در مراکز سرپایی
غیردولتی و 83نفر در مراکز بستری تحت پوشش قرار گرفته‌اند ولی این تعداد
از نظر ما مطلوب نیست و باید شرایط بهتری را برای پوشش این افراد فراهم
کنیم.» بااین‌حال به گفته او، در سال 91 نسبت به سال 90 رشد چشمگیری در
زمینه حمایت از معتادان وجود داشته است. به‌طوری‌که توسعه مراکز موقت ترک
اعتیاد زنان نزدیک به 40درصد بیشتر شده، همچنین تعداد سرپناه برای زنان از
شش به هشت سرپناه و مراکز اقامتی میان مدت به 16مرکز افزایش پیدا کرده
است؛ ولی بازهم باید گفت که این تعداد مراکز برای درمان و مهار اعتیاد کافی
نیست. راه‌اندازی مرکز اقامتی ترک اعتیاد برای زنان همیشه با مشکلات
بسیاری روبه‌رو است. به‌گفته دیلمی‌زاده، راه‌اندازی یک مرکز اقامتی برای
زنان همیشه با واکنش‌های مردمی از سوی محلات مواجه می‌شود. همچنین، مشکلات
نگهداری زنان معتاد 10برابر بیشتر از مسائل مردان است؛ به‌طوری‌که زنان
مراجعه‌کننده به مراکز اقامتی، اغلب آسیب‌دیده هستند و تمرکز صرف روی درمان
اعتیادشان بی‌فایده است؛ البته زنان معتاد به حمایت‌های اجتماعی پس از
ترخیص هم نیاز دارند و مسلما چنین اقداماتی نیازمند حمایت‌هایی از سوی
سازمان‌های مختلف از جمله بهزیستی است که به‌گفته، رییس جمعیت خیریه «تولد
دوباره»، سازمان بهزیستی در حوزه اعتیاد زنان، حمایتی ندارد و تنها مجوز
راه‌اندازی کمپ را صادر کرده است.
