آخرین وضعیت جلال طالبانی، جانشینان رییس‌جمهور عراق و انتخابات منطقه کردستان
از بین برهم صالح، عادل مراد و عدنان مفتی یکی می‌تواند به عنوان جانشین طالبانی در بغداد نقش‌آفرینی کند.
به گزارش عصر خبر؛ عرفان قانعی‌فرد نویسنده کتاب «پس از 60 سال» (خاطرات رسمی جلال طالبانی) در گفت‌وگو با ایسنا در پاسخ به این پرسش که در صورت بازگشت جلال طالبانی به عراق آیا توانایی ادامه ریاست جمهوری را دارد؟ گفت: با توجه به شناختی که بنده از مام جلال می‌شناسم او نه خستگی می‌شناسد و نه پیری و تمام زندگی او تحرک است. مام جلال از اساس شخصیتی فعال و پرتحرک است و به گمانم همان تلاطم و جنب‌وجوش در شتاب زندگی کاری‌اش هم مشهود است . اما شاید تیم پزشکی نسخه‌ای خاص برای او بپیچند. ولی می‌دانم که اراده چریک پیر از سکته مغزی قوی‌تر است تا وی را از پا درآورد، البته همیشه خودش معتقد است که «شکست» را هم شکست می‌دهد.
وی میراث طالبانی از نظر تاریخی – سیاسی برای کردستان عراق را به رسمیت شناخته شدن هویت فرهنگی – سیاسی جامعه اش و نفرت از استبداد و خوکامگی دانست و گفت: طالبانی بیش از شصت سال است که نامش با جریان مبارزات کردهای عراق و بعدها در جامعه سیاسی این کشور مطرح است. پس از آن‌که طرح سازمان امنیت ایران در حمایت از شورش کردهای عراق در 14 سال ( 1961 – 1975) موقع قرارداد الجزایر پایان گرفت، طالبانی در 1976 با تاسیس حزب اتحادیه میهنی کردستان عراق دوباره سرپرچمدار قیام نوین در کردستان عراق شد و بی هیچ مبالغه‌ای می‌توان طالبانی را معمار اصلی سیاست معاصر کردستان عراق نامید. در تاریخ معاصر کردستان، اولین شخصیت کُردی بود که سال 2005 به رییس جمهوری انتخاب شد و سال 2010 نیز دوباره بر این کُرسی نشست. گرچه مشهور بود که ریاست جمهوری عراق، بیشتر تشریفاتی است اما شخصیت، سابقه و کاریزما و دانش سیاسی وی موجب شد تا شان و اعتبار خاصی به این کُرسی ببخشد. نگاه وی نیز قبیله‌ای – عشیره‌ای نیست و بیشتر خود را یک عراقی باورمند به تمامیت ارضی کشور با نگاهی فراتر از جناح و حزب و گروه می‌داند.
وی ادامه داد: همواره طالبانی برای حفظ تعادل جریان‌های سیاسی برای تشویق رییس منطقه کردستان در نرمش نشان دادن به خواسته‌های حکومت مرکزی عراق تلاش کرده است. طالبانی قبل از سال‌های ریاست جمهوری هم همواره بر این که رابطه عراق را با دیگر کشورهای منطقه، توسعه دهد تلاش کرده است و تا حد زیادی هم دیپلماسی خارجی وی موفق بوده است و در سیاست داخلی همواره برای حل اختلاف و نزاع بین گروه‌های سیاسی عراق – سنی و شیعه و کرد – نقش ریش سپید و میانجیگری موفق را بازی کرده است و در این 8 سال اخیر وی وزنه تعادل و عامل اصلی حفظ اتحاد و یکپارچگی عراق بوده است.
این پژوهشگر ابراز عقیده کرد که «طالبانی دچار هیجان و احساس نشده و هرگز به عوامفریبی دست نزد که بخواهد از کارت کُردستان علیه حکومت مرکزی استفاده کند و یا به نوعی با اسم کرد و کردستان، تجارت کند؛ بلکه استقلال کردها و تاسیس کردستان بزرگ را خیالی شاعرانه و سیاستی کودکانه پنداشته است.»
وی ادامه داد: از این رو حضورش در کردستان و تعامل عقلانی او، مانع ایجاد آشوب و تنش در این منطقه شده است. سیاست و تعامل طالبانی در جامعه سیاسی عراق و ایفای نقش مهمتر در میان کشورهای عرب، محبوبیت منطقه‌ای زیادی را برای وی به همراه داشت و در اجلاس کشورهای عرب در عراق هم توانست به همگان نشان دهد که کردها بخشی از موزائیک قدرت عراق هستند و باید کشورهای دارای مناطق کردنشین، هویت فرهنگی – سیاسی کردها را به رسمیت بشناسند تا در کنار برادران عرب یا فارس و ترک، زندگی مسالمت آمیزی داشته باشند.
وی گفت: مسلما دستاوردهای تاریخی جلال طالبانی در کردستان غیرقابل انکار است همچنین می توان طالبانی را نخستین اصلاح‌طلب سیاست کردستان و سرپرچمدار شعار تغییر و اصلاحات نامید.
به گزارش ایسنا، جلال طالبانی رییس جمهور عراق تقریباً از 27 آذرماه سال 1391 طالبانی به علت سکته مغزی در بیمارستان «چریت» در آلمان تحت درمان است. از آن پس با توجه به وخامت حال وی و دور ماندن از عرصعه فعالیت سیاسی، موضوع جانشینی طالبانی در عراق و در بین گروه‌های مختلف به ویژه کردها مطح شد.
این پژوهشگر تارخ معاصر در پاسخ به این پرسش که کدام چهره مقبولیت بیشتری برای کسب جایگاه ریاست جمهوری دارد؟ اظهار کرد: دیگر کسی به سختی می‌تواند جانشین او می‌شود. اما به هرحال کردهای اطراف جلال طالبانی، انسان‌های دارای عقلانیت و تجربه سیاسی هستند مانند برهم صالح، عادل مراد و عدنان مفتی و به احتمال زیاد یکی از این شخصیت‌ها بتوانند در بغداد، نقش‌آفرینی کند.
وی در پاسخ به این پرسش که اما برهم صالح گفته است که طرح موضوع جانشینی طالبانی به تشدید اختلاف‌ها و بحران عراق دامن می‌زند؟ با تایید این مطلب گفت: مسلما. زیرا یافتن فردی با مختصات و مشخصات سابقه و پیشینه سیاسی – فکری – تاریخی مام جلال بسیار مشکل است.
در عالم واقع هم هیچ کدام از این گزینه‌ها که برای جانشینی جلال طالبانی به عنوان رییس‌جمهور عراق توسط حزب اتحادیه میهنی کردستان عراق معرفی می‌شوند، مانند طالبانی جامع الاطراف نیست. شاید کاریزما و سابقه مام جلال، چنان شانی به کرسی ریاست جمهوری عراق داد که تا سال‌های سال هم یافتن جانشینی لایق و حاذق به جای او مشکل باشد. طالبانی چهره‌ای ملی و مورد قبول همه اقوام و جریان‌ها و احزاب و حتی کشورهای پیرامون است.
وی درباره «برهم صالح» به عنوان یکی از کاندیداهای احتمالی این جایگاه تصریح کرد: برهم صالح مشکلات فردی در داخل حزب اتحادیه میهنی دارد و افراد مناسب‌تر از وی هم هستند که سابقه و هویت مبارزاتی دارند مانند عادل مراد و عدنان مفتی. اما به هرحال در اوضاع و احوال فعلی، برهم صالح‌خواهان ان است که موضوع جانشینی طالبانی فعلا مسکوت گذاشته شود. شاید تا بعد از انتخابات تعیین رییس منطقه کردستان. البته برهم صالح یکی از استعدادهای جوان، عملگرا و میانه‌رو که می‌توان وی را شاگرد مکتب طالبانی نامید، است.
قانعی‌فرد خاطرنشان کرد: به گمان من کردها روی عادل مراد، عدنان مفتی و برهم صالح گزینه‌ای را باید به بغداد بفرستند که در سطح ملی عراق و با باور و عقیده به چهارچوب نظام این کشور و حفظ تمامیت ارضی بتواند تاکتیک و استراتژی موفقی را در این کشور داشته باشد. پست ریاست‌جمهوری سهم کردهاست و در درون ائتلاف کردها هم توافق شده که این پست سهم اتحادیه میهنی باشد و از این سهم هرگز صرف‌نظر نخواهد کرد.
وی با اشاره به انتخابات برای تعیین رییس کردستان عراق درباره خصوصیات رییس جدید گفت: اصولا بنا به سخن روشنفکر مشهور کرد – ابراهیم احمد، پدر همسر جلال طالبانی – کردها هر کجا باشند، ایرانی‌اند و کردها دل ایران شهرند و قوم کهن ایران زمین. همیشه این واقعیت برای حرکت‌های سیاسی کردی در منطقه تکرار شده که ایران، واقعیت موجود در منطقه بوده و بدون حمایت ایران، برای کردها نمی‌توان پیشرفتی را متصور بود، مثلا از سال 1340 که ایران روزنامه «کوردستان» و رادیو «کوردی» را بنا به پیشنهاد کامران بدرخان در ایران تاسیس کرد تا امروز، با گذشت بیش از نیم قرن ، همواره ایران، یار و غمخوار کردها بوده است. از نُضج تا پایان حرکت مسلحانه کردهای عراق، شاید اگر کمک ایران نمی‌بود هرگز 3 ماه هم دوام نمی‌آورد.
وی ادامه داد: بنابراین رییس جدید کردستان باید دارای عقلانیت و نگاه و اندیشه مدرن باشد و با تفکر و ایدئولوژی قوی به حرکت سیاسی اجتماعی کردها، قوام و دوام ببخشد و از زیر یوغ یک عشیره یا قبیله اُمی و عامی رها کند و حزب سیاسی هم معنی و مفهوم درست و حقیقی داشته باشد و حسن همجواری با کشور همسایه مانند ایران و نیز دولت مرکزی عراق داشته باشد.
قانعی‌فرد تاکید کرد: بهتر است فردی که برای این مسوولیت انتخاب می‌شود از اعضای ارشد حزب اتحادیه میهنی و شخصیت‌های برجسته سیاسی کردستان باشد. افرادی مثل نوشیروان مصطفی امین یا محمد حاجی محمود از گزینه های مطرح هستند. البته بارزانی به این سادگی‌ها، این پُست را تحویل نمی‌دهد. به هر وسیله‌ای سعی خواهد کرد سلفی‌ها از وی حمایت کنند و فتوی صادر کرده‌اند که جانشین شدن وی حرام است یا چند امام نماز جمعه در بادینان و اربیل، در سال 1389 فتوی دادند رهبر آئینی ما بارزانی است و نقد او گناه و حرام است! به هر حال برای مقدس‌سازی و مصادره به مطلوب کردن تاریخ معاصر به نفع خود، هر امکاناتی را به کار می گیرد.
