ایران چقدر ظرفیت تولید غذا دارد؟

اسکندر زند صبح امروز، ۲۴ آبان، در نشست مجازی نقد و بررسی سیاست‌گذاری امنیت غذا در ایران که در دانشگاه فردوسی مشهد برگزار شد، اظهار کرد: گروهی دیگر اما معتقدند کشور توان تولید و تامین غذا برای ۱۵۰ الی ۲۰۰ میلیون نفر را دارد این گروه نیز صحبت درستی دارند. در واقع اگر در کشور سرمایه‌گذاری و کشاورزی مدرن ایجاد شود، مشکلات مربوط به بخش آب و خاک برطرف گردد و در کنار این ها ضایعات نیز کاهش یابد و الگوی کشت نیز به درستی اجرا شود، می توانیم غذای بیشتری در کشور تولید کنیم.
وی در خصوص سند امنیت غذایی در ایران و تدوین آن اضافه کرد: در حال حاضر کشور ما با چالش هایی در زمینه تامین امنیت غذایی مواجه است. نخستین مساله در این زمینه مشخص نبودن جایگاه امنیت غذایی در کشور نکته بعدی پیچیدگی موضوع امنیت غذایی است. این پیچیدگی در عرصه‌های عرضه و تقاضا کاملا مشهود است. باید توجه داشت عرضه و تقاضا تحت تاثیر سیاست بوده و سیاست در امنیت غذایی تاثیرگذار است.
زند با اشاره به شاخص های سند امنیت غذایی در ایران گفت: این سند تاکید می کند که باید آسیب‌های موجود را جبران کرد. نظر برخی این است که برای بهبود شرایط غذایی کشور لازم است تولید را متوقف کرد اما باید دانست که تعطیلی تولید برابر با افزایش حاشیه نشینی، فقر و… است. در حال حاضر در دنیا سیاست‌های غذایی نقش پررنگی دارد. کشور ما کشور توانمندی در این حوزه است؛ بنابراین باید آسیب‌های رخ داده را جبران و از آن جلوگیری و سپس به تولید توجه کرد.
دبیر کمیسیون سند ملی دانش بنیان کشاوری و غذا با تاکید بر اینکه این اختلاف نظر در حاکمیت غذایی باید حل شود، بیان کرد: در این سند تاریخ شفاهی کشاورزی در ۲۰۰ سال اخیر بیان شده و برای تدوین آن با ۳۰ نفر از صاحب نظران مصاحبه شده است. عده‌ای از این صاحب نظران نیمه خالی و عده‌ای دیگر نیمه پر لیوان را در حوزه تامین غذا و امنیت غذایی کشور می‌بینند. عده‌ای معتقد بودند کشاورزی در ایران ورشکسته شده و حمایت از آن فایده‌ای ندارد. با این حال به عقیده من اگر در این شرایط از کشاورزی حمایت نشود، وضعیت بدتر خواهد شد. مساله دیگر تناقض در آمار است و آمار درستی در زمینه امنیت غذایی ارائه نمی‌شود.
وی بیان کرد: در سند امنیت غذایی ایران برای ادامه برنامه‌هایی تنظیم شده که در تولید و ثبات آن موثر است، چهار گام دیده شده که این چهار گام شامل توقف روند تخریب، دستیابی به پایداری نسبی، ثبات تولید و رسیدن به خودکفایی در تولید محصولات است.
دبیر کمیسیون سند ملی دانش بنیان کشاوری و غذا در رابطه با اینکه تا چه حد عزم کشور در پیاده‌سازی این سند جدی است، بیان کرد: علی رغم تکرار مکرر این مساله موجب شد این سند مورد توجه قرار گیرد ولی پیش از آن عزمی برای پرداختن به این مساله در کشور وجود نداشت. خوشبختانه شورای عالی انقلاب فرهنگی به خواست مقام معظم رهبری این کار را به ما واگذار کرد. بعد از این بود که اهمیت این سند روشن شد. در حال حاضر نیز رئیس جمهور پیگیری اجرای این سند را به دستگاه‌ها ابلاغ کرده است. در حال حاضر مراحل اجرایی و تحقق این سند به خوبی در حال پیش رفتن است.
در ادامه این نشست کامران داوری، عضو هیات علمی گروه علوم و مهندسی آب دانشگاه فردوسی مشهد، اظهار کرد: کشور با کمبود منابع آبی روبه‌رو است؛ یعنی با گرم شدن هوا سهم تبخیر زیاد خواهد شد و این افزایش تبخیر سطح آب های زیرزمینی را کاهش می دهد.
وی با اشاره به تغییرات اقلیمی و تاثیر آن بر وضعیت ایران افزود: نوسانات اقلیمی مانند ترسالی و خشکسالی نیز صدمات زیادی به تولید خواهد زد که البته این صدمات با استفاده از تکنولوژی قابل رفع است. باید از تکنولوژی استفاده شود تا تحول لازم در حوزه تامین غذا در کشور شکل بگیرد.
عضو هیأت علمی گروه علوم و مهندسی آب دانشگاه فردوسی مشهد بیان کرد: علاوه بر تغییر اقلیم و شرایط بد آب‌وهوایی اقتصاد متمایز میان شهر و روستا نیز موجب شده تا روستاها نیز یک به یک از دست برود. در حال حاضر بسیاری از روستاهای ما خالی از سکنه شده که این به معنای از دست رفتن ظرفیت تولید است.