دور جدید تلاش‌های روسیه برای تنش‌زدایی از روابط باکو و ایروان

درگیری ها میان نیروهای نظامی جمهوری آذربایجان و ارمنستان ۲۳ آبان در مناطق مرزی دو کشور در مسیر شهرستان‌های آزاد شده «کلبجر» و «لاچین» به دلیل اختلاف دو طرف در رابطه با حدود مرزی، بار دیگر از سرگرفته شد.

ارتش‌ جمهوری آذربایجان و ارمنستان یکدیگر را به آغاز این درگیری‌ها متهم  کردند، هر چند که بعد از تلاش مسکو و وساطت بین دو طرف از شدت درگیری ها کاسته شد و منطقه رو به آرامش رفته است.

درخواست مسکو از ایروان و باکو برای توقف اقدامات تنش زا

به دنبال آغاز این تنش ها سرگئی شویگو وزیر دفاع روسیه در گفت و گوهایی تلفنی از «استپان پاپیکیان» و «ذاکر حسنوف» همتایان خود در کشورهای ارمنستان و جمهوری آذربایجان، خواست تا از تشدید تشدید در مرز خودداری کنند.

«وزیران دفاع سه کشور در مورد تشدید وضعیت در مرز جمهوری آذربایجان و ارمنستان در نزدیکی کوه کیلیسالی گفت و گو کردند و شویگو از هر دو طرف خواست تا از هرگونه اقدامی که باعث تشدید تنش می شود، جلوگیری کنند.

پسکوف: دو کشور به تعهدات خود عمل کنند

«دیمیتری پسکوف» سخنگوی کاخ کرملین نیز با اشاره به تشدید تنش های اخیر در مرز جمهوری آذربایجان و ارمنستان درباره نقش روسیه در میانجیگری بین دو طرف گفت: طرف روسی به میانجیگری بین ایروان و باکو خواهد داد.

وی گفت: ما همچنان امیدواریم که تنها راه تثبیت وضعیت، اجرای توافقات سه جانبه باشد. ما معتقدیم که همه کشورها قبل از هر چیز باید به تعهدات خود عمل کنند و این تضمینی برای عدم از سرگیری چنین حوادثی خواهد بود. البته در مرحله‌ای چنین تماس‌هایی ضروری خواهد بود اما برای امکان‌پذیر شدن آن، رضایت و تمایل سه طرف برای این امر ضروری است.

مسکو از باکو و ایروان خواست که حدود مرزی خود را سریع مشخص کنند

سخنگوی وزارت خارجه روسیه هم اعلام کرد که برای جلوگیری از تنش ها، ارمنستان و جمهوری آذربایجان دو طرف هر چه سریعتر حدود مرزی کشورشان را تعیین کنند که با موافقت فوری طرف ارمنی روبرو شد و نیکول پاشینیان اظهار داشت که با این پیشنهاد مسکو موافق هستیم.

«ماریا زاخارووا» در نشستی خبری افزود: روسیه با ارمنستان و جمهوری آذربایجان در تماس است تا اوضاع را به مسیر صلح آمیز بازگرداند.

وی گفت: «ما از هر دو طرف می‌خواهیم خویشتن‌داری نشان داده،  از حوادث جدید جلوگیری کنند و همه اختلافات را منحصراً از طریق ابزارهای سیاسی و دیپلماتیک حل کنند».نماینده وزارت خارجه روسیه افزود: مسکو آماده است به کمک های طرفین در راستای حفظ صلح و ثبات در منطقه ادامه دهد.

پوتین از اهمیت نقش مسکو برای ثبات در قفقاز جنوبی گفت

ولادیمیر پوتین رئیس‌جمهوری روسیه نیز پنجشنبه هفته گذشته در جمع مقام‌های ارشد وزارت خارجه این کشور  نقش مسکو را حل و فصل منازعه ارمنستان و جمهوری آذربایجان بسیار مهم ارزیابی کرد.

پوتین تصریح کرد: درگیری‌های اخیر در مرز ارمنستان و جمهوری آذربایجان نشان داد که وضعیت منطقه همچنان شکننده است و برای  تضمین ثبات،  ادامه حضور نیروهای حافظ صلح روسیه با هدف تضمین ثبات در منظقه ضروری است.

رئیس‌جمهوری روسیه خاطر نشان کرد: یک سال پیش با میانجیگری قابل توجه مسکو، درگیری در قره‌باغ متوقف شد با این حال مناقشات اخیر در مرز ارمنستان و جمهوری آذربایجان نشان داد که وضعیت در منطقه هنوز آرام نشده است.

 پوتین گفت: روسیه برای حل و فصل مناقشات بین جمهوری آذربایجان و ارمنستان و بازسازی روابط اقتصادی در منطقه و رفع انسداد خطوط حمل و نقل باید نقش پررنگ تری ایفا کند.

میانجیگری روسیه برای حل مناقشه قفقاز جنوبی ضروری است

«یلنا سوپونینا  کارشناس سیاسی و شرق شناس روس در این زمینه گفت: میانجیگری روسیه در حل و فصل مناقشه بین ارمنستان و جمهوری آذربایجان مورد نیاز و کارآمد است.

سوپونینا، در این رابطه به سایت روسی «حیات بین الملل» گفت: «شایان توجه است که در حال حاضر مداخله مستقیم وزیر دفاع روسیه به کاهش درجه تنش در روابط بین ارمنستان و جمهوری آذربایجان و همچنین به کمی آرام کردن اوضاع در قره باغ کوهستانی کمک کرد. وی گفت: این نشان می دهد که میانجیگری روسیه مورد نیاز و کارآمد است و این میانجیگری در آینده نیز بکار گرفته خواهد شد.

به گفته وی در اصل اگر مسکو نبود، اوضاع در قره باغ و پیرامون آن می توانست حالا به سرعت رو به انحطاط برود و پیامدهای غیرقابل پیشبینی داشته باشد. مسکو یک بار دیگر این را متوقف کرد».

این کارشناس سیاسی گفت: «اوضاع، به رغم موفقیت مسکو در این کار، همچنان متزلزل است و خطر انفجار دارد. چرا همچنان متزلزل است؟ بخاطر اینکه مشکل اساسا حل نشده است. این مشکل یک سال قبل حل نشد، ۱۰ سال قبل حل نشد، حالا حل نشده است و در آینده نزدیک نیز حل نخواهد شد.»

سوپونینا افزود: منظور این است که تعیین کردن مرزهای دقیق و تعیین کردن وضعیت حقوقی قره باغ کوهستانی در جریان نیست. آیا در شرایطی که میانجی های دیگری وجود ندارند، این کار در آینده نزدیک می تواند به وقوع بپیوندد؟ من تصور می کنم که این غیر ممکن است.

سوپونینا تصریح کرد:  در آینده نزدیک تعیین کردن وضعیت حقوقی قره باغ کوهستانی عملا غیر ممکن است. ضمن اینکه نه ارمنستان، نه حمهوری آذربایجان و نه میانجی های بین المللی هیچ کدام برای آن آماده نیستند، به همین خاطر در حال حاضر نمی توان به توافقات بلند مدت دست یافت و مناقشات هر از گاهی به دلایل گوناگون رخ خواهد داد.»

اتهام های ایروان و باکو به همدیگر در مورد شروع تنش های جدید

به گزارش ایرنا، ایروان و باکو یکدیگر را متهم به آغاز این تنش و درگیری در مرز می کنند. گفته می شود یکی از دلایل عمده این شرایط پیش آمده، اختلاف نظر طرفین در خصوص تحدید حدود و  تعیین مرزها در برخی نقاط مرزی دو کشور است.

پس از جنگ ۴۴ روزه سال گذشته و امضای بیانیه سه جانبه روسای جمهوری آذربایجان، روسیه و نخست وزیر ارمنستان درباره پایان این جنگ، موضوع تحدید حدود و تعیین مرزها بعنوان یکی از مسایل عمده میان ارمنستان و جمهوری آذرربایجان در دستور کار قرار گرفت.

جمهوری آذربایجان با تاکید بر این که، در دوره اشغال ۳۰ ساله سرزمینهای این کشور برخی مناطق مرزی آن نیز از سوی ارمنستان تصرف شده است، خواستار تعیین مرزها میان دو کشور بر اساس نقشه های باقی مانده از شوروی سابق می باشد. باکو در عین  حال ارمنستان را به طفره رفتن از مذاکرات در این زمینه و تلاش های برای به تاخیر انداختن این مساله متهم می کند.

آمریکا، فرانسه و روسیه از سال ۱۹۹۷ میلادی ریاست مشترک در گروه میانجی مینسک سازمان امنیت و  همکاری اروپا تاسیس شده در سال ۱۹۹۲ میلادی ویژه حل مسالمت آمیز مناقشه قره باغ را بر عهده دارند.

روسای گروه مینسک  از طرفین خواستند تا  فورا گام های مشخصی برای کاهش تنش بردارند و از لفاظی‌ها و اقدامات تحریک‌آمیز خودداری کنند و به طور کامل تعهدات خود را مطابق بیانیه سه جانبه سال گذشته روسای جمهوری آذربایجان، روسیه و نخست وزیر ارمنستان در باره پایان جنگ و سایر توافق‌های آتش‌بس  را  اجرا کنند