بررسی تفاوت های فرهنگی در ازدواج

عصر خبر: برای پی بردن به مقوله تضادهای فرهنگی و مشکلات ناشی از آن ابتدا باید تعریفی جامع از فرهنگ داشت .فرهنگ یک مفهوم گسترده است از ارزش های اجتماعی ،مناسک، الگوهای تبادلی رایج ،دانش ،شیوه های برقراری ارتباطات ،هنجارها، باورها، هنرها .قوانین، نقش ها و ارائه آن در بدنه خانواده و اجتماع و هر آنچه که افراد به عنوان عضوی از جامعه خویش فرا می گیرند و درونی سازی می کنند .  در حالیکه وراثت از طریق ژن منتقل می شود فرهنگ از طریق آموزش و مشاهده به نسل بعدی منتقل می شود .در واقع فرهنگ راه مشترکی است  از زندگی، ارتباطات، تبادل اطلاعات  در مجموعه مشترکی از اندیشه ها و سازمانی برای فرونشاندن نیازهای اجتماعی که از محیط پیرامون برخواسته اند. یکی از این مناسک و الگوی برقراری ارتباط ازدواج است و آن پیمانی است که به واسطه آن یک زن و مرد با هم شریک و متحد شده و خانواده جدید را بنیان گذاری کرده تا در ادامه به برآورده شدن نیازهای جنسی مشروعیت بخشیده و نسل جدید با الگوهای تطبیقی در این فرهنگ رشد کرده و تداوم یابد .  قرون متمادی ازدواج به شیوه‌های مختلفی طبق فرهنگ هر قومیتی ادامه یافته تا به کنون که این شیوه های نوین و تغییرات زیاد همگام با مدرنیته شدن  و صنعتی شدن و ارتباطات فزاینده دستخوش تحولات  و انتظارات جدیدی شده است . به دلیل ادغام فرهنگ ها به واسطه رشد رسانه ها و جابجایی اطلاعات از مرزهای جغرافیایی و در دسترس بودن حجم وسیعی از مناسک فرهنگی و همچنین امکان مراوده بسیار بیشتر افراد با فرهنگ های مختلف امکان ارتباطات  و ازدواج های بیشتری بین اقوام از ملیت های مختلف با نگرش های متفاوت میسر شده و البته این روند در هم آمیختگی و اشتراک گذاری باعث شکوفایی و تجارب جدید و پویایی بیشتری  در میان فرهنگ ها شده و در عصر مدرنیته شاهد فراگیری و بارش اطلاعات بسیار بیشتری در جامعه جهانی هستیم . اما به نسبت این ارتقاء کیفی و کمی اطلاعات شاهد فروپاشی بسیاری از ازدواج ها و سیر صعودی طلاق نیز می باشیم که یکی از عوامل مهم و دخیل در این مقوله عدم پذیرش فرهنگ خانواده جدید و در نهایت ناسازگاری و فروپاشی می باشد . آسیب شناسی این مقوله برمی‌گردد به انتخاب‌های ناآگاهانه و عدم سنجش اولیه ونیز تمایز نایافتگی افراد مذکور در پروسه ازدواج و تداوم آن. دیدگاه سنتی و نوستالژی می گوید مگر پدربزرگ ها  و مادربزرگ های ما مشاوره پیش از ازدواج می رفتند که حالشان خوب بود؟( ج ) تفاوت آنها با جامعه کنونی، بسته بودن فرهنگ و سنت در  محیط‌های بسته ی  آن روزها بود . مبادلات رسانه ها ، اطلاعات  و موارد انتخابی بسیار محدود بود .زبان یکی ،اعتقادات همسان ، سنت ها یکی و مناسک و مراسم مشخص بود. الان در فرهنگ کلانشهری تمامی این موارد تغییرات اساسی یافته. فرهنگ ها متفاوت، زبان ها متفاوت و انتخاب های متعدد که در یک زندگی مستمر می تواند عامل تضاد و مشکل باشد. در ضمن اگر یک بررسی منصفانه داشته باشیم عامل ثبات یک زندگی را، فاکتور مناسبی برای رضایت از زندگی نمی توان محسوب کرد، زیرا که اساساً در سنت های پیش مدرن سرزمین ما، طلاق امری ناپسند و غیر عرف بود و ازدواج نهاد مقدس محسوب می شد و زنان نه استقلال اجتماعی و نه اقتصادی داشتند و اساساً غیر از چهارچوب خانواده نمی توانستند زندگی کنند. در نظر گرفتن تفاوت فرهنگی در هر خانواده‌ای بسته به شرایط  آن متفاوت است.  در خانواده‌هایی با سیستم بسته و در هم تنیده به شدت آسیب زا و باعث ایجاد مقا‌ومت شدید در پذیرش متغیرهای متفاوت می شود و در خانواده های گسسته باعث ایجاد فاصله های بیشتر و باز هم عدم رضایت از ارتباط در خانواده و فضای همدلانه و  رشد گروهی میشود .در این قسمت به دو  دیدگاه انتخاب بر اساس عاطفه مندی  و خردگرایی  به اختصار خواهیم پرداخت. نئو رمانتیسیسم یعنی باور اینکه قطب نمای زندگی ما  گرایشات حسی  و میزان جاذبه جنسی و عاطفی می باشد قطب نمای عاطفی برای انتخاب زوج در بسیاری از فرهنگ‌ها، سنت ها ،اساطیر به عنوان عاطفه برتر وجود دارد و از آنجا که قرن‌ها میراث بشری و فرهنگی و خرد جمعی ما تحت تاثیر این عواطف بوده و در اصطلاح عامه به حرف دل گوش سپردن ، هنوز در ذهن ها نوستالژی را پررنگ تر کرده و بدون برآورد عقلانی و خرد ورزی دست به انتخاب های غیر واقع بینانه زده و در نتیجه در کوتاه مدت هیجان مربوطه فروکش کرده، زیرا که علاقه به شدت گذرا و تلقین پذیر است  و به زودی بی تناسبی ها و ناکارآمدی ها ،واقعیت های اجتماعی، فرهنگی و سیاسی باعث آشفتگی ها می شود . کم‌کم اصالت خرد رشنالیسم جای خود را به جای انتخاب عواطف داده چرا که عواطف نگهدار و باعث تداوم حیات  گونه ی ما بوده و معمولاً تجلّی غرائز  در درون ذهن ما هستند و با توجه به تغییرات بزرگی که در سازمان اجتماعی و انتظارات انسان ها افتاده نمی‌تواند پاسخگوی نیازهای روابط جمعی و فردی ما به تنهایی باشد و گاهی هزینه‌های ناکارآمد این عواطف بسیار بیشتر از فواید آن ها می باشد .  بسیاری از این انتخاب های عاطفی بر اساس ثبت حافظه از وجود یک تصویر ثابت کودکی در ذهن  یا در اصطلاح جذابیت های طرحواره ای باعث انتخاب این مدل‌های هیجانی می شوند  و گاه   ازدواج های بسیار عاشقانه  و در ادامه ناکامی و حتی خشونت های فیزیکی و کلامی خفیف و شدید رخ می‌دهند. از آنجا که ازدواج های ناکارآمد هزینه های بالایی چه از لحاظ اقتصادی، اجتماعی و روانی به افراد و جامعه  وارد می‌کنند، لزوم پیشگیری و مدیریت این فرآیند آسیب زننده بسیار مطرح می باشد.   در صورت عدم تفاهم و تشابه فرهنگی لازم است با سنجش کمی و کیفی، این میزان عدم تفاهم را مورد بررسی قرار داد و اینکه آیا امکان همسطح سازی نیازها و خواسته ها با توجه به شخصیت ، میزان سازگاری،  ظرفیت پذیرش دیدگاههای جدید در افراد وجود دارد؟ آیا اساساً زوج ها نگرش مناسبی برای ازدواج و درک تفاوت های فرهنگی یکدیگر دارند ؟  آیا از حداقل سلامت برای ازدواج برخوردارند ؟  آیا از حداقل مهارت برای حل تعارض برخوردارند؟ آیا تناسب شخصیت بر طبق آزمون های معتبر کمی و کیفی در میان زوجین وجود دارد ؟  آمادگی افراد برای وارد شدن به این پروسه ارتباطی موثر در بدنه جامعه و همچنین رضایت زناشویی و فرزند آوری سالم یکی از اهداف مهم آگاهی بخش در بخش رسانه و مشاورین می باشد .اکرم رمضان زاده مشاوره خانواده و روان شناس