کارشکنی وزارت صمت در انتخابات اتحادیه کسب و کارهای مجازی؛ وزارتخانه کارشکن نه تسهیل‌گر!

دومین دوره انتخابات اتحادیه کسب و کار‌های مجازی پرحرف و حدیث باقی مانده است. اولین تاریخ مشخص برای برگزاری این انتخابات، شهریور سال ۱۴۰۰ بود که به دلیل شروع پیک کرونا به آبان موکول شد. سپس اتحادیه از برگزاری انتخابات در ۲۳ فروردین خبر داد که دبیرخانه نظارت بر اصناف اعلام کرد به دلیل همزمانی انتخابات با ماه رمضان، انتخابات بعد از عید فطر انجام شود.

ماه رمضان هم گذشت، اما انتخابات اتحادیه برگزار نشد و این بار بهانه، تصمیم وزارت صنعت، معدن و تجارت بر تفکیک اتحادیه کسب و کار‌های مجازی به دو اتحادیه «خدماتی» و «توزیعی». بر این اساس بود که با دستور فاطمی امین وزیر صمت در هامش نامه  علیرضا شاه میرزایی معاون تجارت و خدمات، انتخابات اتحادیه به بهانه تفکیک، متوقف و اتحادیه منحل شد، مسئله‌ای که با انتقادات فعالان استارتاپ و اقتصاد دیجیتال و نهادهای متعدد، حاشیه‌های فراوانی را برای دولت ایجاد کرد.

در پی اقدام وزارت صمت، مدیران کسب و کارهای مجازی در نامه ای خطاب به معاون اول رییس جمهور نوشتند: تصمیم ایشان{فاطمی امین، وزیر صمت} نقض فاحش قوانین بالادستی از جمله سیاستهای کلی اصل ۴۴ و قانون بهبود مستمر محیط کسب و کار مصوب اسفند ۱۳۹۰ می باشد که بر تجمیع مجوزهای فعالیت و حذف قوانین مزاحم وبهبود فضای کسب و کارو استفاده از نظر بخش خصوصی در تدوین قوانین تاکید دارند.

بعد از این نامه به مخبر، بیانیه ای نیز با امضا مدیران کسب و کارهای پر مشتری ایران مانند دیجی کالا، اسنپ، کافه بازار، دیوار، سفرمارکت و شیپور منتشر با اعتراض به تاخیر در فرایند انتخابات و تصمیم غیرقانونی وزارت صمت بر تفکیک تصریح شده است: پیشنهاد می شود وزارت صمت ضمن توقف اجرای تفکیک اتحادیه کشوری کسب و کارهای مجازی، نظر تخصصی کسب و کارهای اینترنتی را دریافت کند.

پس از این اقدام غیرقانونی وزارت صمت، هیات عالی نظارت بر سازمان‌های صنفی که اعضای آن را نمایندگان وزرای صمت، ارشاد، کشور، بهداشت، دادگستری و اقتصاد همچنین فرمانده نیروی انتظامی، رئیس شورای عالی استان‌ها، هیأت رئیسه اتاق اصناف ایران، رئیس اتاق بازرگانی، صنایع و معادن و کشاورزی ایران، دبیرکل اتاق تعاون ایران، نماینده بسیج اصناف کشور و دو نفر از نمایندگان عضو کمیسیون اقتصاد مجلس تشکیل می‌دهند، تشکیل جلسه داد و ضمن رد نظر وزارت صمت اعلام کرد: انتخابات اتحادیه کسب و کار‌های مجازی باید در «اسرع وقت» برگزار شود.

15 تیر 1401 غلامرضا مهدوی دبیر هیات نظارت عالی نظارت بر سازمان های صنفی گفت: در جلسه اخیر هیات نظارت مطرح شد که انتخابات اتحادیه کسب و کارهای مجازی حتما برگزار و مقدمات برگزاری آن فراهم شود. ما باید مقدمات لازم را برای برگزاری انتخابات در اسرع وقت فراهم کنیم.

با این حال در عمل هیچ نامه ای مبنی بر آغاز فرایند برگزاری انتخابات از سوی وزارت صمت منتشر نشد.

بی توجهی وزارت صمت به اعتراضات و مصوبه جلسه هیات نظارت، نه‌تنها اعتراض همه فعالان کسب و کار‌های مجازی را برانگیخت که حتی با واکنش وزارت کشور، نمایندگان مجلس شورای اسلامی و اتاق اصناف ایران نیز مواجه شد.

وزارت کشور: انتخابات اتحادیه کسب و کارهای مجازی باید بدون معطلی برگزار شود

علی رضایی، نماینده وزارت کشور در هیات عالی نظارت بر سازمان‌های صنفی کشور با بیان اینکه انتخابات اتحادیه کشوری کسب و کار‌های مجازی باید برگزار و مقدمات برگزاری آن فراهم شود، گفت: در جلسه اخیر هیات نظارت تصویب شد که انتخابات به سرعت و بدون معطلی برگزار شود.  نگاه وزیر صنعت بر تفکیک اتحادیه کنونی بود؛ ولی نتیجه این شد که انتخابات اتحادیه برگزار شود.
رضایی افزود: الان زمان مناسبی برای گرفتن تصمیم در مورد تفکیک یا عدم تفکیک اتحادیه کسب و کار‌های مجازی نیست. پس از برگزاری انتخابات و شروع به کار دور بعدی اتحادیه در مورد این موضوع بحث و شور خواهد شد و خواسته ما در حال حاضر این است که در روند انتخابات تاخیر نیفتد.
نماینده وزارت کشور در هیات عالی نظارت بر سازمان‌های صنفی تاکید کرد: در جلسه اخیر هیات نظارت قرار بر این شد که پس از شروع به کار دور جدید اتحادیه کسب و کار‌های اینترنتی، پیشنهاد اتاق اصناف در مورد تفکیک یا عدم تفکیک اتحادیه مطرح شود، سپس هیات نظارت روی پیشنهاد اتاق اصناف تصمیم بگیرد، چون نظر اتاق هم فعلا روی تفکیک نبود.

رضایی ادامه داد: به هر حال ما نمی‌توانیم سیکل کاری اتحادیه کسب و کار‌های مجازی را متوقف کنیم، زیرا زمان انتخابات گذشته و باید انتخابات برگزار شود. کل انتخابات یک اتحادیه نباید معطل تصمیم تفکیک یا عدم تفکیک باشد، بلکه باید انتخابات برگزار و پس از آن در مورد این موضوع بحث و شفاف‌سازی شود.

تذکر مجلس به وزارت صمت برای برگزاری نکردن انتخابات اتحادیه کسب و کار‌های مجازی

مجلس هم وارد این موضوع شده و به وزارت صمت تذکر داده و حتی تهدید کرده در صورت کارشکنی وزارتخانه در روند برگزاری انتخابات اتحادیه، کار را به شکایت در دیوان محاسبات و کمیسیون اصل ۹۰ خواهد کشاند.
لطف‌الله سیاهکلی، عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس با انتقاد از دخالت وزارت صنعت، معدن و تجارت در برگزاری انتخابات اصناف از جمله لغو انتخابات اتحادیه کسب و کارهای مجازی، گفت: تخلف آشکار رخ داده است، اگر این رویه وزارت صمت ادامه پیدا کند، حتماً شکایت خود را به دیوان محاسبات و کمیسیون اصل 90 خواهیم برد و بهتر است وزارت صمت نگذارد کار به آن نقطه برسد.
وی افزود: وزارت صمت وظیفه اصلی اجرای «قانون تسهیل فضای کسب و کار» را انجام نمی دهد، یعنی وظیفه اصلی‌اش زمین مانده و به سمت وظیفه فرعی‌اش رفته است.

ورود سازمان بازرسی به موضوع تاخیر در برگزاری انتخابات اتحادیه کسب‌وکارهای مجازی: مُرّ قانون باید رعایت شود

مصطفی طاهری رئیس کمیسیون صنایع مجلس به خبرگزاری فارس گفت: سازمان بازرسی هم به این موضوع ورود کرده، ما هم می‌توانیم از وزیر صمت سوال کنیم و از آن‌ها بخواهیم که به تکلیف قانونی خود عمل کنند.

رئیس کمیسیون صنایع تاکید کرد: وزارت صمت در فرصت ممکن و طبق قانون، انتخابات دور جدید هیات مدیره اتحادیه کسب‌وکارهای مجازی را برگزار کنند.

مجلس از حق و حقوق اتحادیه دفاع می‌کند؛ در کرونا اتحادیه به کمک کشور آمد
علیرضا پاک‌فطرت، عضو کمیسیون عمران مجلس هم در واکنش به برگزار نشدن انتخابات اتحادیه کسب و کار‌های مجازی و این که روشن شده وزارت صمت مانع برگزاری انتخاب است، گفت: اول از همه جا دارد از اتحادیه کسب و کار‌های مجازی تشکر کنم که به خصوص در دوران شیوع ویروس کرونا، نقش پرنگ‌شان عیان شد.
نماینده شیراز تصریح کرد: دنیای امروز، دنیای دیجیتال است. این روند، تا حد قابل ملاحظه‌ای مشکل اشتغال را هم حل کرده است. با این تفاسیر اصلاً قابل توجیه نیست که در برگزاری انتخابات اتحادیه کسب و کار‌های مجازی، تعلل صورت بگیرد. از این‌رو، اگر وزارت صمت یا هر جای دیگر، در این خصوص کارشکنی کرده باشند، با تذکر جدی ما روبرو خواهند شد، زیرا همه اصناف برای ما محترم هستند.
پاک‌فطرت اظهار داشت: نمایندگان اتحادیه، به سراغ ما بیایند و کارشکنی‌های صورت گرفته توسط وزارت صمت را گزارش کنند. وقتی انتخابات انجام نشود، خبری از پاسخگویی هم نیست. باید انتخابات اتحادیه کسب و کارهای مجازی سریع‌تر برگزار شود.

تعویق انتخابات اتحادیه به بهانه تفکیک، اصلا قابل توجیه نیست
فتح‌ا… توسلی، عضو کمیسیون اقتصادی مجلس نیز در واکنش به عدم برگزاری انتخابات اتحادیه کسب و کار‌های مجازی که از سوی وزارت صمت صورت گرفته است، گفت: تذکر به وزارت صمت و دولت برای مانع نشدن از برگزاری این انتخابات کمک مجلس به اتحادیه است. باید فضایی آماده شود که این انتخابات بدون بهانه، سریع‌تر برگزار شود تا بتوان برای آینده برنامه‌ریزی داشت.
وی افزود: اینکه به بهانه تفکیک وزارت صمت یا به بهانه تفکیک اتحادیه کسب و کارهای مجازی به دو حوزه «خدماتی» و «توزیعی»، انتخابات اتحادیه به تعویق بیفتد، اصلاً قابل توجیه نیست و باید به جهت نظم دادن به امور، کمک کرد انتخابات برگزار شود.

عضو کمیسیون اقتصادی مجلس تصریح کرد: عدم‌ برگزاری انتخابات اتحادیه‌ها، یعنی عدم‌ برنامه‌ریزی برای آینده. این یک عامل، خود به تنهایی یک ضرر مهلک به صنف است. یادمان باشد که بلاتکلیفی آفت مدیریت است.

دخالت وزارت صمت در انتخابات اتحادیه کسب و کارهای مجازی مانع فعالیت شرکت های دانش بنیان است
جلال محمودزاده نماینده مهاباد به خبرگزاری تسنیم گفت: دخالت در برگزاری انتخابات هیات مدیره اتحادیه کسب و کارهای مجازی و یا ممانعت از برگزاری انتخابات قطعا مانع توسعه کسب و کارهای فعال دانش بنیان یا توسعه فعالیت این کسب و کارها در مناطق محروم و کم برخوردار می‌شود.

این نماینده مجلس تاکید کرد: لازمه ی توسعه شرکت‌های دانش بنیان برگزاری انتخابات اتحادیه کسب و کارهای مجازی است، وزارت صمت با برگزاری انتخابات به موقع می‌تواند به فعالیت کسب و کارهای مجازی سامان بخشد.

وزارت صمت موظف است روند انتخابات اتحادیه را تسریع و تسهیل کند
عبدالناصر درخشان، عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس هم در این باره گفته است: برقراری نظام دقیق و اصولی صنفی، مستلزم این است که اتحادیه به سنوات گذشته برنامه‌های خود از جمله انتخاباتش را برگزار کند. تعلل در انجام وظایف صنفی، ضرر و زیان زیادی را به بار می‌آورد. تاکنون گزارش‌هایی به دست‌مان رسیده که شاهد گله و نگرانی آنان بوده‌ایم. مجلس نسبت به این اعتراضات بی‌تفاوت نیست.

اتاق اصناف: تاخیر در برگزاری انتخابات اتحادیه کسب و کار‌های مجازی قانونی نیست
اتاق اصناف نیز نسبت به این رویه وزارت صمت اعتراض داشته و حتی سعید ممبینی، رییس اتاق اصناف ایران در نامه‌ چهار بندی خود خطاب به وزیر صمت با زیر سوال بردن استدلال‌های معاون آن وزارتخانه در تفکیک اتحادیه کسب و کارهای مجازی به دو بخش «خدماتی» و «توزیعی»، مخالفت صریح با انحلال و تفکیک اتحادیه کسب و کار‌های مجازی را اعلام و تاکید کرده بود: تفکیک اتحادیه به طریق پیشنهادی توسط معاونت تجارت و خدمات آن وزارتخانه نه تنها مشکلات را مرتفع نخواهد نمود بلکه چه در کوتاه مدت و چه در بلند مدت باعث بروز برخی اختلافات و درگیری‌ها خواهد شد.

سید علی امانت، مشاور عالی رئیس اتاق اصناف ایران در مورد جزئیات تصمیم شورای عالی نظارت گفت: آخرین فرایندی که در جلسه هیات عالی نظارت اتفاق افتاده، این است که انتخابات به تصویب هیات عالی نظارت رسیده و صورتجلسه آن نیز در فرایند جمع‌آوری امضای اعضاست.

امانت ادامه داد: بعد از پیک کرونا در فرایند برگزاری انتخابات، اختلاف‌نظری با وزارت صمت در مورد چگونگی ادامه فعالیت اتحادیه بود که هیات عالی نظارت بر سازمان‌های صنفی به عنوان عالی‌ترین مرجع صنفی کشور به این نتیجه رسید که انتخابات با توجه به اینکه عمر قانونی اتحادیه گذشته و ۱۰ ماه هم از آن سپری شده و هیچ مبنایی برای توقف انتخابات نداریم، برگزار شود.
مشاور عالی رئیس اتاق اصناف ایران گفت: برگزاری انتخابات یک تکلیف است، زیرا طبق شرایط موجود افراد نمی‌توانند در ترکیب هیات مدیره جدید به کار خود ادامه دهند، چون هم عمر قانونی اتحادیه تمام شده و اگر موارد قانونی پیش بیاید و مسئولیتی متوجه این افراد باشد فردا برایشان مساله‌ساز می‌شود و هیچ دلیل موجهی برای تاخیر در انتخابات وجود ندارد. بنابراین هیات عالی نظارت به این جمع‌بندی رسید که این انتخابات برگزار و مسیر قانونی طی شود.

بهانه‌تراشی های واهی وزارت صمت آقای رییسی برای تعویق انتخابات اتحادیه کسب و کارهای مجازی: دخالت غیر قانونی!
رضا الفت نسب، عضو هیات مدیره اتحادیه کسب و کار‌های مجازی با بیان اینکه تبعات تعویق یک ساله برگزاری انتخابات اتحادیه، گریبان فعالان و اعضا را گرفته و مقصر این جریان وزارت صمت است، گفت: انتخابات به بهانه‌های مختلف به تعویق افتاده و این تعویق و تاخیر در برگزاری انتخابات در سالی که به نام «دانش بنیان» مزین شده و نزدیک به ۷۰ درصد کسب و کار‌های عضو اتحادیه، دانش بنیان یا شرکت‌های خلاق هستند، اختلال جدی در روند فعالیت اتحادیه داشته است.

عضو هیات مدیره اتحادیه کسب و کار‌های مجازی گفت: هیات عالی نظارت بر سازمان‌های صنفی کشور به عنوان یک هیات بالادستی که نهادهای مختلفی در آن عضو هستند، مصوب کرد که انتخابات اتحادیه در اسرع وقت انجام شود. حال باید از وزارت صمت پرسید که چرا این مصوبه ابلاغ نمی‌شود؟

چرا وزارت صمت به صورت آشکار در انتخابات یک اتحادیه دخالت می‌کند؟ مگر وزارت صمت چنین اجازه‌ای دارد که در روند برگزاری انتخابات یک اتحادیه اختلال ایجاد کند و در مقابل اتاق اصناف ایران به عنوان بزرگترین تشکل صنفی بایستد؟

متاسفانه نهادهای نظارتی هم تنها نظاره‌گر این جریان هستند و علنا از وظایف خود نسبت به بخش خصوصی تخطی می‌کنند.

انتقاد تند مدیرعامل اسنپ از وزارت صمت: در انتخابات اتحادیه کسب و کارهای مجازی سنگ‌اندازی نکنید
فعالان اقتصاد دیجیتال نیز در اظهارنظرهایی نسبت به کارشکنی وزارت صمت در برگزاری انتخابات اتحادیه کسب و کارهای مجازی انتقاد کردند. این فعالان معتقدند وزارت صمت به جای آنکه در سال تولید دانش بنیان تسهیل‌گر فضای کسب و کار‌ها به خصوص کار‌های مجازی باشد خود به مانع بزرگی تبدیل شده است.
محمد خلج قاسم آبادی مدیرعامل گروه اسنپ در مورد دخالت‌های وزارت صمت در انتخابات اتحادیه کسب و کار‌های مجازی، گفت: فرایند طی شده در تعویق انتخابات و تفکیک اتحادیه فرایند قانونی نبوده است. برگزاری هرچه زودتر انتخابات کمک می‌کند که اتحادیه سر و سامانی بگیرد. با وجود مصوبه هایت عالی نظارت تاخیر در برگزاری انتخابات اتحادیه کسب و کارهای مجازی از سوی وزارت صمت قانونی نیست.

دبیر کارگروه تاکسی‌های آنلاین اتحادیه کسب و کار‌های مجازی با بیان اینکه تاخیر در برگزاری انتخابات موجب تضعیف اتحادیه مزبور شده است، گفت: متاسفانه در حال حاضر اتحادیه کسب و کارهای مجازی به دلیل بلاتکلیفی و تمام شدن اعتبارنامه، نقش پررنگی ندارد و عملا با توجه به تاخیری که در برگزاری انتخابات و حضور یک هیات مدیره جدید و تازه نفس شاهد بودیم، نمی‌شود از ظرفیت‌های این اتحادیه استفاده کرد.

عضو  اتحادیه کسب و کار‌های مجازی گفت: تفکیک اتحادیه مشکلات و تبعاتی دارد از جمله اینکه شرکت‌های این حوزه بین اتحادیه‌ها سردرگم خواهند شد که باید از کدام اتحادیه مجوز بگیرند. همچنین بار مالی مضاعفی که شرکت‌ها باید برای عضویت در هر دو اتحادیه متحمل شوند و تضاد منافعی که بین این دو به وجود خواهد آمد نیز قابل بررسی است.

مدیرعامل دیوار: حاشیه‌سازی‌های وزارت صمت به اقتصاد دیجیتال ضربه می‌زند
اشکال آرمندهی، عضو اتحادیه کسب و کار‌های مجازی و مدیرعامل «دیوار» نیز در این رابطه گفت: با وجود این که بیش از یک ماه از تصویب برگزاری انتخابات اتحادیه کسب و کار‌های مجازی در جلسه شورای عالی نظارت گذشته است، اما باز هم شاهد تعلل وزارت صمت در برگزاری انتخابات هستیم. اعتبارنامه اتحادیه فعلی به اتمام رسیده و در حال حاضر اتحادیه برای ادامه کار با مشکلات فراوانی روبرو شده است.
وی ادامه داد: بیش از 3800 شرکت در اتحادیه در رسته‌های خدمات مختلف عضوند و برخی شرکت‌ها هم در دسته «توزیعی» قرار می‌گیرند و هم «خدماتی»؛ اگر تصمیم اشتباه تفکیک اتحادیه فعلی به این دو اتحادیه اجرایی شود، شاهد موازی کاری و تعدد مجوزها و سردرگمی بیشتر مردم خواهیم بود در شرایطی که خود مسئولان کاهش مجوزها را هدف‌گذاری کرده‌اند.
آرمندهی با انتقاد نسبت به تفکیک اتحادیه توسط وزارت صمت گفت: حاشیه‌سازی‌های وزارت صمت برای انتخابات اتحادیه تنها به بخش خصوصی و اقتصاد دیجیتال ضربه می‌زند. تاکید می کنم تصمیمی‌ که بخش خصوصی در اخذ آن دخیل نباشد محکوم به شکست است.

سازمان نظام صنفی رایانه‌ای تهران: اختلاف در وزارت صمت و دولت مانع برگزاری انتخابات اتحادیه کسب‌وکارهای مجازی است

حسین اسلامی رئیس سازمان نظام صنفی رایانه‌ای استان تهران نیز به عصر خبر گفت: با توجه به آنکه اعتبارنامه اتحادیه کسب و کارهای مجازی بیش از یک سال است که به پایان رسیده، می‌بایست انتخابات این اتحادیه به سرعت برگزار شود.

رئیس سازمان نظام صنفی رایانه‌ای استان تهران با اشاره به اختلافات زیاد مسئولان وزارت صمت گفت: در این مورد نامه‌نگاری‌های زیادی صورت گرفته ولی هنوز به برگزاری انتخابات منتج نشده است؛ یکبار معاون وزیر صمت به وزیر نامه می‌نویسد، یکبار شورای عالی نظارت نامه‌نگاری می‌کند. هرچه هست، اختلافات درونی دولت یا مجموعه‌هایی که ناظر بر تشکل‌های صنفی هستند، آسیب‌زننده است.

اسلامی تاکید کرد: تاخیر در برگزاری انتخابات اتحادیه به طور قطع به ضرر صنف و کسب و کارهای اینترنتی است و لازم است که مطابق قانون هرچه سریعتر این فرایند انجام شود چون تاخیر بیش از حد به اکوسیستم آسیب می‌زند.

سناریوی پایانی غیرقانونی وزارت صمت: انتصاب رئیس جدید اتحادیه

با تعلل وزارت صمت در اجرای مصوبه هیات عالی نظارت و برگزاری انتخابات، گمانه زنی ها و اخباری در میان فعالان اکوسیستم استارتاپ ایران درباره سناریوی جدید وزارت صمت به گوش می رسد که آشکارا غیرقانونی است.

بر اساس این سناریو، وزارت صمت استعفای چند ماه پیش حمید محمدی مدیرعامل دیجی‌کالا و رئیس اتحادیه را در حالی که او از استعفا انصراف داده، می پذیرد و فرشاد وکیل زاده نایب رییس اتحادیه را به عنوان رییس منصوب می کند تا وکیل زاده فرایند تفکیک اتحادیه را که با مخالف شدید فعالان اکوسیستم، وزارت کشور، نمایندگان مجلس شورای اسلامی و سایر نهادها روبرو شده بود، اجرا کند و آن را به عنوان نظر اعضای اتحادیه جا بزند.

این در حالی است که بر اساس ماده 22 قانون اصناف اولا «اتحادیه‌ها توسط هیأت مدیره منتخب اعضای اتحادیه اداره می‌شوند» و ثانیا هیات مدیره فعلی مدت اعتبار قانونی اش تمام شده و وزارت صمت قانوناً نمی تواند شخصی را به عنوان رییس یک اتحادیه صنفی منصوب کند.
به نظر می رسد در واپسین روزهای تصدی فاطمی امین بر وزارت صمت، او و شاه‌میرزایی معاونش قصد دارند یک ضربه ی کاری دیگر به فعالان کسب و کارهای مجازی و اقتصاد دیجیتال ایران وارد کنند آن هم در سال حمایت از اشتغال دانش بیان!