آمریکا: دلیل ایجاد وقفه در روند احیای برجام ما نبوده‌ایم
ادعا‌های پرایس علیه مواضع ایران در زمینه احیای توافق هسته‌ای در پی این مطرح می‌شود که جوزپ بورل، روز سه‌شنبه در یادداشتی در فایننشال تایمز درباره توافق هسته‌ای نوشت: اجرای کامل این توافق شدیدا تحت تاثیر تصمیم دونالد ترامپ مبنی بر خروج آمریکا از آن در سال ۲۰۱۸ و اعمال کمپین «فشار حداکثری» یکجانبه قرار گرفته است. ایران نیز فعالیت‌های هسته‌ای خود را به طرز هشدار دهنده‌ای بالا برد.
سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا در یک کنفرانس خبری با مطرح کردن ادعا‌هایی علیه ایران، به سوالی درباره احتمال از سرگیری مذاکرات احیای توافق هسته‌ای در پی طرح پیشنهادی جوزپ بورل، هماهنگ‌کننده این مذاکرات پاسخ داد.
به گزارش ایسنا به نقل از وبگاه وزارت امور خارجه آمریکا، ند پرایس، سخنگوی وزارت امور خارجه این کشور در پاسخ به این سوال که با در نظر داشتن اظهارات اخیر جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و هماهنگ‌کننده مذاکرات هسته‌ای درباره احیای برجام (توافق هسته‌ای)، آیا احتمال از سرگیری این مذاکرات وجود دارد و آیا آمریکا نسبت به این که این اقدام آغازی نو در روند احیای توافق باشد، خوش‌بین است یا نه، گفت: ما درباره طرح پیشنهادی کمیسیونر ارشد اتحادیه اروپا (حوزپ بورل) به طور مستقیم با شرکای اروپایی‌مان در ارتباط بوده‌ایم و خواهیم بود. در حال بازبینی و بررسی آن هستیم. بازخوردمان نسبت به آن را به طور مستقیم با متحدان اروپایی‌مان در جریان خواهیم گذاشت، اما برداشت ما این است که طرح پیشنهادی آقای بورل بر اساس توافقی است که روی میز بوده، با مشقت میان اعضای گروه ۱+۵ مذاکره شده و از ماه مارس در انتظار پذیرفته شدن بوده است.
پرایس در ادامه با تلاش برای مقصر جلوه دادن ایران، مدعی شد: وقفه‌ای ایجاد شده، مدت زمانی طول کشیده و نتوانسته‌ایم در این فاصله به بازگشت دوجانبه به پایبندی به برجام دست پیدا کنیم، ما دلیل ایجاد آن نبوده‌ایم. یک کشور بوده که از بازگشت به پایبندی به برجام خودداری کرده است. این کشور ایران است. ما با صراحت گفته‌ایم که آماده بازگشت به پایبندی به برجام هستیم، با فرض این که ایران هم همین کار را بکند. ما این پیام را به طور غیرعلنی و غیرمستقیم به ایران هم داده‌ایم.سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا با تکرار ادعاهایش علیه مواضع ایران نسبت به احیای توافق هسته‌ای افزود: از ماه مارس یا بعد از آن نشانه‌ای از سوی ایران ندیده‌ایم که آماده اتخاذ تصمیم سیاسی لازم برای بازگشت به پایبندی به برجام باشند. به همین دلیل است که ما به طور یکسان برای سناریو‌هایی که در آن‌ها برجام داریم و سناریو‌هایی که برجامی در کار نیست، آماده می‌شویم.
او در ادامه در پاسخ به این که با توجه به وضعیت فعلی مذاکرات احیای توافق هسته‌ای، چه جای امیدی برای آزادسازی شهروندان آمریکایی زندانی در ایران وجود خواهد داشت، گفت: ما بسیار مراقب بوده‌ایم که سرنوشت این شهروندان آمریکایی را که به طور غیرقانونی در ایران زندانی شده‌اند را به بازگشت دوجانبه بالقوه به پایبندی به برجام گره نزنیم. ما هیچ وقت توهمی نداشته‌ایم که بازگشت به برجام لزوما به زودی محقق خواهد شد. می‌دانستیم که مذاکرات سختی خواهد بود و مراقب بوده‌ایم که سرنوشت این شهروندان را که به طور غیرقانونی زندانی شده‌اند، به چیزی که از نظرمان طرحی نامعلوم است، گره نزنیم.
او در بخش دیگری از اظهاراتش در این باره، بیان کرد: ما در مسیر جداگانه‌ای پیگیر آزادسازی این شهروندان آمریکا بوده‌ایم.
اعا‌های پرایس علیه مواضع ایران در زمینه احیای توافق هسته‌ای در پی این مطرح می‌شود که جوزپ بورل، روز سه‌شنبه در یادداشتی در فایننشال تایمز درباره توافق هسته‌ای نوشت: اجرای کامل این توافق شدیدا تحت تاثیر تصمیم دونالد ترامپ مبنی بر خروج آمریکا از آن در سال ۲۰۱۸ و اعمال کمپین «فشار حداکثری» یکجانبه قرار گرفته است. ایران نیز فعالیت‌های هسته‌ای خود را به طرز هشدار دهنده‌ای بالا برد. متاسفانه ایران حتی توانایی‌های نظارتی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را محدود کرده و نتوانسته همکاری کاملی با آژانس ذیل وظایف پادمانی اساسی‌اش داشته باشد. «فشار حداکثری» شکست خورد و علی‌رغم بهترین تلاش‌های باقی شرکت‌کنندگان در توافق، مردم ایران از منافع اقتصادی کامل رفع تحریم‌ها محروم ماندند.
او در این یادداشت بیان کرد: من در آوریل ۲۰۲۱ به عنوان هماهنگ‌کننده برجام برای معکوس‌کردن این تشدید تنش‌های خطرناک از عزم سیاسی دولت جدید آمریکا برای راه‌اندازی روندی دیپلماتیک با حضور آمریکا و مشارکت‌کنندگان در برجام استفاده کردم. هدف من تسهیل بازگشت آمریکا به برجام و اجرای کامل تعهدات برجامی توسط ایران و آمریکا بود. پس از ۱۵ ماه گفت‌وگوی شدید و سازنده در وین و اعاملات بی‌شمار با مشارکت‌کنندگان در برجام و ایالات متحده به این نتیجه رسیدم که فضا برای مصالحه‌های اساسی اضافی به پایان رسیده است. متنی بر روی میز گذاشته بودم که با جزئیات روند رفع تحریم‌ها و همچنین گام‌های هسته‌ای لازم برای احیای برجام را تشریح می‌کرد.
هماهنگ‌کننده مذاکرات توافق هسته‌ای عنوان کرد: این متن، بهترین توافقی است که من به عنوان تسهیل‌کننده مذاکرات آن را ممکن می‌بینم. این توافقی بی‌نقص نیست، اما به تمامی عناصر حیاتی رسیدگی می‌کند و شامل مصالحه‌های سخت حاصل شده توسط طرفین می‌شود. هم‌اکنون باید تصمیماتی برای غنیمت بردن از این فرصت بی‌مانند جهت رسیدن به موفقیت گرفته و پتانسیل بزرگ اجرای کامل یک توافق نشان داده شود. من هیچ جایگزین موثر یا جامع در دسترسی نمی‌بینم.
او ادامه داد: ما می‌دانیم که برجام با توجه به نزدیک شدن به انتخابات میان دوره‌ای کنگره در همچنان در واشنگتن مسئله‌ای قطبی است. این توافق ممکن است به تمامی نگرانی‌های آمریکا در قبال ایران پرداخته باشد. اتحادیه اروپا نیز نگرانی‌های – نظیر مسائل حقوق بشری و فعالیت‌های منطقه‌ای ایران – دارد که ورای مسائل هسته‌ای می‌رود. ما به طور مداوم آن‌ها را در گفتگو‌های دوجانبه با ایران مطرح می‌کنیم. برجام به تمامی آن‌ها رسیدگی نمی‌کند و هیچوقت قرار نبود این کار را انجام دهد. با این وجود، این توافق مزیت تعدیل برنامه هسته‌ای رو به توسعه ایران را داشت و امکان بازرسی و نظارت‌های سختگیرانه آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را فراهم آورد. همین مسئله باعث می‌شود تا توافق شالوده معماری عدم اشاعه هسته‌ای بشود.جورپ در بورل در ادامه یادداشت خود نوشت: حال، احیای اجرای کامل توافق می‌تواند بار دیگر این منافع را بازگرداند. این منافع شامل محدودیت‌های سختگیرانه علیه ظرفیت‌های غنی‌سازی اورانیوم ایران و نظارت‌های نزدیک توسط آژانس بین‌المللی انرژی اتمی می‌شود. این توافق همچنین می‌تواند پویایی امنیتی بر پایه همکاری بیشتر در منطقه رقم بزند و شتابی مثبت برای ایجاد اعتماد درست کند. ما نیز می‌دانیم که تهران پس از تجارت منفی سال‌های اخیر دودلی‌های جدی دارد. با این وجود، توافق روی میز عزم تمامی مشارکت‌کنندگان در اطمینان از دوام‌پذیری آن را نشان می‌دهد و شامل تعهد رئیس‌جمهور جو بایدن و تضمین‌های آمریکا در این باره می‌شود. در نتیجه، این توافق از مصونیت بیشتری در قبال اقدامات یکجانبه احتمالی برای تضعیف آن برخوردار است.
تسهیل‌کننده مذاکرات هسته‌ای افزود: هر روزی که توافقی در وین حاصل نشود، رسیدن به منافع اقتصادی ملموس برای مردم ایران از طریق رفع تحریم‌های آمریکا و همچنین منافع عدم اشاعه هسته‌ای برای جهان را به عقب می‌اندازد. به پایان رساندن توافق در این زمان مزایای اقتصادی و مالی چشم‌گیری به همراه خواهد داشت و همچنین امنیت منطقه‌ای و جهانی را تقویت خواهد کرد.
مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در پایان نوشت: هم‌اکنون زمان اتخاذ سریع تصمیمات سیاسی برای به پایان رساندن مذاکرات وین بر مبنای متن پیشنهادی من و بازگشت فوری به اجرای کامل برجام است. این توافق در ازای برداشته شدن تحریم‌ها به رژیم عدم اشاعه هسته‌ای خدمت می‌کند و نشان می‌دهد که حصول پیمان‌های بین‌المللی متوازن در این زمانه متلاطم امکان‌پذیر است. اگر توافق مورد قبول واقع نشود، خطر بحرانی هسته‌ای به وجود می‌آید و باعث انزوای بیشتر ایران و مردمش می‌شود. به نتیجه رساندن توافق وظیفه مشترک ماست.
حسین امیر عبداللهیان، وزیر امور خارجه ایران در پی ارائه این پیشنهادات برجامی از سوی بورل به تازگی در گفت‌وگویی تلفنی با او مطرح کرد: هیچ تردیدی در اراده دولت جمهوری اسلامی ایران برای رسیدن به یک توافق خوب، قوی و پایدار وجود ندارد.
امیرعبداللهیان تأکید کرد: اگر آمریکا با واقع بینی در مسیر دستیابی به راه حل و حصول توافق گام بردارد، توافق خوب قابل دسترس همه طرف‌ها خواهد بود.
وزیر امور خارجه یادآور شد: جمهوری اسلامی ایران از آغاز مذاکرات تاکنون همواره حسن نیت و اراده جدی خود را برای رسیدن به توافق نشان داده است.
امیرعبداللهیان با اشاره به متن ارائه شده اخیر از سوی بورل، تاکید کرد: ایران از تداوم مسیر دیپلماسی و مذاکره استقبال می‌کند.
وزیر امور خارجه کشورمان افزود: آمریکا همواره اظهار می‌دارد که خواهان توافق است، پس باید در متن توافق و در عمل این رویکرد مشاهده شود.
جوزب بورل مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا نیز در این گفتگو اظهار داشت: طرف ایرانی تاکنون اراده مثبت و جدی در روند مذاکرات از خود نشان داده و اکنون زمان آن است که مذاکرات به نتیجه مطلوب برسد.
بورل بار دیگر بر آمادگی خود و معاونش برای تسهیل و تسریع این روند از طریق ارتباط و رایزنی با همه طرف‌ها تأکید کرد.
طرفین در این گفتگو در خصوص چگونگی ادامه مسیر، بحث و تبادل نظر کردند.
جو بایدن با پیروزی در انتخابات مقابل ترامپ در سال گذشته، مذاکرات غیر مستقیم با ایران را جهت بازگشت دوجانبه به توافق، در چارچوب مذاکرات وین از سر گرفت. این مذاکرات که دور آخر آن میان ایران و آمریکا با تسهیل‌گری اتحادیه اروپا در قطر انجام شد، تا کنون به نهایی شدن توافق منجر نشده است.
