نخبگانی که نامشان را در جنگ عوض میکردند
ایسنا نوشت: در جبهههای جنگ افراد گوناگونی حضور داشتند با وظایفی متفاوت. در میان آنان جوانانی بودند که به نام اطلاعات عملیات شناخته میشدند، کسانی با بهره هوشی بالا که پلاک و نام خود را عوض میکردند تا لو نروند اما اگر در این بین شهید یا اسیر میشدند، خانوادههایشان چگونه میتوانستند از فرزند خود خبری بگیرند.
این موضوعی است جذاب برای ساخت یک اثر هنری.
محمدرضا عطاییفر، کارگردان تئاتر هم از سه چهار سال پیش که از این موضوع باخبر شد، ایدهای به ذهنش رسید برای نوشتن و اجرای یک نمایش.
او حالا مشغول تمرین و آمادهسازی نمایش «سراط» با همین درونمایه است.
این کارگردان تئاتر توضیحاتی درباره این نمایش ارایه میدهد و تاکید دارد که هدفش اجرای عمومی است و برخلاف بعضی گمانهزنیها، از آمادهسازی نمایش منصرف نشده است.
عطاییفر در آغاز درباره عنوان این نمایش توضیح میدهد: در لغتنامه دهخدا،«سراط » به معنی راه روشن است ولی در نمایش ما نام مخففی است که شخصیت نمایش انتخاب کرده. به معنای سر اطلاعات و جالب است که چنین کلمهای واقعا وجود دارد.
او با ارایه توضیحاتی درباره ماجراهای نمایشش میگوید: نمایش ما درباره دو جوان نخبه در جنگ است که به دلیل هوش بالای خود جزو اعضای اطلاعات عملیات میشوند. یکی از آنان شهید میشود و دیگری زنده میماند ولی چون بچههای اطلاعات عملیات، پلاک و نام خود را عوض میکردند، کسی از زنده ماندن او با خبر نمیشود و وقتی از جبهه بازمیگردد، با شرایطی متفاوت رو به رو میشود.
عطاییفر درباره دورنمایی که برای اجرای این نمایش دارد، میگوید: بیشتر در پی اجرای عمومی هستیم ولی با دبیران دو جشنواره تئاتر فجر و مقاومت هم گفتگوهایی داشتهایم. شاید نمایش در یکی از این دو جشنواره اجرا شود و شاید هم بتواند در هر دو روی صحنه برود ولی همه چیز بستگی به شرایط دارد. ضمنا مهر ماه هم برای اجرا در تئاتر شهر نوبت بازبینی داریم که در صورت پذیرش، طبیعتا اجرای عمومیمان بعد از جشنوارهها خواهد بود.
این کارگردان با اشاره به تفاوت شیوه برگزاری این دوره از جشنواره تئاتر فجر در قیاس با سالهای گذشته و تاکید آن بر اجرای آثار تولیدی اضافه میکند: در سالهای اخیر آثار جشنواره بیشتر از نمایشهای اجرا شده در طول سال انتخاب میشدند ولی من روش جشنواره امسال را بیشتر دوست دارم چون شرایط گروهها عادلانهتر است.
او در توضیح این نکته یادآوری میکند: وقتی آثار جشنواره، از میان کارهای اجرا شده انتخاب شوند، به دلیل اینکه زمان اجرای عمومی آثار متفاوت است، بعضی در زمانی نزدیک به جشنواره اجرا داشتهاند و برخی، میان اجرای عمومی و جشنوارهشان فاصله بیشتری است و به همین دلیل آمادگی کمتری برای حضور در جشنواره دارند ولی وقتی همه آثار تازه باشند، طبیعتا شرایط برابری برای آمادهسازی داشتهاند.
عطاییفر با این همه یک نگرانی را مطرح میکند: وقتی جدول اجراهای تئاتر شهر و ایرانشهر برای یک سال آینده بسته شده، چگونه گروههای نمایشی میتوانند مطمئن باشند که بعد از اجرا در جشنواره، میتوانند در این دو مجموعه نوبت اجرا بگیرند. آیا کسی میتواند ضمانت بدهد که همه آثار تولیدی جشنواره فجر، در سال آینده نوبت اجرای عمومی خواهند گرفت. مطالبه ما این است که این موضوع به صورت شفاف مطرح شود تا گروههای نمایشی تکلیف خود را بدانند.
او با یادآوری دوران پرفروغ جشنواره تئاتر فجر در اواخر دهه هفتاد و اوایل دهه هشتاد، ادامه میدهد: دوران مدیریت آقایان سلیمی و شریفخدایی در مرکز هنرهای نمایشی، جشنواره تئاتر فجر بسیار پررنگ و پر شور و حال بود و ۹۰ درصد اجراهای عمومی سال بعد از دل جشنواره تئاتر فجر بود. اما الان وضعیت مشخص نیست.
این کارگردان که نمایشش برای اجرا در جشنواره تئاتر مقاومت هم مناسبت دارد، اضافه میکند: آقای کورش زارعی، دبیر جشنواره تئاتر فجر طی گفتگویی شفاهی اعلام کردند نمایشهای برگزیده جشنواره تئاتر مقاومت میتوانند در بخش مسابقه جشنواره فجر هم روی صحنه بروند ولی این امتیاز فقط ویژه آثار برگزیده است . ضمن اینکه سندیتی هم ندارد چون یک دیالوگ شفاهی است. بنابراین اگر فرضا من نمایشم را در جشنواره مقاومت اجرا کنم و جزو آثار برتر نباشد، فرصت شرکت در بخش مسابقه فجر را از دست میدهم. اما اگر همه جزییات مشخص شود، گروههای نمایشی تکلیف خود را میدانند و بهتر میتوانند برای اجرای آثار خود برنامهریزی کنند.
او با اشاره به حاشیههایی که در چند روز گذشته درباره نمایشش رخ داد، تاکید میکند: در فضای مجازی عنوان شده که از اجرای این نمایش منصرف شدهام در حالیکه چنین نیست و مشغول کار و تمرین هستیم و البته اولویت ما اجرای عمومی است. هرگز فقط به دو اجرا در جشنواره آن هم با شرایط سخت و نفسگیری که وجود دارد، قانع نمیشویم و باید از اول درباره قطعیت اجرای عمومیمان مطمئن شویم.
به گفته او، در حال حاضر محسن زرآبادی، علی حیدری، مهتاب باجلان، ثنا پورکتابی بازیگرانی هستند که حضورشان در نمایش «سراط» قطعی شده و در چند روز آینده چند بازیگر دیگر هم به این ترکیب اضافه میشوند.
سال گذشته در دوران اوجگیری کرونا هم نمایش کنسرت تئاتر «مرگ گرم» را در تئاتر شهر اجرا کرد که با استقبال تماشاگران رو به رو شد.