متن سخنرانی حسین امیرعبداللهیان در سومین نشست مجمع گفت‌وگوی تهران که در محل مرکز مطالعات سیاسی و بین المللی وزارت امور خارجه برگزار شد به شرح زیر است:

بسم الله الرحمن الرحیم

مهمانان عالی رتبه و گرانقدر،

سفرای محترم مقیم تهران،

صاحبنظران و اساتید و همکاران ارجمند،

خانم ها و آقایان،

خوشحالم که در سومین دور مجمع گفتگوی تهران؛ مجمعی که برای گفتگو، به اشتراک گذاشتن نظرات و ایجاد فضای مفاهمه ایجاد شده، مجمعی که صاحبنظران و اندیشمندان در آن سخن می گویند و امیدوارم این نوع از گفتگوها به همه ما کمک نماید که منطقه ای آرام تر و باثبات تر و جهانی صلح آمیزتر داشته باشیم.

مجمع گفتگوی تهران در سال جاری با مفهوم محوری «سیاست همسایه محور جمهوری اسلامی ایران با رهیافتی به سوی دوستی و اعتمادسازی» برگزار می شود تا یادآوری کند که دولت جمهوری اسلامی ایران مفهوم همسایگی را محور سیاست خارجی خود قرار داده و با تمام توان به اعتمادسازی و تقویت پایه های دوستی با همسایگان در منطقه می اندیشد و در این مسیر با قوت گام بر می دارد.

خانم ها و آقایان،

در غرب آسیا، منطقه ای که تحولات آن همواره پرچالش و تاثیرگذار بر سایر مناطق بوده، ما همسایگان خود را که با آنها اشتراکات تمدنی، تاریخی، فرهنگی و دینی داریم، برادران خود می دانیم. ما امنیت و رفاه آنان را امنیت و رفاه خود می دانیم. ایران همواره یکی از پایه های امنیت و ثبات در منطقه و در خط مقدم مبارزه با تروریسم داعش به عنوان تهدیدی مشترک برای منطقه و کل بشریت بوده است. ایران همواره در خط مقدم مبارزه با انواع تروریسم در منطقه و جهان بوده است.

در همین جا مایلم در آستانه سالگرد ترور جنایتکارانه آمریکایی و به شهادت رساندن دو قهرمان بزرگ مبارزه با تروریسم، شهید ابومهدی المهندس و شهید سردار حاج قاسم سلیمانی، یادی کرده باشم و یاد و خاطره این قهرمانان بزرگ حافظ ایران و عراق و امنیت منطقه و جهان را گرامی بدارم.

ما همواره اطمینان داده ایم که آماده اعتمادسازی و همکاری در همه ابعاد و سطوح با همسایگان خود در منطقه، از جمله همسایگان خود در حوزه خلیج فارس هستیم تا یک بار برای همیشه، تفکر “تامین امنیت از خارج از منطقه” کنار رود و همکاری و همیاری کشورهای منطقه، امنیت پایدار را به ارمغان آورد. در همین چارچوب، مایلم اعلام نمام که آماده ایم نشست مشترک وزرای خارجه و دفاع را میان جمهوری اسلامی ایران و کشورهای حاشیه خلیج فارس و دیگر همسایگان برگزار نماییم. در نگاه به غرب آسیا، لازم می دانم تاکید کنم که مساله فلسطین و حقوق تضییع شده ملت مظلوم آن همچنان شرمسارانه بر پیشانی بشریت خودنمایی می کند و رژیم اشغالگر صهیونیستی، سیاست های تجاوزکارانه و ظالمانه خود را در سکوت نظام مند مدعیان حقوق بشر ادامه می دهد.

همکاران عزیز،

خانم ها و آقایان،

دولت رئیس جمهور جناب آقای دکتر رئیسی از ابتدای کار دست همسایگان را به گرمی فشرده و آمادگی داریم که از مسیر گفتگو و همکاری های سازنده و رو به جلو بر گام های عملی هر چه بیشتر در مسیر توسعه همه جانبه همکاری های دوجانبه، منطقه ای و بین المللی بیش از پیش تمرکز یابیم.

در مساله اوکراین، سیاست جمهوری اسلامی ایران از ابتدای بحران تاکنون، پیوستگی و تداوم داشته است. سیاست اصولی ما نفی توسل به زور و تاکید بر حل و فصل مناقشه از طریق سیاسی بوده است. ما از ابتدای این بحران با اتخاد بی طرفی فعال، بر این موضع تاکید کرده ایم که نگرانی های امنیتی مشروع طرفین باید در نظر گرفته شود و از طریق گفتگو حل و فصل گردد. از سوی دیگر اعتقاد داریم که نگاه تک بعدی به این بحران پاسخ گو نیست. پس باید به ریشه های بحران و رفتار غیرمسئولانه برخی کنشگران در ایجاد زمینه های بحران، دامن زدن به آن و تحریک و تهییج یک طرف بحران نیز پرداخته شود. امروز شاهدیم که اروپا دارد بهای سیاست های ایالات متحده را که دور از محدوده بحران ایستاده می پردازد. ضمن تاکید مجدد بر بی پایه و اساس بودن ادعای ارائه تسلیحات و پهپاد از سوی جمهوری اسلامی ایران به یکی از طرف های بحران، تاکید می کنیم که هیاهو درباره ارسال پهباد ایرانی، در شرایطی که میلیاردها دلار انواع سلاح از کشورهای غربی برای تداوم جنگ وارد اوکراین شده است، هدفی جز سرپوش گذاشتن بر روند دمیدن غرب بر آتش جنگ و خشونت در اوکراین ندارد.

مهمانان محترم!

در مساله اتصالات منطقه ای و امنیت انرژی، ما معتقد به هم افزایی و ایفای نقش مثبت و سازنده همه کشورها در مناطق پیرامونی از غرب آسیا تا اوراسیا و هم پیوندی و هم تکیملی ظرفیتهای مختلف آن هستیم. ضمن تاکید بر آمادگی خود جهت ایفای نقش سازنده و محوری جمهوری اسلامی ایران در تقویت اتصالات منطقه ای، بر ضرورت حفظ خطوط ژئوپلتیک کنونی در منطقه قفقاز تاکید داشته و پای می فشریم. امنیت، موضوعی متقابل است و با این منطق، امنیت وقتی فراهم است که امنیت همه فراهم باشد. آنگاه امنیت انرژی نیز در عالی ترین سطح خود فراهم خواهد بود.

در افغانستان، شاهدیم که بیست سال حضور اشغالگران هیچ ثمری از نظر ایجاد امنیت و زیرساخت های اقتصادی و رفاهی برای مردم صبور این کشور در بر نداشته و اکنون مردم افغانستان در شرایط کاملا نامناسب و نگران کننده ای به سر می برند. امریکا از افغانستان رفته اما با دورایستایی و استفاده ابزاری از گروه های تروریستی، به دنبال تداوم حضور خود در این کشور و ایجاد چالش برای کشورهای منطقه از این طریق است. ما، مردم افغانستان را که با آنان اشتراکات تاریخی، تمدنی، فرهنگی، دینی و زبانی داریم، چون مردم خود می دانیم و بر خلاف مدعیان دروغین حقوق بشر، نسبت به سرنوشت آنان مسئولانه عمل می کنیم. در یک سال و نیم اخیر، جمهوری اسلامی ایران پذیرای خیل عظیم آوارگان افغانستانی بوده و در حالی که کشورم در شرایط سخت ترین تحریم ها بسر می برد، با سخاوتمندی آنان را پذیرفته است. ما اعتقاد داریم راه ثبات و امنیت پایدار در افغانستان از مسیر خواست و تصمیم مردم این کشور و با تشکیل دولتی فراگیر می گذرد.

مایلم اشاره ای نیز به حوادث اخیر در کشورم داشته باشم. جمهوری اسلامی ایران از ابتدای حیات خود، یک نظام مبتنی بر پویش جمعی و متکی بر مردم بوده است. در یک نظام مردم سالار و در مسیر تحول و تکامل تدریجی مردم سالاری، فراز و نشیب ها موضوعی طبیعی است؛ همان گونه که در برخی کشورهای دیگر نیز شاهد آن بوده و اکنون نیز هستیم. اما متاسفانه مساله این است که مطالبات مسالمت آمیز مردم و تحولات داخلی کشورها نباید مورد سوءاستفاده دیگران به عنوان ابزاری جهت تسویه حساب های سیاسی قرار گیرد. مواضع و دخالت های غیرمسئولانه و سبکسرانه آمریکا و برخی کشورهای غربی – که خود مدت ها درگیر اعتراضات داخلی بوده و با هر گونه اقدام خشونت آمیز علیه پلیس، با حادترین شکل واکنش نشان می دهند – در تحریک اغتشاشات در ایران از طریق ابزارهای سیاسی، جنگ شناختی و رسانه ای و جنگ ترکیبی، آنان حداکثر تلاش خود را برای بی ثبات سازی کشورم به کار بردند. جمهوری اسلامی ایران نسبت به هر گونه مداخله در امور داخلی خود به طرف های مداخله گر هشدار داده و با دقت این گونه مداخلات نامشروع را زیر نظر دارد و با آن قویا برخورد می کند. ملت ایران اعم از زن و مرد و پیرو جوان چهار دهه است که هزینه استقلال طلبی خود را میدهد و به ایده نه شرقی، نه غربی در مسیر استقلال سیاسی کاملا پایبند است؛ هم زمان با آنکه در راستای منافع ملی از توسعه و تحکیم مناسبات سیاسی اقتصادی، تجاری و فرهنگی با شرق و غرب عالم استقبال می کند. زنان و جوانان در کشور من بخش فعال، پویا و موثر جامعه و از مهم ترین پیشران های پیشرفت و توسعه اند. چالش ها و مشکلات در جمهوری اسلامی ایران همواره از طریق مفاهمه و همکاری مردم و دولت حل شده است. کشورهایی که میزبان تروریست ها بوده یا مشوق تروریسم اقتصادی و رسانه ای و ترویج و مروج خشونت هستند، باید توجه داشته باشند که تروریسم و ناامنی یک تهدید جهانی است. نمی شود در خانه شیشه ای نشست و به دیگران سنگ اندازی کرد و خود آسیبی ندید.

همکاران محترم،

خانم ها و آقایان،

امریکا از سویی امروز صحبت از مذاکرات هسته ای و رسیدن به گامهای نهایی توافق می کند و از سوی دیگر از ایجاد ناامنی و بی ثبات کردن ایران حمایت می کند. این سیاست ریاکارانه باید پایان یابد و اگر چنین شود و ایالات متحده واقع بینانه و در مسیری عملی و واقعی به دنبال رسیدن به توافق و بازگشت به تعهدات خود در برجام باشد، جمهوری اسلامی ایران نیز آمادگی دارد از مسیر گام های پایانی توافق برای رفع تحریم ها و بازگشت همه طرفها به تعهدات استقبال کند. اکنون ما در مسیر استمرار تبادل پیامها، مشورت و تعامل مستمر با نماینده عالی سیاست خارجی اتحادیه اروپا هستیم. روز گذشته نیز معاون مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی گفتگوهای سازنده و رو به جلویی را با همکارانم در سازمان انرژی اتمی به عمل آوردند.

مایلم در اینجا تاکید کنم که ما از همکاری های منطقه ای چین با منطقه همواره استقبال کردهایم. تهران و پکن در سالهای اخیر سطح مناسبات خود را به همکاری های بلندمدت راهبردی ارتقا دادهاند. هفته گذشته دو نماینده عالی ایرانی و چینی برای پیگیری اجرای برنامه جامع مشترک همکاری های راهبردی دو کشور در تهران گفتگو کردند. ما در مسیر اجرای برنامه همکاری های بیست و پنج ساله با سرعت و با نگاه همه جانبه به پیش می رویم. ما در این فضای همکاری انتظار نداشتیم که بیانیه سال 2014 نشست وزرای خارجه منطقه و چین در مورد جزایر تعلق داشته ابدی و تاریخی به جمهوری اسلامی ایران، کپی-پیست و تکرار شود. مراتب ناخرسندی و اعتراض خود را از مجاری دیپلماتیک به شکل رسمی و با ارسال یادداشت رسمی به طرف چینی اعلام و ابلاغ کردیم. ضمن تاکید بر تداوم روابط راهبردی با چین به صراحت اعلام کردیم که در مسیر حفظ تمامیت ارضی جمهوری اسلامی ایران، با هیچ طرفی تعارف نداریم. از اینکه مقامات ذی ربط چین در دیدارهای رسمی فرستاده چین با رئیس جمهور محترم کشورم و معاون اول محترم کشورم و در دیدارهای سفیر چین، و مقامات عالی رتبه چین در پکن با سفیر کشورمان در این کشور نسبت به اصلاح این خطا اقدام کرده اند، سپاسگزاریم.

در پایان مایلم به این موضوع تاکید کنم که عراق نقش مهمی در منطقه غرب آسیا دارد. موقعیت ژئوپلیتیک و ژئواستراتژیک عراق، ظرفیتی را برای این کشور دوست و برادر در همسسایگی ما ایجاد کرده است که همکاری های منطقه ای و تلاش عراق برای توسعه و پیشرفت همکاری های همه جانبه منطقهای، امروز با استفاده از ظرفیت و موقعیت عراق در دستور کار منطقه قرار دارد. فردا رهبران و وزرای خارجه کشورهای منطقه در قالب نشست بغداد 2 در کشور اردن هاشمی گرد هم خواهند آمد و این نشان دهنده آن است که عراق با گذر از بحران های مختلف، امروز در شرایطی قرار دارد که به جایگاه طبیعی و منطقه ای خود باز می گردد.

در پایان یکبار دیگر از حضور یکایک خانمها و آقایان، مهمانان عالیقدر و حضار محترم تشکر می کنم و اطمینان دارم گفتگوهای امروز شما در قالب پنل های تخصصی برای همه ما و شما راه گشا خواهد بود.

سپاسگزارم،

والسلام علیکم و رحمه الله و برکاته.

آماده بازگشت روابط با عربستان به حالت عادی هستیم

امیرعبداللهیان همچنین در حاشیه سومین مجمع گفت‌وگوی تهران در جمع خبرنگاران با اشاره به حضورش در نشست امان (بغداد۲) که قرار است فردا در اردن برگزار شود، گفت: به نظر ما نشست دوم بغداد می‌تواند در ایجاد فضا برای برون رفت از چالش‌های موجود در منطقه گامی رو به جلو باشد و پیام مهم این نشست باید تمرکز بر همکاری‌های منطقه‌ای بدون دخالت‌های بیگانگان باشد.

وزیر خارجه کشورمان با اشاره به برخی دیگر از اهداف برگزاری نشست امان با محوریت موضوع عراق، تصریح کرد: ما همواره از همکاری و تعامل با کشورهای منطقه و خلیج فارس استقبال کرده‌ایم.

وی در پاسخ به این سوال که آیا در حاشیه این نشست با وزیر خارجه عربستان نیز دیدار و رایزنی خواهد داشت، گفت: گفت‌وگوها با عربستان در مسیر قبلی خود تداوم پیدا می‌کند و ما در مسیر دیپلماسی رسمی آمادگی داریم که هر زمان که طرف سعودی آمادگی داشته باشد نسبت به بازگشایی سفارتخانه‌های دو کشور و بازگشت روابط دو کشور به حالت عادی حرکت کنیم.

این دیپلمات عالی رتبه ایرانی گفت: این طرف سعودی است که باید تصمیم بگیرد که چگونه رویکرد سازنده‌ای در برابر ایران دنبال خواهد کرد.

وی همچنین در پاسخ به این سوال که آیا در حاشیه نشست امان با آقای بورل که در این نشست حضور خواهد داشت دیدار و رایزنی می‌کند، گفت: قرار است آقای بورل و آقای مورا نیز در این نشست حضور پیدا کنند. همانطور که پیش از این گفته‌ام هماهنگی‌ها و گفت‌وگوهای همکارم آقای باقری با آقای مورا ادامه دارد و تماس‌های من و گفت‌وگوهایم با آقای بورل نیز به صورت جدی در جریان است و این فرصت مناسبی است که بتوانیم گفت‌وگوها را تکمیل کنیم.

وزیر خارجه در بخش دیگری از صحبت‌های خود در این ارتباط با انتقاد از رویکرد آمریکایی‌ها در ارتباط با تحولات داخلی ایران در طول سه ماه گذشته و با ابراز امیدواری مبنی بر اینکه شاهد تغییر رویکرد و واقع بینی این کشور باشیم، گفت: آمریکایی‌ها باید بین ریاکاری و درخواست برای رسیدن به توافق یکی را انتخاب کنند.

وی همچنین در پاسخ به سوال دیگری در مورد نشست اخیر پمپئو با تعدادی از اعضای گروهک تروریستی منافقین در آمریکا گفت: پمپئو عنصر تاریخ مصرف گذشته آمریکاست و با عده‌ای که تاریخ مصرف‌شان گذشته است و دست‌شان به خون ۱۷ هزار شهروند ایرانی آلوده است نشستی را برگزار کرده است که این نشست‌ها فاقد ارزش و تاثیرگذاری است