دکتر شهنام عرشی گفت: در حال حاضر مدتی است که در مناطقی از جهان بویژه در آمریکای جنوبی، ژاپن و کره جنوبی موارد همه‌گیری کرونا افزایش یافته است و همینطور چون فصل تعطیلات اول سال میلادی است و مسافرت‌های وسیعی توسط مردم جهان انجام می‌شود، نگرانی این است که مجددا موج‌های کرونا را در جاهای مختلف جهان داشته باشیم.

۴ سویه اصلی در گردش کرونا در ایران

وی افزود: ۹۹.۷ درصد سویه‌هایی که اکنون در دنیا وجود دارد انواع مختلف اومیکرون است. BA۵ تا پیش از این معمولا سویه غالب بود که اکنون در حال جایگزینی با BQ۱ است. حدود سه یا چهار سویه اولیه کرونا نیز اکنون در حد بسیار پایین و حتی صفر است و بسیار بعید است که مثلا سویه ووهان، دلتا، آلفا و… را مجددا مشاهده کنیم؛ خاصیت ویروس این است که وقتی سویه جدید بروز می‌کند جایگزین سویه‌های قبلی می‌شود. درحال حاضر سویه‌های در گردش کرونا در ایران نیز شامل BA۵، BA۲.۷۵ و BQ۱ و XBB است.

لزوم پایش و بیماریابی در مبادی مرزی

او با تاکید بر لزوم برنامه‌های افزایش مراقبت و پایش‌های مبادی مرزی، اظهار کرد: وزارت بهداشت حتی زمانی که موارد کرونا بسیار پایین بود هم پایش‌های مرزی خود را کاهش نداد و با این که شاید خیلی از کشورها برای ورود مسافران شرط تست منفی کرونا و تزریق واکسن را برداشته بودند ما همچنان دستورالعمل تست منفی کرونا و تزریق واکسن را دنبال می‌کردیم که همچنان هم ادامه دارد. در صورتی که فردی با علائم کرونا به مبادی مرزی کشور برسد نیز باید به عنوان مراقبت سندرومیک از او نمونه گرفته شود. به طور کلی مراقبت‌های ما تعطیل نشده بود اما بسته به موقعیت بیماری با شدت و ضعف‌هایی روبرو بوده است.

خبری از غافلگیری نیست

وی تاکید کرد: درحال حاضر با گذشت تقریبا سه سال از شیوع کرونا دیگر کشور در شرایط آمادگی کامل به سر می‌برد و صحبتی از غافلگیری نیست. طبیعتا تمام افرادی که علائم بیماری دارند با تشخیص پزشک مورد آزمایش و تست قرار می‌گیرند و ما برنامه افزایش تست‌ها را داریم اما، نکته مهم‌تر این است که در جهت پیشگیری اقدام کنیم. از این رو استفاده از ماسک بویژه در کسانی که علائمی از سرماخوردگی دارند کاملا ضروری است و امیدواریم مانند اوایل شیوع بیماری مردم استفاده از ماسک را جدی بگیرند.

BQ۱ و XBB چه زمانی وارد ایران شده‌اند؟

رییس مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت درباره زمان بروز پیک جدید کرونا، توضیح داد: زمانی اعلام می‌کنیم پیک بیماری آغاز شده است که افزایش موارد بیماری به شکل واضح به وقوع بپیوندد. در حال حاضر موج جدید بیماری آغاز شده است که این وقتی اتفاق می افتد که با سویه جدید مواجه شده باشیم؛ هر چند شاید به علت علائم کم ابتلا به سویه‌های جدید به سرعت تشخیص داده نشود زیرا علائم بروز بیماری با این سویه‌ها ضعیف است و دیگر ممکن است پزشکان تست‌های تشخیصی تخصصی را انجام ندهند. در واقع با این که تازه گردش دو سویه BQ۱ و XBB را اعلام کرده‌ایم اما معنایش این نیست که این دو سویه به تازگی وارد کشور شدند، زیرا همانطور که گفتم بیماری علائم کمی ایجاد می‌کند که حتی شاید مشابه سرماخوردگی باشد که در این صورت پزشک انجام تست را ضروری نمی‌داند و این سبب می‌شود دیرتر متوجه بیماری شویم.

وی افزود: وقتی موارد جدید ابتلا به سویه‌های جدید یک در میلیون باشد، طبیعتا لازم است ما یک میلیون تست انجام دهیم تا این‌ها را تشخیص دهیم. در حال حاضر به حدی رسیده‌ایم که مثلا در ۱۰۰ نمونه اخذ شده، سه یا چهار مورد را پیدا کرده‌ایم پس این موج مدت‌ها است که آغاز شده است اما نمی‌توان گفت در حال حاضر با پیک بیماری مواجه هستیم.

افزایش شمار مبتلایان طی یک ماه آینده

او درباره پیش‌بینی‌ها از زمان وقوع پیک موج جدید کرونا، ادامه داد: احتمالا با توجه به تشخیص سویه‌های جدیدی که قدرت سرایت بالایی دارند، در یک ماه آینده افزایش موارد مشخصی داشته باشیم؛ ضمن اینکه بعید نیست با توجه به سفرها در آغاز سال نو میلادی افزایش موارد را داشته باشیم، اما امیدواریم همانند موج هفتم،‌ این موج هم شدت و حدت بالایی نداشته باشد.

لزوم تغییر معیار رنگبندی کرونایی شهرهای کشور

وی درباره تغییر معیار رنگبندی کرونایی شهرها، گفت: از نظر ما در حوزه بهداشت باید تغییراتی در این زمینه صورت گیرد که با وضعیت موجود مطابقت داشته باشد؛ اما جزئیات موضوع در اختیار معاونت پژوهشی وزارت بهداشت است.

عرشی درخصوص علائم بروز بیماری با سویه‌های BQ۱ و XBB تصریح کرد: علائم با علائم سویه‌های قبلی تفاوت زیادی ندارد فقط چون درگیری کمتری در ریه ایجاد می‌کند احتمالا علائم گلودرد، آبریزش بینی، علائم گوارشی و … را مشاهده کنیم

از BQ۱ چه می‌دانیم؟

وی در پاسخ به سوالی درخصوص احتمال ترکیب BQ۱ با سایر سویه‌های اومیکرون و بروز جهشی جدید، اظهار کرد: پیش‌بینی در این خصوص نداریم ولی جهش‌های مختلفی از بیماری رخ می‌دهد؛ به عنوان مثال الان سویه‌های اومیکرون بیش از ۳۰۰ نوع مختلف دارد، اما فقط برخی قدرت همه‌گیری فراگیری مانند BQ۱ دارند و برخی دیگر قدرت کمتری دارند.

او درخصوص BQ۱ توضیح داد: BQ۱ سویه‌ای از اومیکرون است که از نظر شدت و حدت نسبت به سایر سویه‌ها کشنده‌ نیست؛ اما قدرت سرایت و ایمنی گریزی بالایی دارد و به همین دلیل دارد جایگزین سایر سویه‌ها می‌شود.

وی در پاسخ به این سوال که آیا برای ردیابی سویه BQ۱ نیاز به کیت‌های تشخیصی تخصصی وجود دارد یا خیر؟، تصریح کرد: همان کیت‌های تشخیصی اولیه، بیماری را تشخیص می‌دهد اما برای تشخیص نوع سویه که برای مراقبت اپیدمیولوژیک لازم است، دانشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکی تهران و انستیتو پاستور پایش، دیده‌وری و بررسی ژنومیک ویروس را انجام می‌دهند و نتایج را به سازمان‌های بین‌المللی هم اعلام می‌کنیم.

چه کسانی باید دز یادآور واکسن را تزریق کنند؟

رییس مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت درخصوص تزریق دزهای یادآور واکسن کرونا، گفت: تمامی مراکز بهداشتی وزارت بهداشت واکسن تزریق می‌کنند و آخرین توصیه ما این است که افراد بالای ۱۸ سال باید سه دز واکسن تزریق کنند و اگر افرادی هستند که هنوز دز یادآور واکسن را تزریق نکردند باید اقدام کنند. از طرفی افراد بالای ۶۰ سال و بیماران زمینه‌ای (در گروه سنی بالای ۱۸ سال) که از تزریق آخرین دز واکسن‌شان ۶ ماه گذشته است باید یک دز یادآور واکسن تزریق کنند. همه واکسن‌های داخلی به اندازه کافی در دسترس است و هر زمانی که نیاز به واردات واکسن باشد طبیعتا اقدامات مقتضی انجام خواهد شد.

او در پاسخ به این سوال که افراد برای تزریق واکسن باید به کدام مراکز مراجعه کنند؟، توضیح داد: مردم می‌توانند به مراکز شبکه بهداشتی که قبلا هم اقدام به تزریق واکسن می‌کردند، مراجعه کنند. همچنین با مراجعه به سایت دانشگاه‌های علوم پزشکی هر شهر،‌ اطلاعات تکمیلی برای مراکز واکسیناسیون وجود دارد که می‌توانند بر اساس آن اقدام کنند و یا با مراکز بهداشتی شهرستان خود که برای دریافت سایر خدمات هم به آنجا مراجعه می‌کنند، در تماس باشند تا از آخرین اطلاعات پیرامون محل تزریق واکسن کرونا آگاه شوند.

کودک بیمار را به مدرسه نفرستید

وی افزود: تاکید ویژه ما در گروه‌های سنی پایین بویژه دانش آموزان این است که اگر کودک علائمی از بیماری داشت والدین با هماهنگی پزشک حتما از فرستادن او به مدرسه خودداری کنند. دراین زمینه از آموزش و پرورش هم خواسته‌ایم که سختگیری نکنند تا کودک در خانه مانده و هم خودش استراحت کند و هم باعث ابتلای سایرین به بیماری نشود.

عرشی گفت: در حال حاضر توجه به توصیه‌های کمیته علمی کرونا و متخصصان برای رعایت پروتکل‌های بهداشتی اهمیت فراوانی دارد. همچنان توصیه می‌شود افراد از حضور در اماکن شلوغ و سربسته آنهم بدون داشتن ماسک خودداری کرده و همواره توصیه‌هایی نظیر شست و شوی دست‌ها، تکمیل دزهای واکسیناسیون، حفظ فاصله‌گذاری فیزیکی و … را جدی بگیرند