کاوه یکی از بیمارانی است که برای جدایی از همسرش به مشاوره مراجعه کرده است. او درباره هزینه‌های بالای روانشناسی به خبرنگار «جوان آنلاین» می‌گوید: «بعد از تجربه تلخ طلاق حال خوشی نداشتم و احساس می‌کردم که دچار افسردگی شده‌ام به همین دلیل به پیشنهاد یکی از دوستانم سراغ یک مشاوره رفتم. در ابتدای راه به من گفته شد که باید هر هفته یک الی دو جلسه و به مدت سه ماه در کلینیک حاضر شوم تا نتیجه بگیرم. هر جلسه ۴۵ دقیقه‌ای ۳۵۰ هزار تومان هزینه داشت و این در حالی بود که به محض تمام شدن ۴۵ دقیقه، خانم منشی در اتاق را می‌زد تا حرفم را تمام کنم و یک دقیقه بیشتر هم اجازه صحبت کردن نداشتم مگر اینکه هزینه آن را جداگانه پرداخت کنم.» او ادامه می‌دهد: «۵ جلسه مشاوره را ادامه دادم، اما خانم مشاور هیچ راهکار مناسبی به من نداد و تنها حرف‌های کلیشه‌ای را که اطرافیانم به من گفته بودند را تحویلم داد. وقتی هم معترض شدم که بعد از هزینه یک میلیون و ۵۰۰ هزار تومانی هیچ تغییری در شرایط روحی من ایجاد نشده، گفت که باید حداقل سه ماه به کلینیک مراجعه کنم و بعد از آن منتظر نتیجه باشم!»

روانشناسانی که عامل طلاق می‌شوند
گاهی برخی از روانشناسان بدون تخصص و فاقد صلاحیت عامل برخی از طلاق‌ها می‌شوند و با حرف‌های نسنجیده مسیر مشاوره را به گونه‌ای پیش می‌برند که نه تنها مشکلات زناشویی حل نمی‌شود بلکه پای شناسنامه‌های آن‌ها نیز مهر طلاق می‌نشیند.
خانم علیزاده که به دلیل مشکلاتش در زندگی مشترک به همراه همسرش به یک مشاوره مراجعه کرده بود می‌گوید: «من و همسرم با یکدیگر مشکل داشتیم و از آنجایی که عصبانی بودم به مشاوره می‌گفتم که طلاق می‌خواهم. عجیب بود که مشاوره در همان جلسه اول به ما گفت که این زندگی مشترک پایه ریزی‌اش اشتباه بوده و نسخه طلاق ما را پیچید. بدتر اینکه وقتی در جلسات جداگانه‌ای با من و همسرم صحبت می‌کرد به هر کدام از ما جداگانه حق می‌داد و طوری صحبت می‌کرد که انگار طرف مقابل ما در زندگی مشترک فرد مناسبی نبوده است.»
او ادامه می‌دهد: «خانم مشاور به من می‌گفت سن و سال کمی دارم و قطعا بعد از این جدایی، فرصت‌های ازدواج دیگری پیدا خواهم کرد. بدتر اینکه جداگانه به همسرم همین حرف‌ها را می‌زد! در صورتی که وظیفه یک مشاوره تلاش برای حل مشکلات است نه ترغیب زن و شوهرها به جدا شدن آنها.»

کِش دادن مشاوره برای گرفتن پول بیشتر!
گاهی برخی از مشاوران روانشناس که بیماران زیادی به کلینیکشان مراجعه نمی‌کنند برای دریافت پول بیشتر زمان را تلف می‌کنند تا از مراجعه کننده پول بیشتری بگیرند. آن‌ها در حین انجام مشاوره با تعریف و تمجید از بیمار و صحبت درباره زیبایی‌های ظاهری، تحصیلات و شغل مناسبی که دارد او را سرذوق می‌آورند و با گذراندن زمان بیشتر پول بیشتری از مراجعه‌کننده می‌گیرند.
خانم اکبری یکی دیگر از افرادی است به دلیل مشکلات خانوادگی به مشاوره روانشناس مراجعه کرده است. او در رابطه با تجربه مراجعه به روانشناس می‌گوید: «صحبت با مشاوره بخش زیادی از مشکلات خانوادگی من را حل کرد، اما در ۸ جلسه‌ای که به کلینیک روانشناسی رفته بودم، کش دادن صحبت‌های مشاور مشخص و واضح بود. گاهی مشاور جملاتش را به صورت شمرده‌شمرده می‌گفت و هر حرفش را چندین بار تکرار می‌کرد.»
او ادامه می‌دهد: «گاهی این مشاور روانشناس حرف کم می‌آورد و پای تخته وایت‌برد می‌رفت و درباره انتقال مشکلات اعصاب از «پدر» و «مادر» به فرزند توضیحاتی می‌داد که هیچ کدام از این‌ها مرتبط با مشکلات مطرح شده من نبود. اما با این حال اصرار می‌کرد تا جلسات بعدی را ادامه بدهم به کلینیک بروم!»

چرا از فعالیت روانشناس‌نماها جلوگیری نمی‌شود؟
در مدت ۱۸ سال فعالیت سازمان نظام روان‌شناسی و مشاوره کشور، اعتبار رشته‌های روان‌شناسی و مشاوره در جامعه افزایش یافته است؛ به طوری که متقاضیان تحصیل در این رشته‌ها از پرطرفدارترین رشته‌های دانشگاهی است و بر این اساس، متقاضیان دریافت پروانه اشتغال روز به روز افزایش می‌یابند.
به استناد بند (۱) ماده (۳) قانون تشکیل سازمان نظام روان‌شناسی و مشاوره، یکی از وظایف این سازمان تعیین حدود صلاحیت‌های تخصصی و صدور شماره نظام و پروانه کار برای اعضای این سازمان است. همچنین به استناد تبصره (۳) ماده (۴) قانون نام‌برده برای اشتغال در حرفه‌های روان‌شناسی و مشاوره دریافت پروانه از سازمان و نیز عضویت در آن الزامی است و بر اساس ماده ۵ قانون تشکیل سازمان نظام روانشناسی و مشاوره، مشاوران و روانشناسان برای هر گونه اشتغال در حوزه خود باید دارای پروانه از این سازمان باشند.
خردادماه امسال بود که سازمان نظام روانشناسی و مشاوره کشور لیستی از افراد غیر روانشناس و فاقد مجوز را منتشر کرد که در بین آن اسامی افراد که بارها به برنامه‌های تلویزیونی دعوت شده بودند نیز به چشم می‌خورد. بسیاری از افرادی که اسامی آن‌ها در این لیست منتشر شده تحت عنوان «مشاور انگیزشی»، «روانشناس انگیزشی»، و «کوچینگ شغلی» در فضاهای مجازی در حال فعالیتند که به گفته رئیس سازمان نظام روانشناسی و مشاوره کشور این افراد نه تنها مجوز و پروانه اشتغال از سازمان نظام روانشناسی و مشاوره ندارند بلکه بعضا تحصیلات مرتبط با روانشناسی نیز ندارند. پس از آن بود که دو لیست دیگر با همین عنوان منتشر شد، اما همواره انتقاداتی نسبت به چرایی درج برخی اسامی در این لیست و نبود برخی اسامی دیگر مطرح بود.
انتشار لیست «غیر روانشناسان فاقد مجوز» و وعده برای انتشار باقی اسامی نشان داد که هنوز «غیرروانشناسان دارای مجوز» در کشور فعال هستند و به جای حل مشکل مراجعه کنندگان، مشکل به مشکلات آن‌ها اضافه خواهند کرد. در این میان سوالی که مطرح می‌شود این است که چرا علیرغم انتشار لیست مذکور، اقدامی برای جلوگیری از فعالیت روانشناس‌نماها انجام نمی‌شود؟!