اتحادیه اروپا: تحول جدیدی در برجام رخ نداده است/درباره گمانه‌زنی‌ها نظر نمی‌دهیم
سخنگوی ارشد اتحادیه اروپا، گزارش‌های ادعایی درباره نزدیک شدن ایران و آمریکا به توافق موقت را گمانه‌زنی خواند و افزود که تحول جدیدی در رابطه با برجام رخ نداده است.
به گزارش ایرنا، پیتر استانو این مطلب را روز جمعه در نشست خبری از بروکسل مطرح و اضافه کرد: ما درباره گمانه‌زنی‌ها اظهارنظر نمی‌کنیم. وظیفه نماینده عالی (جوسپ بورل) هماهنگی برجام و فعالیت‌های مرتبط و گفت‌وگوها (در این زمینه) است، نه تحلیل آنچه در رسانه‌ها گفته و یا نوشته می‌شود.
وی ادامه داد: من فقط می‌توانم موضع اتحادیه را تکرار کنم که تحول جدیدی برای گزارش وجود ندارد. ما همچنان آماده هستیم تا نقش خود را به عنوان هماهنگ کننده تا جایی که می توانیم انجام دهیم. اما در نهایت هر نوع حرکتی به ویژه در این مرحله از مذاکرات، به توانایی مشارکت کنندگان (برجام) و ایالات متحده برای توافق درباره سندی بستگی دارد که ماه‌ها پیش به آنها پیشنهاد شد.
سخنگوی اتحادیه اروپا در پاسخ به این سوال که آیا تلاش‌هایی برای ازسرگیری مذاکرات وین جریان دارد؟ افزود: نقش نماینده عالی (جوسپ بورل) به عنوان هماهنگ کننده برجام این است که تمام تلاش خود را برای رسیدن به مرحله نهایی انجام دهد.
وی بر همین اساس افزود که تحول جدیدی در این زمینه رخ نداده است که قابل گزارش باشد.
او در حالی این مطلب را بیان کرد که پایگاه اطلاع‌رسانی «میدل ایست آی» با استناد به ۲ منبع ناشناس، مدعی شد که ایران و آمریکا در آستانه توافق موقت برای رفع برخی تحریم‌ها در برابر محدودیت سطح غنی‌سازی اورانیوم در ایران هستند.
پیش از این، کاخ سفید و ایران نیز گزارش‌های ادعایی در این زمینه را رد کرده بودند. نمایندگی ایران در سازمان ملل متحد روز پنجشنبه به وقت محلی تصریح کرد: ” هیچ توافق موقتی به جایگزینی برجام وجود ندارد و در دستور کار نیست.”
یک سخنگوی شورای امنیت ملی کاخ سفید هم در واکنش به گزارش میدل ایست آی گفت: این گزارش نادرست و گمراه کننده است. هر گزارش در خصوص توافق موقت با ایران نادرست است.
به گزارش ایرنا، ایران پس از امضای برجام در سال ۱۳۹۴ با هدف لغو تحریم های ظالمانه، به عنوان کشوری مسئولیت پذیر، تعهدات خود را بدون عیب و نقص اجرا کرد و این مساله در ۱۶ گزارش آژانس بین المللی انرژی اتمی مورد تائید قرار گرفت. اما پس از ورود دونالد ترامپ به کاخ سفید در ژانویه ۲۰۱۷ (دی ماه ۱۳۹۵) و پس از چند اقدام مقدماتی، در نهایت با اتخاذ مواضع مغایر با مفاد برجام، با خروج یکجانبه و غیرقانونی آمریکا از آن در ۱۸ اردیبهشت ۱۳۹۷ (۸ می ۲۰۱۸)، در ۲ مرحله تحریم‌های ثانویه آن علیه ایران بازگردانده شد.
اجرای نامتوازنِ این توافق از یک طرف و فشارهای ناشی از اعمال و تشدید تحریم‌های یکجانبه آمریکا از طرف دیگر، باعث شد تا یکسال پس از خروج آمریکا از برجام، نهایتاً در تاریخ ۱۸ اردیبهشت ۱۳۹۸ (۸ می ۲۰۱۹) شورای‌عالی امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران تصمیماتی در راستای متوقف کردن گام به گام اجرای اقدامات داوطلبانه تعهدات هسته‌ای با اعطای فرصت‌های ۶۰ روزه به دیپلماسی، اتخاذ کند.
ایران تا یک سال پس از خروج آمریکا از برجام به تمامی تعهداتش ذیل این توافق عمل کرد تا به کشورهای اروپایی که وعده می‌دادند آثار خروج واشنگتن از توافق را جبران می‌کنند، فرصت دهد تا برای تحقق این وعده تلاش کنند. اما با توجه به اینکه کشورهای اروپایی به وعده‌هایشان عمل نکرده‌اند، در چند گام تعهداتش ذیل برجام را کاهش داد. کاهش تعهدات ایران بر اساس مفاد توافق هسته‌ای برجام صورت گرفت.
دولت دموکرات جو بایدن پس از روی کار آمدن در ژانویه ۲۰۲۱، اقدام یکجانبه دولت سابق این کشور را برای خروج از توافق ایران و گروه ۱+۵ محکوم کرد اما همچنان سیاست های فشار حداکثری دولت ترامپ را در پیش گرفته و به بهانه حقوق بشری در حمایت از ناآرامی ها در ایران و نیز قدرت پهپادی ایران و ادعای بکارگیری این پهپادها از سوی روسیه در جنگ علیه اوکراین تحریم هایی را وضع کرده است.
تجربه ماه‌ها مذاکرات وین نشان داد که کاخ سفید به رغم ادعای دیپلماسی، اراده لازم را برای تصمیم‌گیری در زمینه بازگشت به برجام و جبران سیاست شکست خورده دولت دونالد ترامپ رئیس جمهور سابق آمریکا علیه ایران ندارد.
ایران در گذشته هم طرح توافق موقت را رد و به عنوان کشوری مسئولیت پذیر همواره اعلام کرده است که برای عقد توافقی پایدار و قابل اتکا که تحریم‌ها را به نحوی تضمین شده رفع کند و موضوعی به عنوان اهرم فشار جهت استفاده علیه ایران در آینده باقی نماند، آمادگی دارد.
