پریگوژین که از مدت‌ها قبل با طرح اظهاراتی مبنی بر اینکه ارتش روسیه نیروهای او را در جنگ با اوکراین قربانی می‌کند تا به اهداف خود برسد، جنجال‌هایی را به راه انداخته بود.

اما این بار سطح تنش‌ها بین دو طرف، ولادیمیر پوتین رئیس جمهوری روسیه را به واکنش واداشته و اعلام کرده که اوضاع در شهر روستوف که گروه واگنر ادعای تسط بر آن را دارد، دشوار است.

پوتین که اغلب به صورت علنی از واکنش به اقدامات پریگوژین حذر می‌کند، امروز شنبه به دنبال تحرکات این گروه در جنوب روسیه، گفت که شورش واگنر «خنجری از پشت بر پیکر روسیه» بود و «ما در دفاع از کشور تردید نمی کنیم.»

سرگئی سوبیانین شهردار مسکو نیز در کانال تلگرام خود اعلام کرد که وضعیت امنیتی در پایتخت سفت و سخت شده است.

پریگوژین روز جمعه به نظر بار دیگر از خطوط قرمز عبور کرد و مدعی شد که منطق بیان شده پوتین برای تهاجم به اوکراین در ۱۶ ماه گذشته بر اساس دروغ‌های ساختگی افسران ارشد نظامی بوده است.

وی دیروز گفت که نیروهای او در روستوف هستند و آماده رفتن راه تا انتهای مسیر علیه افسران ارشد نظامی و نابود کردن هر کسی هستند که سر راه آنها قرار بگیرد.

پیشینیه

رئیس گروه واگنر پیش از اینکه وارد درگیری با مقام‌های ارشد دفاعی روسیه شود، اظهاراتی را در انتقاد از آنها مطرح کرده بود تا جاییکه مجموعه غرب از این اختلاف‌ها برای بحرانی جلوه دادن اوضاع داخلی روسیه استفاده کردند.

پریگوژین چند ماه پیش در روزهای پایانی یک سالگی جنگ اوکراین انتقاد شدید الحنی را علیه فرماندهان ارشد ارتش روسیه عنوان و آنها را به جلوگیری از رسیدن مهمات به این گروه و خیانت متهم کرد.

وی اسفند ماه سال گذشته گفت: رئیس ستاد مشترک ارتش و وزیر دفاع از چپ و راست دستور می‌دهند که به واگنر مهمات نرسد و به انتقال هوایی آن نیز کمک نشود.

سخنان او علیه رهبری نظامی روسیه با لحنی ثابت در ماه‌های پیش رو نیز ادامه پیدا کرد. چندین روز پس از حملات پهپادی به کاخ کرملین در اوایل خرداد ماه، رئیس واگنر ضعف فرماندهان ارشد روسیه را عامل این حملات دانست.

چند روز پیش از طرح این اظهارات از سوی پریگوژین در هفتم خرداد ماه، یک افسر سابق سرویس امنیت فدرال روسیه هشدار داد که این کشور به زودی با شورش گروه واگنر روبرو خواهد شد و خطر انجام کودتا توسط این گروه در کمین کرملین است.

ایگور گیرکین که زمانی گروهی از شبه‌نظامیان روسی را در دونتسک رهبری می‌کرد و منتقد استراتژی نظامی روسیه در اوکراین است، این اظهارات را مطرح کرده بود.

این پایان ماجرا نبود و واگنر از انعقاد قرارداد با سرگئی شویگو وزیر دفاع روسیه خودداری کرد؛ موضعی که بیانگر مخالفت آشکار با تلاش وزارت دفاع برای کنترل بر این گروه است.

به نظر واکنش کاخ کرملین و رهبری نظامی روسیه به واگنر به گونه‌ای نبود که بتواند رفتارهای پرخاشگرانه پریگوژین علیه حاکمیت مسکو را کنترل کند.

در نهایت ۲۳ خرداد سخنانی از سوی این مبارز روسی مطرح شد که ناشی از اختلاف عمیق میان وی و دولت روسیه بود. رئیس شرکت شبه‌نظامی واگنر هشدار داد که «مطمئن نیست» که نظامیانش به جنگ در اوکراین ادامه بدهند.

اهمیت موضوع

با وجود اینکه پریگوژین نیروهای خود را از اوکراین خارج کرده و به روستوف در جنوب روسیه گسیل کرده، اما وی تلاش برای کودتای نظامی را رد کرده است.

رئیس واگنر تاکید دارد: ما به اینجا رسیدیم، می‌خواهیم به رئیس ستاد مشترک ارتش و شویگو برسیم. اگر آنها نیایند، ما اینجا خواهیم بود، ما شهر روستوف را خواهیم بست و به سمت مسکو حرکت می‌کنیم.

برخی از منابع خبری گزارش دادند که هدف پریگوژین تغییر رهبری نظامی روسیه است نه پوتین. یک اندیشکده نظامی آمریکایی روز جمعه با ارزیابی از این تحولات، هیچ موفقیتی را برای گروه واگنر متصور نیست و می‌گوید بعید است که تلاش این گروه برای تغییر در رهبری وزارت دفاع روسیه، موفقیت‌آمیز باشد.

موسسه مطالعات جنگ در واشنگتن دی‌سی که تحولات جنگ اوکراین را به دقت رصد می‌کند اعلام کرد که ۲۵ هزار سرباز پریگوژین در اوکراین نقش مهمی داشتند و او ممکن است باور داشته باشد که پوتین از او حمایت خواهد کرد، در حالی که این امر بعید به نظر می‌رسد.

این اندیشکده بر این باور است که در عین حال، گروه پریگوژین “دسترسی مستقل” به دستورات و تجهیزات لازم برای پیروزی را ندارد و به نظر نمی‌رسد حمایتی از درون ارتش، از جمله از سوی برخی رهبران کلیدی از وی وجود داشته باشد.

اما از سوی دیگر رسانه‌های غربی در حال بمباران خبری هستند و تلاش می‌کنند تا موضوعی که روسیه به عنوان یک مساله امنیتی قابل حل به آن نگاه می‌کند را همانند یک بحران در حاکمیت این کشور جلوه دهند.

با اینحال با درک بی‌ثباتی که اقدامات واگنر در مرزهای روسیه به وجود آورده است، احتمال می‌رود که کاخ کرملین تمهیدات درخور را برای برقرار ثبات در آستین دارد.

ارزیابی

خط خبری رسانه‌های غربی حاکی از آن است که تنش به وجود آمده بین واگنر و رهبری نظامی روسیه را به دست‌آویز جدیدی علیه مسکو در بحران اوکراین تبدیل و از این طریق همانند اقدامات اجماع‌ساز از جمله تحریم‌ها کرملین را تضعیف کنند